Krajowa Rada Prokuratury zarzuca Radzie Naukowej IPN naruszanie niezależności
Krajowa Rada Prokuratury zarzuciła Radzie Naukowej IPN naruszanie niezależności prokuratorów IPN. Rada Naukowa IPN skrytykowała "niską efektywność" pionu śledczego IPN, m.in. zbyt długo trwające śledztwa i małą liczbę oskarżonych.
Zgodnie z uchwałą Krajowej Rady Prokuratury, o której w piątek dowiedziała się PAP, oceny Rady Naukowej IPN - dotyczące polityki ścigania prowadzonej przez pion śledczy IPN - "naruszają niezależność prokuratorów". Uchwałę w tej sprawie Krajowa Rada Prokuratury przyjęła 17 grudnia tego roku.
Wśród zarzutów Rady Naukowej Instytutu Pamięci Naukowej, które w uchwale skrytykowali prokuratorzy, jest "brak właściwej oraz czytelnej dla opinii publicznej reakcji prokuratorów IPN i nieobjęcie przez nich śledztwem działań na cmentarzu przy ulicy Wałbrzyskiej w Warszawie zmierzających do poszukiwań nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego".
Chodzi o kontrowersje dotyczące prac, które IPN prowadził na tym cmentarzu w lipcu br. W ocenie niektórych mediów prace te zostały wstrzymane, ponieważ wydobyte wówczas szczątki, na wniosek pionu śledczego IPN, przejęła Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów.
Prokuratorzy IPN - powołując się m.in. na przepisy Kodeksu postępowania karnego, a także na ustawę o IPN - podkreślali, że ich wniosek w tej sprawie był konieczny, ponieważ na ówczesnym etapie nie mogli w kategoryczny sposób stwierdzić, czy odnalezione szczątki należały do ofiar zbrodni komunistycznych. Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów ostatecznie umorzyła śledztwo w sprawie odkrytych szczątków z powodu przedawnienia karalności czynów.
W uchwale Krajowej Rady Prokuratorów, pod którą podpisał się jej przewodniczący Edward Zalewski, zapisano, że zarzut w tej sprawie sformułowany przez Radę Naukową IPN "stanowi ingerencję w treść, formę i zakres czynności procesowych wykonywanych przez prokuratorów Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i tym samym w sferę gwarantowanej ustawowo niezależności prokuratora". "Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o prokuraturze z dnia 20 czerwca 1985 r. prokurator przy wykonywaniu czynności określonych w ustawie, jest niezależny" - przypomina Krajowa Rada Prokuratury.
Prokuratorzy Rady w uchwale negatywnie odnieśli się też do postulatu Rady Naukowej IPN, by podjąć "pilne działania organizacyjne zmierzające do radykalnego zmniejszenia liczby prokuratorów pionu śledczego IPN".
W ocenie prokuratorów postulat ten "stanowi próbę wywarcia wpływu na prokuratorów Komisji Ścigania, w celu podejmowania przez nich decyzji procesowych zgodnych z oczekiwaniami Rady Naukowej IPN, pod groźbą niekorzystnych dla prokuratorów decyzji kadrowych". "Wynikające z ustawy o prokuraturze gwarancje stabilności stosunku służbowego prokuratora stanowią jedną z istotnych gwarancji niezależności, a próby wprowadzania w tym zakresie niekorzystnych zmian, skutkują naruszeniem tej niezależności" - tłumaczą prokuratorzy.
Ponadto Krajowa Rada Prokuratury "za niezgodny z zasadą niezależności prokuratorów" uznała postulat Rady Naukowej IPN dotyczący zmian legislacyjnych. Zmiana przepisów - w jej ocenie - powinna dać prezesowi IPN "realne uprawnienia w zakresie prowadzenia polityki kadrowej, nie jest możliwa zasadnicza poprawa działalności pionu śledczego". W uchwale prokuratorzy zwrócili uwagę, że zmiany te mają dać uprawnienia dotyczące zatrudniania prokuratorów osobie spoza prokuratury.
"Nie negując uprawnień Rady Instytutu Pamięci Narodowej, w tym. prawa do krytycznej oceny pracy prokuratorów pionu śledczego Instytutu, Krajowa Rada Prokuratury oczekuje, że ocena ich pracy będzie spełniała wymagania ustawowe i uwzględniała jej specyfikę" - napisali w podsumowaniu uchwały prokuratorzy.
Rada IPN - która określa kierunki działań IPN, ustala priorytetowe tematy badań, a także opiniuje pracę poszczególnych pionów IPN - oceniła, że pracę prokuratorów IPN charakteryzuje "niska efektywność". "Rada IPN stwierdza, że sposób oraz tempo realizacji polityki ścigania są niezadowalające i w świetle wskazanych w ustawie zadań Komisji (pionu śledczego IPN) wywołują istotne zastrzeżenia" - oceniła Rada.
W Radzie zasiadają m.in. jej przewodniczący dr hab. Grzegorz Motyka, prof. Antoni Dudek, prof. Andrzej Friszke, prokurator dr Antoni Kura, sędzia dr Artur Mudrecki i prof. Andrzej Paczkowski.
Zaniepokojenie sporem wyraził we wcześniejszej rozmowie z PAP prezes IPN Łukasz Kamiński. Przypomniał, że zarówno Rada IPN, jak i zgromadzenie prokuratorów, które w osobnej uchwale nie zgodziło się z ocenami Rady Naukowej IPN, to niezależne kolegia, na których działania - zgodnie z przepisami ustawy o IPN - prezes Instytutu ma ograniczony wpływ. (PAP)