Światowy Dzień Donacji i Transplantacji
W br. wykonano 1206 transplantacji; najczęściej przeszczepianym narządem jest nerka, najrzadziej - płuco - wynika z danych Poltransplantu. W niedzielę przypada Światowy Dzień Donacji i Transplantacji, w Polsce obchodzony pod hasłem "Dawca narządów - dawcą życia".
Przeszczepianie narządów jest metodą ratowania życia. Polega na wszczepieniu biorcy narządu lub tkanek pochodzących od innego człowieka. Dla osób ze skrajną niewydolnością serca, płuc czy wątroby przeszczepienie narządu jest jedyną skuteczną metodą ratującą życie, podobnie jak przeszczep szpiku w przypadku nieuleczalnych chorób szpiku (w tym różnych rodzajów białaczek).
Jak informuje Poltransplant, który koordynuje pobieranie i przeszczepianie narządów oraz prowadzi rejestry dawców, niektóre narządy (nerka, segment wątroby) lub tkanki (szpik kostny) można pobierać od osób żywych pod warunkiem, że dawca wyrazi na to zgodę, a jego życie nie będzie narażone na niebezpieczeństwo. Jednak większość narządów i tkanek do przeszczepienia - nerki, serce, płuca, wątrobę, trzustkę, jelito i rogówkę - pobiera się ze zwłok osób, które za życia nie wyraziły sprzeciwu na pobranie, oraz kiedy zostały już u nich wyczerpane wszystkie możliwości leczenia i stwierdzono komisyjnie śmierć mózgową.
Specjaliści podkreślają, że nie należy mylić śmierci mózgowej ze śpiączką. Narządy są pobierane do transplantacji wyłącznie od pacjentów martwych, natomiast pacjenci w śpiączce są żywi.
Osoby, które nie chcą, by po śmierci pobrano ich narządy do transplantacji, powinny to zgłosić w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów wprowadzonym przez Poltransplant (można to zrobić osobiście, listownie lub przez formularz na stronie internetowej).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeżeli ktoś za życia nie wyraził sprzeciwu, lekarze mogą pobrać od niego narządy i tkanki, zgoda rodziny nie jest wymagana. Jednak w praktyce lekarze zawsze rozmawiają o pobraniu narządów z najbliższymi zmarłego. Rodzina jednak nie jest pytana o zgodę na przeszczep, ale o to, jaka była wola zmarłego w tej sprawie za życia.
Według statystyk Poltransplantu w tym roku (do końca września) wykonano 1146 przeszczepów narządów od zmarłych dawców oraz 60 od dawców żywych.
Najczęściej przeszczepianym narządem jest nerka; w tym roku wykonano 803 takich transplantacji, w których narząd pobrano od zmarłego dawcy oraz 32, w których narząd pochodził od żywego dawcy. Często przeszczepianym narządem jest również wątroba - do końca września wykonano w Polsce 244 transplantacje, w których narząd pochodził od zmarłego dawcy, i 28, w których przeszczepiono fragment wątroby od dawcy żywego.
Jak podaje Poltransplant, w tym roku wykonano również 56 transplantacji serca, 29 łącznych przeszczepień nerki-trzustki, trzustki, wysp trzustkowych oraz 14 przeszczepów płuc. Było również 553 przeszczepów rogówki oraz jeden przypadek przeszczepu kończyny górnej.
Na przeszczepy - nerki, nerki i trzustki, trzustki, nerki i wątroby, wątroby, jelita, wątroby i jelita, serca, płuca, serca i płuca oraz serca i nerki - na koniec września oczekiwało 1512 pacjentów, w tym najwięcej - na nerkę (903). Na przeszczep rogówki czeka 2570 osób, a kończyny górnej - 16.
"Mamy wciąż za mało narządów do przeszczepienia, ale nie jest to wyłącznie specyfika Polski. Tak jest na całym świecie. Wynika to m.in. z faktu, że dawcą organów po śmierci może zostać zdrowy człowiek, który zmarł w nieoczekiwanych okolicznościach, np. wpadł pod samochód. Zatem liczba osób umierających nie jest równa liczbie potencjalnych dawców" - podkreśliła Ewa Danielewska z Kliniki Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów Instytutu "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie.
Krajowy konsultant ds. transplantologii prof. Lech Cierpka zaznaczyła, że choć liczba transplantacji w Polsce sukcesywnie wzrasta, wciąż konieczne jest edukowanie społeczeństwa, bo istotną przeszkodą są niewiedza i brak zaufania do lekarzy.
Celem Światowego Dnia Donacji i Transplantacji, obchodzonego od 2005 r., jest promowanie przeszczepów rodzinnych oraz zachęcanie do wyrażania zgody na pobranie narządów po śmierci.(PAP)