Tusk odchodzi w wyniku awansu - ewenement wśród dotychczasowych premierów [wideo]
2014-09-09, 12:42 Polska Agencja Prasowa
Premier Donald Tusk (C-za stołem) w trakcie ostatniego przed swoją dymisją posiedzenia RM. Fot. PAP/Radek Pietruszka
Donald Tusk jest dziewiątym premierem po 1989 roku, który odchodzi ze stanowiska w trakcie trwania kadencji Sejmu.
Do tej pory odejścia te wiązały się na ogół z politycznymi porażkami szefów rządów, odejście Tuska jest pierwszym, którego powodem jest polityczny awans.
W grudniu 1990 roku Sejm kontraktowy przyjął dymisję rządu Tadeusza Mazowieckiego. Premier złożył ją po porażce w wyborach prezydenckich w pierwszej turze wyborów. Do drugiej tury przeszli Lech Wałęsa i Stanisław Tymiński.
Uściski ministrów i prezenty od PSL. D. Tusk ostatni raz na posiedzeniu rządu. Źródło: TVN24/x-news
W nocy z 4 na 5 czerwca 1992 r. Sejm I kadencji przyjął wotum nieufności wobec rządu Jana Olszewskiego. Stało się to w dramatycznych okolicznościach ujawniania przez szefa MSW Antoniego Macierewicza listy parlamentarzystów i najwyższych urzędników państwowych, zarejestrowanych jako agenci Służby Bezpieczeństwa w PRL.
Następcy Olszewskiego, liderowi PSL Waldemarowi Pawlakowi, wybranemu na premiera w czerwcu 1992 roku, nie udało się utworzyć rządu. Rząd kolejnej premier Hanny Suchockiej odwołany został w wyniku przyjęcia w maju 1993 roku wotum nieufności, co stało się powodem rozwiązania Sejmu przez prezydenta Lecha Wałęsę.
Pełniący po raz drugi funkcję premiera po jesiennych przedterminowych wyborach w 1993 roku Waldemar Pawlak, również nie dotrwał do końca kadencji. W marcu 1995 roku rządząca koalicja SLD-PSL wymieniła go na polityka SLD Józefa Oleksego, który podobnie jak teraz Ewa Kopacz przesiadł się na fotel premiera z fotela marszałka Sejmu. Rząd wymieniono przez przegłosowanie w Sejmie konstruktywnego wotum nieufności, by ominąć niechętnego koalicji prezydenta Wałęsę.
Józef Oleksy w dramatycznych okolicznościach opuszczał urząd premiera. Stało się to po tym, gdy szef MSW w jego rządzie Andrzej Milczanowski złożył w prokuraturze zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez premiera przestępstwa szpiegostwa na rzecz Rosji. Oleksy złożył dymisję w styczniu 1996 roku, po tym jak prokuratura wszczęła postępowanie, a zastąpił go na stanowisku premiera Włodzimierz Cimoszewicz.
Rządzący w latach 1997-2001 premier Jerzy Buzek przetrwał całą kadencję. Jego następca, lider SLD Leszek Miller musiał jednak odejść w trakcie kadencji, gdy jego ugrupowanie znalazło się w politycznych kłopotach. Ambicją Millera było dotrwanie na czele rządu do wejścia Polski do Unii Europejskiej; podał się do dymisji dzień po tym wydarzeniu - 2 maja 2004 roku.
Rządzący po zwycięstwie wyborczym PiS w 2005 roku Kazimierz Marcinkiewicz przetrwał, jako premier, niespełna 9 miesięcy. W lipcu 2006 roku macierzysta formacja, przede wszystkim z inspiracji prezydenta Lecha Kaczyńskiego, wymieniła go na lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego. Ten ostatni stał na czele rządu do końca kadencji Sejmu, choć ta została skrócona przez samorozwiązanie parlamentu we wrześniu 2007 roku.
Donald Tusk kończy kierowanie rządem w całkowicie odmiennych okolicznościach. Pod koniec sierpnia na szczycie UE polski premier został wybrany na szefa Rady Europejskiej. Swoją nową funkcję zacznie pełnić 1 grudnia.
Piotr Śmiłowicz (PAP)