Parlament Grecji nie wybrał prezydenta, będą przedterminowe wybory
Kandydat rządu na prezydenta Grecji, były komisarz UE Stawros Dimas, nie zdobył w poniedziałek wymaganej większości głosów w trzecim i ostatnim głosowaniu parlamentu.
Premier Antonis Samaras chce, aby przyspieszone wybory powszechne odbyły się 25 stycznia.
"Jutro (we wtorek) wystąpię do obecnego prezydenta Republiki z wnioskiem o rozwiązanie parlamentu i rozpisanie przedterminowych wyborów na 25 stycznia" - powiedział Samaras.
Dimas, jedyny kandydat na najwyższy, lecz głównie reprezentacyjny urząd w państwie, zdobył poparcie 168 deputowanych; 132 w 300-osobowym parlamencie wstrzymało się od głosu, co oznacza, że nie uzyskał on wymaganej większości 180 głosów. Dwupartyjna koalicja rządząca dysponuje 155 głosami w parlamencie, a więc do przeforsowania swego kandydata na szefa państwa potrzebowała wsparcia deputowanych opozycyjnych lub niezrzeszonych.
Było to już trzecie i ostatnie głosowanie w sprawie wyboru prezydenta; poprzednie odbyły się 17 i 23 grudnia. Zgodnie z konstytucją rząd na rozwiązanie parlamentu i ogłoszenie terminu wyborów ma 10 dni.
Perspektywa przedterminowych wyborów podsyciła obawy o los realizowanego przez Grecję programu naprawczego, zarządzonego przez jej pożyczkodawców - UE i Międzynarodowy Fundusz Walutowy - w zamian za wielomiliardową pomoc, która uchroniła kraj przed niewypłacalnością.
Notowania na ateńskiej giełdzie spadały w poniedziałek od rana w oczekiwaniu na wyniki głosowania. Po ich ogłoszeniu giełda straciła 11 proc. Jak komentuje AFP, inwestorzy obawiają się, że porażka kandydata wytypowanego przez rząd utorowała drogę do władzy radykalnie lewicowej partii Syriza. Domaga się ona renegocjacji warunków programu pomocowego, a także chce się wycofać ze związanych z tym programem restrykcji budżetowych. Syriza prowadzi w sondażach przedwyborczych, ale nie wiadomo, czy zdołałaby wywalczyć wynik pozwalający jej na samodzielne rządy.
"Zgodnie z wolą narodu niebawem programy ratunkowe powiązane z oszczędnościami będą należały do przeszłości. Nadeszła przyszłość" - powiedział lider Syrizy Aleksis Cipras po poniedziałkowym głosowaniu.
Przed nim premier Samaras ostrzegał, że brak rozstrzygnięcia kwestii wyboru prezydenta byłby katastrofalny dla Grecji w czasie, gdy negocjuje ona ze swoimi pożyczkodawcami. Od wyniku rozmów zależy nie tylko udzielenie krajowi ostatniej transzy pomocy (1,8 mld euro), ale także uniknięcie kolejnych posunięć oszczędnościowych w ramach pomostowego programu po wygaśnięciu obecnego pakietu.
Europejski Bank Centralny, jeden z pożyczkodawców Grecji, poinformował, że poczeka na "poglądy i sugestie greckich władz co do dalszego postępowania z przeglądem programu pomocowego". "Będziemy o tym rozmawiać z Komisją Europejską i MFW" - dodano w komunikacie.
Gospodarka grecka zaczęła pokazywać oznaki poprawy po latach ujemnych wyników, jednak bezrobocie nadal pozostaje na bardzo wysokim poziomie (25 proc.), a wielu ludzi doświadczyło obniżki pensji i świadczeń. Według EBC gospodarka zacznie rosnąć w przyszłym roku.
W reakcji na wydarzenia z poniedziałku Unia Europejska zaapelowała do Grecji o potwierdzenie "silnego przywiązania do UE" i poparcie reform sprzyjających wzrostowi gospodarczemu. "W demokratycznym procesie Grecy ponownie zadecydują o swojej przyszłości. Silne przywiązanie do UE oraz szerokie poparcie greckich wyborców i przywódców politycznych dla niezbędnych prowzrostowych reform będą kluczowe, żeby Grecja mogła rozwijać się w strefie euro" - podkreślił w oświadczeniu unijny komisarz ds. gospodarczych i monetarnych Pierre Moscovici.
Rząd Niemiec poinformował, że uważnie obserwuje przebieg wydarzeń w Grecji, ale odmówił komentarza na temat rozpisania przedterminowych wyborów. "Oczywiście bardzo uważnie obserwujemy to, co dzieje się w Grecji. Proszę jednak zrozumieć, że nie mogę komentować wewnętrznych spraw" innego kraju - powiedziała rzeczniczka rządu Christiane Wirtz. (PAP)