Prezydent podpisał nowelę ustawy o obsadzaniu wakatów sędziowskich
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o sądach, która ma skrócić postępowania w sprawie powoływania sędziów na wolne stanowiska. Do postępowań tych zostanie m.in. wprowadzona procedura elektroniczna. Ustawa wejdzie w życie 1 października.
O podpisaniu ustawy poinformowała w poniedziałek Kancelaria Prezydenta.
Jak wskazano, obecnie postępowanie ws. obsadzenia wolnych stanowisk sędziowskich od momentu obwieszczenia o wakacie do uzyskania przez kandydata nominacji sędziowskiej – trwa średnio około roku. Taki stan jest jednym z powodów nieobsadzenia 600 etatów sędziowskich.
Procedura może być jeszcze dłuższa, bo jedna z niedawnych nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych, która weszła w życie w 2012 r., wprowadziła sformalizowane procedury odwoławcze, co dodatkowo wydłuża całe postępowanie nominacyjne. Rządowi eksperci wyliczyli, że nowe rozwiązania, które poparł Senat, skrócą proces obsadzania stanowisk sędziowskich do ok. 200 dni.
Z mocy ustawy obieg dokumentów w tej sprawie ma przybrać formę elektroniczną, zamiast pisemnej (papierowej). W przypadku, gdy dokumenty w oryginale mają postać pisemną powinno się je przekonwertować takich dokumentów na postać elektroniczną. Zmiany dotyczą zarówno etapu postępowania przed prezesem właściwego sądu, jak również etapu postępowania przed Krajową Radą Sądownictwa.
Jeden z najważniejszych punktów nowelizacji zakłada, że kandydaci nie będą już mogli kandydować na więcej niż jedno wolne stanowisko sędziowskie - aż do czasu zakończenia procedury wynikającej z pierwszego zgłoszenia. Praktyka zgłaszania się na różne stanowiska dziś jest powszechna. Jak podaje Kancelaria Prezydenta obecnie na jedno wolne stanowisko przypada średnio 7-9 zgłoszeń i 3–4 kandydatów.
Po wprowadzeniu procedury elektronicznej każdy kandydat do objęcia stanowiska sędziego zakładałby konto w systemie teleinformatycznym, a wszystkie dokumenty dotyczące powołania go na stanowisko sędziowskie - dotychczas papierowe - byłyby zastępowane dokumentami elektronicznymi. Doręczenia dokumentów i zawiadomienia również odbywałyby się drogą elektroniczną. Z systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie nominacyjne korzystałaby także Krajowa Rada Sądownictwa.
W ustawie zapisano, że kandydat na sędziego nie będzie mógł ubiegać się równolegle o kilka wolnych stanowisk. Nowelizacja ma też usprawnić oceny kwalifikacji kandydatów. Dotychczasowy system oceny dokonywanej przez sędziego wizytatora nie sprawdził się, bo na zwolnione stanowiska zgłasza się z reguły kilkudziesięciu i więcej kandydatów, a liczba sędziów wizytatorów jest niewielka. Kwalifikacje kandydata miałby więc oceniać sędzia wyznaczony przez prezesa sądu, a nie sędzia wizytator.
Zgodnie z ustawą do dwóch tygodni zostanie skrócony termin zawiadomienia ministra sprawiedliwości o zwolnionym stanowisku sędziowskim. Z trzech do jednego miesiąca będzie też skrócony termin przydzielenia przez ministra stanowiska do danego albo innego sądu bądź zniesienia stanowiska. Natomiast bez zmian pozostałby miesięczny termin na zgłoszenie kandydatury na wolne stanowisko sędziowskie.
Resort sprawiedliwości zapowiada dalsze zmiany dotyczące osób chcących zostać sędziami. Ministerstwo wspólnie z Krajową Radą Sądownictwa opracowało projekt ustawy nowelizującej ustrój sądów powszechnych i przywracającej w nowej formule instytucję asesora. "Musi być okres weryfikacji umiejętności osób, które orzekają w sądach" - tłumaczył PAP w końcu stycznia wiceminister resortu Wojciech Hajduk.
Trwa także dyskusja o reformie Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Przygotowany został m.in. senacki projekt nowelizacji ustawy o KSSiP. Przewiduje on m.in. zmianę modelu kształcenia sędziego i prokuratora oraz likwidację aplikacji ogólnej i uproszczenie procedury naboru na aplikacje: sędziowską i prokuratorską.(PAP)