MPiPS o formach wsparcia dla osób niepełnosprawnych
Sejm uchwalił w piątek dwie ustawy skierowane do opiekunów osób niepełnosprawnych. MPiPS zwraca uwagę, że świadczenia pielęgnacyjne dla rodziców i zasiłki dla opiekunów dorosłych to nie jedyne formy wsparcia rodzin osób z niepełnosprawnościami.
Posłowie znowelizowali ustawę o świadczeniach rodzinnych, która podwyższa świadczenia pielęgnacyjne dla rodziców rezygnujących z pracy zawodowej, by opiekować się niepełnosprawnymi dziećmi. Przewiduje ona, że od maja świadczenie wzrośnie do 1000 zł, od 2015 r. do 1200 zł, a od 2016 r. do 1300 zł netto.
Sejm uchwalił także ustawę o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, realizującą wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Ustawa przywraca świadczenia pielęgnacyjne odebrane w ub. roku opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych.
Na mocy nowych przepisów otrzymają oni zwrot odebranego wcześniej wsparcia. Przywrócone zostanie im prawo do zasiłku w wysokości 520 zł - tyle wynosiło świadczenie pielęgnacyjne przed zakwestionowaną nowelizacją. Zasiłki będą wypłacone wraz z ustawowymi odsetkami.
Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych, która obowiązuje od zeszłego roku, zróżnicowała sytuację opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych oraz rodziców opiekujących się dziećmi, których niepełnosprawność powstała przed osiągnięciem dorosłości. Obecnie rodzice niepełnosprawnych dzieci mają prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (w tej chwili 820 zł), opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych są uprawnieni do specjalnego zasiłku opiekuńczego (520 zł), jeśli spełnią kryterium dochodowe, zaś opiekunowie, którzy odzyskali utracone w zeszłym roku uprawnienia, będą otrzymywali zasiłek (również 520 zł) niezależnie od dochodu.
Jak przypomina Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia. Zgodnie z uchwaloną w piątek ustawą od 2015 r. będą do niego również uprawnieni opiekunowie, którzy nie podejmowali pracy. Przysługuje on tylko wtedy, gdy łączny dochód dwóch rodzin - osoby sprawującej opiekę oraz wymagającej opieki - nie przekroczy ustawowego limitu (obecnie 623 zł netto na osobę w rodzinie).
Od zasiłku odprowadzane są składki na ZUS w kwocie 190 zł.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje rodzicom niepełnosprawnych dzieci oraz innym osobom zobowiązanym do alimentacji, jeśli niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18 lat lub 25 lat w przypadku osób uczących się. Świadczenie to nie jest uzależnione od dochodu i prawo do niego nie wygasa wraz z osiągnięciem dorosłości przez podopiecznego. Świadczenie wynosi obecnie 620 zł, ale uprawnione do niego osoby dostają dodatek w wysokości 200 zł z rządowego programu. Od świadczenia odprowadzane są składki w wysokości 226 zł.
Osobom niepełnosprawnym oraz w podeszłym wieku przysługuje również zasiłek pielęgnacyjny (153 zł miesięcznie) – na częściowe pokrycie wydatków wynikających z niezdolności do samodzielnej egzystencji. Przysługuje on m.in. niepełnosprawnym dzieciom, osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz osobom, które ukończyły 75 lat.
Rodzinom, które wychowują niepełnosprawne dzieci i spełniają kryterium dochodowe, przysługuje prawo do świadczeń rodzinnych, m.in. zasiłku rodzinnego (115 zł) oraz dodatków do niego (do 420 zł), m.in. z tytułu samotnego wychowywania dziecka, z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.
Osobie, która osiągnęła pełnoletniość i która jest całkowicie niezdolna do pracy, przysługuje renta socjalna (709,34 zł). Dotyczy to osób, których niepełnosprawność powstała przed osiągnięciem dorosłości lub w trakcie nauki, czyli te, które nigdy nie podejmowały zatrudnienia.
Prawo do renty socjalnej zawiesza się, jeżeli zostały osiągnięte przychody w łącznej kwocie wyższej niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w okresie 1 marca - 31 maja br. jest to 2 676,40 zł).
Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, czyli renty inwalidzkiej (od 728 zł), przysługuje osobom niezdolnym do pracy, które zdążyły wypracować sobie okresy składkowe, czyli podejmowały pracę.
Osobom niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, które spełniają kryterium dochodowe, przysługuje również zasiłek stały. Wysokość zasiłku jest równa różnicy między kryterium dochodowym a dochodem - z tym, że nie może być wyższa niż 529 zł miesięcznie w przypadku osoby samotnie gospodarującej. Nie może być też niższa niż 30 zł miesięcznie. Zasiłek stały nie przysługuje w przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania.
Osoba niepełnosprawna lub rodzice dziecka niepełnosprawnego mogą raz w roku ubiegać się o dofinansowanie uczestnictwa dziecka wraz z opiekunem w turnusie rehabilitacyjnym. Dopłaty finansowane są ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dofinansowanie wynosi - w zależności od stopnia niepełnosprawności oraz wieku osoby korzystającej z turnusu - od 1032 zł do 688 zł. W szczególnych sytuacjach może zostać podwyższone do 1338 zł.
Osoby niepełnosprawne mogą również liczyć na dofinansowanie do sprzętu rehabilitacyjnego, jeżeli spełnią kryteria dochodowe. Wysokość dofinansowania wynosi do 60 proc. kosztów tego sprzętu, nie więcej jednak niż do wysokości pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia, tj. 19 tys. 115 zł.
PFRON dopłaca także do likwidacji barier architektonicznych (dla osób niepełnosprawnych, jeżeli są właścicielami nieruchomości lub mają zgodę właściciela lokalu, w którym mieszkają), barier w komunikowaniu się i technicznych, do 80 proc. kosztów inwestycji (do 57,4 tys. zł).
Możliwe jest także dofinansowanie do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Gdy zachodzi konieczność wniesienia wkładu własnego, można ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON - jeżeli spełnione jest kryterium dochodowe. (PAP)