W piątek przypada Światowy Dzień Uchodźcy
Zgodnie z Konwencją Genewską uchodźcą jest osoba, której we własnym kraju grożą prześladowania np. z powodu rasy, religii lub przekonań politycznych. W zeszłym roku w Polsce status uchodźcy nadano 200 cudzoziemcom. W piątek przypada Światowy Dzień Uchodźcy.
W Polsce cudzoziemcowi nadaje się status uchodźcy, jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony własnego kraju.
Ponad 90 proc. wniosków o przyznanie statusu uchodźcy w Polsce jest składanych na przejściu granicznym z Białorusią: Terespol-Brześć. Pasażer, który zadeklaruje, że stara się o ochronę międzynarodową, chociaż nie ma dokumentów uprawniających do wjazdu, np. wizy, nie jest zawracany z granicy. Aby zostać uchodźcą, musi udowodnić, że w swoim kraju był prześladowany.
Jak wynika z danych Urzędu ds. Cudzoziemców, w zeszłym roku w Polsce złożono ponad 5,5 tys. wniosków o nadanie statusu uchodźcy; wnioskami tymi objęto blisko 15 tys. osób. W porównaniu do poprzedniego roku odnotowano wzrost liczby cudzoziemców aplikujących o ochronę międzynarodową o ok. 40 proc., jednak tendencje wzrostowe notowane były również w 2012 r.
Największą grupę osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy stanowią rokrocznie obywatele Federacji Rosyjskiej - w 2013 r. było to 12 tys. 666 osób (ok. 85 proc.), z których 12 tys. 173 osoby (ok. 96 proc.) zadeklarowały narodowość czeczeńską.
Drugą najliczniejszą grupą cudzoziemców ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy byli obywatele Gruzji - 1 tys. 212 osób (około 8 proc.).
O ochronę międzynarodową występowali również obywatele Syrii (252 osoby), Armenii (205 osób), Kazachstanu (91 osób), Kirgistanu (61 osób) i Afganistanu (49 osób).
Status uchodźcy nadano w zeszłym roku 200 cudzoziemcom, m.in. 69 obywatelom Syrii, 25 bezpaństwowcom, 23 obywatelom rosyjskim, 20 cudzoziemcom z Afganistanu, 19 osobom z Białorusi, 15 obywatelom Egiptu oraz 11 Kirgistanu.
Rok wcześniej tą formą ochrony objęto 87 osób (wśród nich 48 obywateli Federacji Rosyjskiej, 24 obywateli Białorusi, 6 cudzoziemców z Turkmenistanu oraz 3 z Chin). Liczba osób, którym nadano status uchodźcy, zwiększyła się zatem o ok. 130 proc. w porównaniu do 2012 r.
W przypadku 2 tys. 139 osób wydano decyzje negatywne (rok wcześniej było podobnie - 1 tys. 960).
W przypadku odmowy nadania statusu uchodźcy, z urzędu rozstrzyga się o potrzebie udzielenia cudzoziemcowi ochrony uzupełniającej. W 2013 r. ochrona uzupełniająca została udzielona 131 osobom, w tym m. in. 85 obywatelom rosyjskim i 20 obywatelom Syrii.
W sytuacji, kiedy cudzoziemiec nie spełnia warunków do nadania statusu uchodźcy ani do udzielenia ochrony uzupełniającej, można udzielić mu zgody na pobyt tolerowany, jeżeli w kraju, do którego miałby zostać wydalony, zagrożone byłoby jego bezpieczeństwo lub jego rodziny.
W 2013 r. udzielono zgody na pobyt tolerowany 392 osobom (m.in. 273 obywatelom Federacji Rosyjskiej, 62 obywatelom Gruzji i 22 obywatelom Armenii).
Łącznie w 2013 r. w Polsce objęto ochroną międzynarodową oraz krajową 723 cudzoziemców. Stanowi to około 5 proc. osób, które złożyły wnioski o nadanie statusu uchodźcy - podobnie jak w latach ubiegłych.
Każdego roku przed Światowym Dniem Uchodźcy Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) uruchamia kampanię informacyjną dotyczącą problematyki uchodźczej na świecie.
Ważną rolę w tych kampaniach odgrywają znane osoby, które pomagają w rozpowszechnianiu historii uchodźców - opowiadając o ich cierpieniu, ale także odwadze i uporze w obliczu przeciwieństw.
W tym roku UNHCR wsparło ponad 20 znanych osób z całego świata, m.in. amerykański pisarz afgańskiego pochodzenia Khaled Hosseini, chiński gwiazdor Yao Chen, niemiecka aktorka Diane Kruger, sopranistka Barbara Hendricks. Po raz pierwszy do tej listy dołączyły również dwie znane Polki: Krystyna Czubówna oraz Grażyna Torbicka. Półminutowe spoty, które zaczynają się słowami: "Opowiem Wam o najbardziej palącym problemie naszych czasów" można zobaczyć na stronie http://stories.unhcr.org (jej polski odpowiednik: http://stories.unhcr.org/pl/). Można na niej znaleźć kilkadziesiąt historii uchodźczych.
Światowy Dzień Uchodźcy został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 4 grudnia 2000 roku; jest obchodzony 20 czerwca.(PAP)