TK opublikował uzasadnienie wyroku ws. zasad inwigilacji
Trybunał Konstytucyjny opublikował w poniedziałek pisemne uzasadnienie wyroku dotyczącego zasad inwigilacji. Na publikację tego uzasadnienia oczekiwał zespół powołany przy Kolegium ds. służb przez premier Ewę Kopacz, który ma przygotować reformę tych zasad.
Wyrok w tej sprawie zapadł 30 lipca, jego sentencja została ogłoszona w Dzienniku Ustaw 6 sierpnia. Trybunał w pełnym składzie orzekł wtedy m.in., że brak niezależnej kontroli pobierania billingów przez służby, brak zasad niszczenia podsłuchów osób zaufania publicznego oraz niektóre podstawy prawne kontroli operacyjnej są niekonstytucyjne. Przepisy uznane za niezgodne z ustawą zasadniczą mają stracić moc obowiązującą po 18 miesiącach.
Opublikowany na stronie TK dokument liczy 170 stron - blisko 140 z nich zajmuje właściwe uzasadnienie orzeczenia, resztę sentencja wyroku i argumentacja zdań odrębnych trzech sędziów TK.
W czwartek premier Ewa Kopacz zapowiedziała, że prace nad ustawami dot. służb specjalnych będą kontynuowane w Sejmie. CIR informowało, że powstanie też projekt określający zasady kontroli operacyjnej prowadzonej przez służby specjalne.
Niedawno media sugerowały, że prace nad reformą służb zostaną przerwane, a zmiany przygotowane przez poprzedniego ministra spraw wewnętrznych Bartłomieja Sienkiewicza trafią do kosza. W odpowiedzi na pytania PAP, w przesłanym komunikacie CIR napisało, że projekty ustaw o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz o Agencji Wywiadu, które zostały przekazane do Sejmu, będą nadal procedowane. "Dlatego wszelkie informacje o tym, że prace nad reformą służb specjalnych zostały wstrzymane, są nieuzasadnione" - podało Centrum.
Z kolei projekt nowelizacji dotyczący billingów i podsłuchów oraz stosowania innych metod kontroli operacyjnej przez służby ma opracować specjalny zespół powołany przy Kolegium ds. służb specjalnych przez premier Kopacz na wniosek nadzorującego w jej imieniu służby szefa kancelarii premiera Jacka Cichockiego. Jak wtedy zapowiadano, zespół rozpocznie pracę zaraz po opublikowaniu uzasadnienia lipcowego wyroku TK.
Centrum zaznaczyło w komunikacie, że część zapisów dotyczących zasad kontroli operacyjnej prowadzonej przez ABW znalazła się już w projekcie nowej ustawy o Agencji, nad którą pracuje Sejm. "Dotyczy to w szczególności doprecyzowania zapisów określających uprawnienia ABW, a co za tym idzie jasnego określenia, kiedy Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego może stosować kontrolę operacyjną" - wyjaśniało Centrum.
"W pozostałym zakresie zmiany wynikające z wyroku Trybunału powinny zostać uwzględnione również w projekcie ustawy o ABW, o czym była już mowa na wspólnym posiedzeniu sejmowych komisji spraw wewnętrznych oraz komisji ds. służb specjalnych poświęconym temu projektowi" - zapowiedziało CIR.
Przepisy dotyczące zbierania informacji o jednostce za pomocą środków technicznych oraz zasad niszczenia pozyskanych danych zaskarżyli do Trybunału Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Prokurator Generalny.
TK uznał m.in., że brak niezależnej kontroli zewnętrznej pobierania przez dziesięć uprawnionych do tego służb danych telekomunikacyjnych obywateli (billingi, informacje o miejscach logowania się telefonów itp.) "stwarza ryzyko nadużyć" i świadczy o "niedostatecznych gwarancjach proceduralnych". Według TK kontrolować nie musi sąd, ale organ niezależny od operatorów, rządu i samych służb. Szczegóły ma określić ustawodawca.
Za niekonstytucyjne uznano też przepisy ustaw dot. kontroli operacyjnej w zakresie, w jakim "nie przewidują gwarancji niezwłocznego i protokolarnego zniszczenia materiałów, co do których nie uchylono tajemnicy" - dotyczy to szczególnie podsłuchów wobec adwokatów, dziennikarzy lub innych zawodów zaufania publicznego, zobowiązanych do zachowania tajemnicy zawodowej. W przepisach dotyczących ABW za niekonstytucyjny - jako niedookreślony - uznano brak wskazania zakresu niejawnych działań Agencji w ramach wykrywania i ścigania "innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa". (PAP)