TK: prawo o billingach i podsłuchach - niekonstytucyjne

2014-07-30, 16:38  Polska Agencja Prasowa

Trybunał Konstytucyjny orzekł w środę, że niekonstytucyjna jest część podstaw prawnych kontroli operacyjnej, brak niezależnej kontroli pobierania billingów przez służby i zasad niszczenia podsłuchów osób zaufania publicznego. MSW zapewnia, że w 18 miesięcy doprecyzuje zapisy.

W środę TK w pełnym składzie uwzględnił tylko część obecnych przepisów dotyczących inwigilacji, zaskarżonych w siedmiu wnioskach przez RPO Irenę Lipowicz i prokuratora generalnego Andrzeja Seremeta. Aby zapobiec powstaniu luki w systemie prawa i nie osłabiać zdolności państwa w zwalczaniu przestępstw, wyrok wejdzie w życie za 18 miesięcy.

Szef MSW Bartłomiej Sienkiewicz zapewnia, że przepisy zostaną przez ten czas doprecyzowane. W rzeczywistości rząd i parlament mają na to najwyżej 15 miesięcy - bo najpóźniej wtedy kończy się obecna kadencja Sejmu i Senatu.

TK uznał, że brak niezależnej kontroli zewnętrznej pobierania przez dziesięć uprawnionych do tego służb danych telekomunikacyjnych obywateli (billingi, informacje o miejscach logowania się telefonów itp.) "stwarza ryzyko nadużyć" i świadczy o "niedostatecznych gwarancjach proceduralnych". Według TK kontrolować nie musi sąd, ale organ niezależny od operatorów, rządu i samych służb. Szczegóły ma określić ustawodawca.

Za niekonstytucyjne uznano przepisy ustaw dot. kontroli operacyjnej w zakresie, w jakim "nie przewidują gwarancji niezwłocznego i protokolarnego zniszczenia materiałów, co do których nie uchylono tajemnicy" - dotyczy to szczególnie podsłuchów wobec adwokatów, dziennikarzy lub innych zawodów zaufania publicznego, zobowiązanych do zachowania tajemnicy zawodowej. Seremet chciał uznania niekonstytucyjności samej możliwości podsłuchiwania przedstawicieli adwokatów i dziennikarzy.

TK wskazał też w wyroku, że w ustawach o ABW, CBA i SKW brak jest unormowania obowiązku protokolarnego zniszczenia przez te służby danych, które one zgromadziły, a okazały się nieprzydatne dla postępowania - tak jak jest to zapisane w sprawach postępowań skarbowych. Również Służba Celna może dziś - a według TK nie powinna - przechowywać dane o jednostkach, których jednak nie wykorzystała w prowadzonym postępowaniu i nie musi ich zniszczyć. TK zgodził się z wnioskiem RPO co do ustawy o Służbie Celnej w tej części.

W przepisach dotyczących ABW niekonstytucyjny - jako niedookreślony - jest brak wskazania zakresu niejawnych działań Agencji w ramach wykrywania i ścigania "innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa". W demokratycznym państwie prawnym rejestrowanie całokształtu aktywności jednostki narusza konstytucyjne gwarancje i prawa podstawowe - mówił sędzia Marek Zubik. Podkreślał, że "każdy człowiek ma prawo do ochrony przed zewnętrznym monitorowaniem jego aktywności osobistej, w każdym wymiarze - zarówno w świecie realnym, jak i w wirtualnym".

Zdania odrębne do różnych części obszernego wyroku złożyło dwóch sędziów z czternastoosobowego składu: Wojciech Hermeliński i Marek Zubik.

Satysfakcję z wyroku wyrazili reprezentanci RPO i prokuratora generalnego. "To krok naprzód, jeśli chodzi o ochronę praw obywatelskich w Polsce. Państwo mogło uzyskiwać i gromadzić dane retencyjne o obywatelu, a obywatel nawet o tym nie wiedział" - wskazał zastępca rzecznika Stanisław Trociuk. Wiceprokurator generalny Robert Hernand podkreślał, że TK wyznaczył wyrokiem granice służbom stosującym techniki operacyjne.

"To krok we właściwą stronę, który wprowadza pewne ograniczenia w korzystaniu z bardzo daleko idących metod inwigilacji przez służby specjalne" - uznał mec. Mikołaj Pietrzak, który uczestniczył w rozprawie jako przedstawiciel Naczelnej Rady Adwokackiej.

Za "bardzo wyważony" wyrok TK uznał komendant główny policji Marek Działoszyński. Zapowiedział, że już teraz w policji powstanie instytucja niezależnego pełnomocnika, który będzie mógł nadzorować pozyskiwanie i wykorzystywanie przez funkcjonariuszy danych retencyjnych, czyli tzw. billingów. "Z punktu widzenia policji, która musi pracować efektywnie, to orzeczenie nie powoduje sytuacji, w której nasza efektywność by spadła" - ocenił Działoszyński.

Wyrok TK otwiera wielkie pole do debaty nad uregulowaniem tych kwestii w nowych przepisach, liczyliśmy na konkretniejsze wytyczne ze strony TK - powiedziała PAP prezes Fundacji Panoptykon Katarzyna Szymielewicz. Według Barbary Grabowskiej z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, wyrok jest wyważony, wielowątkowy i dostosowanie prawa do tego wyroku będzie wyzwaniem dla ustawodawcy. "Parlament czeka mozolna praca" - powiedziała.

Posłowie m.in. z sejmowej speckomisji uznali, że wyrok TK oznacza, iż konieczny jest szybki powrót do prac nad przepisami dot. czynności operacyjno-rozpoznawczych. (PAP)

Kraj i świat

Był duchowym przewodnikiem dla milionów Polaków. Uchwała Senatu w 40. rocznicę śmierci ks. Popiełuszki

„Był duchowym przewodnikiem dla milionów Polaków”. Uchwała Senatu w 40. rocznicę śmierci ks. Popiełuszki

2024-10-09, 16:43
Nobel z chemii za projektowanie i przewidywanie trójwymiarowej struktury białek

Nobel z chemii za projektowanie i przewidywanie trójwymiarowej struktury białek

2024-10-09, 13:03
Apel samorządu lekarskiego do MZ: Szpitale muszą mieć pieniądze na świadczenia ratujące życie

Apel samorządu lekarskiego do MZ: Szpitale muszą mieć pieniądze na świadczenia ratujące życie

2024-10-09, 10:02
Rząd: 200 mln zł zasiłków dla powodzian wypłacone. Powstanie zespół ds. odbudowy

Rząd: 200 mln zł zasiłków dla powodzian wypłacone. Powstanie zespół ds. odbudowy

2024-10-08, 16:12
Nobel z fizyki przyznany. Hopfield i Hinton nagrodzeni za prace nad rozwojem AI

Nobel z fizyki przyznany. Hopfield i Hinton nagrodzeni za prace nad rozwojem AI

2024-10-08, 15:07
Donald Trump: Imigranci przywożą złe geny i zatruwają krew Ameryki

Donald Trump: Imigranci przywożą złe geny i zatruwają krew Ameryki

2024-10-07, 20:32
Synoptyk IMGW: Od wtorku wreszcie długo wyczekiwana złota polska jesień

Synoptyk IMGW: Od wtorku wreszcie długo wyczekiwana złota polska jesień

2024-10-07, 18:53
Amerykanie Victor Ambros i Gary Ruvkun laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny

Amerykanie Victor Ambros i Gary Ruvkun laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny

2024-10-07, 12:57
Komu przeszkadzają paczkomaty Po petycji ministerstwo przyjrzy się ich lokalizacjom

Komu przeszkadzają paczkomaty? Po petycji ministerstwo przyjrzy się ich lokalizacjom

2024-10-07, 08:41
Bośnia i Hercegowina apeluje o międzynarodową pomoc po powodzi. 18 osób nie żyje

Bośnia i Hercegowina apeluje o międzynarodową pomoc po powodzi. 18 osób nie żyje

2024-10-06, 09:52
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę