Oszczędności po chińsku
Kampania chińskiego prezydenta Xi Jinpinga przeciwko ekstrawagancji urzędników państwowych obniżyła w kraju sprzedaż luksusowych alkoholi, płetw rekina i innych delikatesów. Część ekskluzywnych restauracji upadła pozbawiona rządowej klienteli.
Polityka oszczędności uderzyła w superdrogie restauracje i hotele, które dotychczas większość zysków czerpały z rządowych bankietów oraz prywatnych przyjęć urzędników i kadry kierowniczej państwowych korporacji. Jeden posiłek dla kilku osób może w takich miejscach kosztować nawet 200 tys. juanów (100 tys. zł) - dowiedziała się PAP. Według informacji lokalnej prasy w związku z ograniczaniem wydatków urzędników wiele takich restauracji m.in. w Pekinie i Kantonie jest po cichu zamykanych.
Miejsca, w których bawią się urzędnicy, działają z reguły bardzo dyskretnie. Często nie mają nawet szyldów widocznych z ulicy, a niewtajemniczeni przechodnie nie podejrzewają nawet, co znajduje się w środku. Bywają również zakamuflowane wewnątrz normalnych restauracji czy hoteli jako niewidoczna dla reszty klientów prywatna część lokalu lub osobne piętro.
"Tylko przywódcy wiedzą, gdzie znajdują się te specjalne (miejsca)" - powiedziała PAP chińska dziennikarka, która z racji swojej pozycji w publicznej stacji radiowej ściśle współpracuje z lokalnymi urzędnikami. Słowem "przywódcy" określa się w Chinach wszystkich wysokich rangą członków rządzącej Komunistycznej Partii Chin (KPCh) i kadrę kierowniczą państwowych instytucji, również szczebla lokalnego.
Według oficjalnych danych od listopada ub.r., od kiedy trwa kampania, do końca lutego br. sprzedaż płetw rekina spadła w Chinach o ponad 70 proc. W dół poszły ceny ślimaków morskich, ogórczaków japońskich (zwanych morskimi ogórkami) i innych cenionych przez chińskich smakoszy kosztownych owoców morza.
Pod wpływem kampanii o 45 proc. spadły również obroty sklepów z luksusowymi alkoholami, a ceny tych trunków obniżyły się o 30 proc. Od czasu jej inauguracji "urzędnicy kupują znacznie mniej" - potwierdził w rozmowie z PAP właściciel firmy dystrybuującej alkohole Wu Xinhui. Jak dodał, urzędnicy najczęściej kupują pierwszej klasy wódki ryżowe typu maotai i wuliangye. Butelka dobrego maotaia kosztuje co najmniej 2-3 tys. juanów (1-1,5 tys. zł).
Jednak według niektórych obserwatorów chociaż polityka oszczędności została okrzyknięta sukcesem, jej efekty mogą być bardzo krótkotrwałe. Ich zdaniem część restauracji miała wprawdzie trudny okres, niektóre upadły, ale obecnie sytuacja zaczyna wracać do normy.
"To się działo tylko przez kilka miesięcy po ogłoszeniu polityki. Teraz nikt już nie sprawdza. To w Chinach normalne, liczą się tylko pierwsze trzy miesiące" - oceniła dziennikarka z radia.
W kwietniu reporterzy państwowej CCTV przeprowadzili dziennikarskie śledztwo w restauracji jednego z hoteli w Pekinie. W nagrywanej ukrytą kamerą rozmowie z pracownikami lokalu udawali, że boją się inspekcji po zaostrzeniu przez władze kontroli nad wydatkami urzędników. "U nas zdecydowanie nikt nie sprawdza - zapewniła recepcjonistka. - Dla gości z rządu nie ma problemu".
Wewnątrz prywatnej sali dziennikarzom wręczono menu składające się z dań kosztujących po kilka tysięcy juanów. O braku kontroli zapewniła ich również kelnerka, dodając, że hotel należy do wielkiej państwowej firmy naftowej PetroChina. "Nasi przywódcy sami tutaj często jedzą, więc nie ma problemu" - dodała.
Wiele wskazuje na to, że problemów nie mają również bawiący się w luksusowych warunkach urzędnicy z oddalonych od Pekinu prowincji. Menedżer grupy europejskich tancerek występujących w nocnych klubach, często odwiedzanych przez lokalnych przywódców w Nanningu - stolicy prowincji Guangxi - powiedział PAP, że nie zauważył, by pod wpływem kampanii urzędnicy ograniczali wydatki na swoje nocne życie. Jak dodał, najczęściej korzystają oni z prywatnych sal karaoke, na które mogą wydawać nawet milion juanów (500 tys. zł) miesięcznie.
Prezydent Xi Jinping zainaugurował kampanię "przeciw ekstrawagancji i marnotrawstwu publicznych funduszy" w listopadzie ub.r., wówczas jako nowo wybrany sekretarz KPCh, by zgodnie z obietnicami rozprawić się z frustrującą społeczeństwo korupcją i rozrzutnością urzędników państwowych. Eksperci ostrzegają, że jeśli problemy te nie zostaną przez rząd rozwiązane, mogą wkrótce doprowadzić do poważnych niepokojów społecznych.
Z Kantonu Andrzej Borowiak (PAP)