125 lat temu otwarto Wieżę Eiffla, symbol Paryża

2014-03-31, 08:12  Polska Agencja Prasowa

Wieża Eiffla - jeden z najbardziej znanych symboli Paryża - została otwarta 125 lat temu, 31 marca 1889 r., z okazji paryskiej Wystawy Światowej. W momencie wybudowania była najwyższą wieżą na świecie. Wzbudzała jednak kontrowersje wśród mieszkańców Paryża.

W momencie otwarcia, Wieża Eiffla była nie tylko największą wieżą na świecie - do 1930 r. i ukończenia budowy Chrysler Building w Nowym Jorku - i jedną z najwyższych budowli w Paryżu. Szybko stała się także jednym z najbardziej kontrowersyjnych obiektów w stolicy Francji, przywiązanej do tradycyjnego, stonowanego budownictwa.

Konstrukcja według projektu Gustave'a Eiffela kierowała się ku przyszłości, miała być znakiem nadejścia nowej epoki w cywilizacji Zachodu. Jej otwarcie miało także upamiętnić setną rocznicą rewolucji francuskiej, która obaliła monarchię i zbudowała polityczne ramy nowoczesności.

18 tysięcy metalowych części i 2,5 miliona nitów, 9 tysięcy ton żelaza, 300 metrów wysokości - to wymiary jednego z najsłynniejszych symboli Paryża; rozpoznawalnego bardziej niż katedra Notre Dame, Luwr, czerwony młyn z Moulin Rouge czy kościół Sacre-Coeur na wzgórzu Montmartre. Pierwotnymi pomysłodawcami projektu byli Maurice Koechlin i Emile Nouguier, pracownicy w biurze Gustave'a Eiffela. Samą budową kierował Koechlin.

Wieża powstała z okazji paryskiej Wystawy Światowej, mając za zadanie prezentację Francji jako kraju zaawansowanego technicznie i inżyniersko, nowoczesnego, gotowego do przyjęcia roli europejskiego lidera w nowym wieku. Gigantyczna konstrukcja stanęła na Polach Marsowych, w zachodniej części miasta. Plan zakładał, że po 20 latach zostanie rozebrana.

"Wznoszę dla Paryża, dla Francji, dla świata tę oto wieżę ze stali. Będzie to najwyższa wieża na świecie" - zapowiadał Eiffel. Część Paryżan nienawidziła jednak wieży; XIX-wieczni architekci potępili ją za nadmierne wykorzystanie żelaza, uznawanego za nieszlachetny materiał budowlany.

Pisarz Guy de Maupassant pisał, że codziennie jada posiłki w mieszczącej się na niej restauracji: "to jedyne miejsce, z którego jej nie widać" - tłumaczył. "Opuszczam Francję i Paryż, wieża Eiffla zbyt silnie działa mi na nerwy" - oświadczył. Emile Zola określił ją mianem "merkantylnego płodu" i przewidywał, że "zmiażdży Notre Dame swą barbarzyńską masą". Paryska ulica nazywała wieżę "nieudaną latarnią uliczną", "fabryczną rurą" czy też "szkieletem dzwonnicy".

Niemiecki filozof Walter Benjamin w swoim dziele "Pasaże" ocenił: "Znamienne dla tej najsłynniejszej budowli stulecia jest to, że przy całym swym ogromie (...) sprawia wrażenie bibelotu, co bierze się stąd, że lichy zmysł artystyczny tej epoki umiał myśleć jedynie w kategoriach sztuki rodzajowej i filigranowej".

Intelektualiści, artyści, robotnicy i drobnomieszczanie podpisywali petycje, domagając się zniknięcia żelaznej konstrukcji. Bezskutecznie. Podkreślali przede wszystkim, że zginą ludzie, gdy kolos runie - a że runie, nie mieli wątpliwości. Protestowali już w trakcie budowy, usiłując doprowadzić do jej odwołania.

14 lutego 1887 r. dziennik "Le Temps" opublikował "Protest artystów": "My pisarze, malarze, rzeźbiarze, architekci, zgłaszamy protest - w imieniu zagrożonej francuskiej sztuki i historii - przeciwko wystawieniu w samym sercu naszej stolicy niepotrzebnej i monstrualnej wieży Eiffla (...) która swym barbarzyńskim ogromem przytłacza Notre-Dame, Sainte-Chapelle, Tour Saint-Jacques - wszystkie nasze upokorzone pomniki, wszystkie nasze pomniejszone budowle".

Budowa trwała jednak dalej, po 10 godzin dziennie aż 31 marca 1889 roku Eiffel mógł wywiesić francuską flagę na szczycie swojej wieży. Akompaniowały mu salwy z 25 karabinów. Po zmroku uruchomiono świetlną iluminację, wydobywającą z mroku kształt budowli. Tradycja ta przetrwała do dziś.

Eiffel jednak nie chciał rozstać się z urzeczywistnieniem swojego projektu po ledwie 20 latach. Aby uniemożliwić rozbiórkę wieży, założył na niej laboratorium meteorologiczne. Od demontażu ocaliły ją także udane próby z telegrafem bezprzewodowym, umieszczonym na jej szczycie, później pierwsze eksperymenty z transmisją telewizyjną w 1935 r. W latach I wojny światowej Wieża zapewniła Paryżowi kontakt z posterunkami francuskimi, rozmieszczonymi na granicy z Niemcami.

W okresie okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej, wieża została zamknięta dla zwiedzających. Niemieccy żołnierze wdrapali się na jej szczyt by zawiesić flagę ze swastyką, jednak wiatr zerwał ją po ledwie kilku godzinach powiewania nad Paryżem. W 1944 r., na wieść o zbliżających się do miasta wojskach alianckich, Hitler rozkazał zburzyć Wieżę, wraz z całym miastem, jednak jego rozkaz został zignorowany.

Koszt budowy - ówczesne niecałe 8 milionów franków - zwrócił się już po pięciu miesiącach od otwarcia wieży. Dziś jest jedną z najczęściej odwiedzanych atrakcji Paryża. (PAP)

Kraj i świat

Polska wybuduje nowy żaglowiec szkolny Dar Młodzieży. Koszt Około 300 mln zł

Polska wybuduje nowy żaglowiec szkolny „Dar Młodzieży". Koszt? Około 300 mln zł

2025-01-30, 11:26
Samolot pasażerski zderzył się ze śmigłowcem pod Waszyngtonem są ofiary śmiertelne [zdjęcia]

Samolot pasażerski zderzył się ze śmigłowcem pod Waszyngtonem; są ofiary śmiertelne [zdjęcia]

2025-01-30, 08:20
Ratownicy medyczni: Nie ma zgody na agresję ze strony pacjentów

Ratownicy medyczni: Nie ma zgody na agresję ze strony pacjentów

2025-01-29, 21:08
Prezes SA w Warszawie zgodziła się na utworzenie sekcji neosędziów w Sądzie Okręgowym

Prezes SA w Warszawie zgodziła się na utworzenie sekcji „neosędziów” w Sądzie Okręgowym

2025-01-29, 16:00
Prokuratura zbada doniesienia ws. korzystania przez Karola Nawrockiego z apartamentu MIIWŚ

Prokuratura zbada doniesienia ws. korzystania przez Karola Nawrockiego z apartamentu MIIWŚ

2025-01-29, 14:00
Jak zwiększyć bezpieczeństwo ratowników medycznych Rozmowy medyków z resortami

Jak zwiększyć bezpieczeństwo ratowników medycznych? Rozmowy medyków z resortami

2025-01-29, 12:11
Donald Trump ma podtrzymać zobowiązania wobec NATO, jeśli sojusznicy będą płacić należną część

Donald Trump ma podtrzymać zobowiązania wobec NATO, jeśli sojusznicy będą płacić należną część

2025-01-29, 07:16
Polscy naziści zbudowali obozy. Minister Nowacka przeprasza, politycy PiS mówią o dymisji

„Polscy naziści zbudowali obozy". Minister Nowacka przeprasza, politycy PiS mówią o dymisji

2025-01-28, 11:25
Karol III uczcił w Auschwitz pamięć ofiar Holocaustu. Złożył kwiaty pod Ścianą Straceń

Karol III uczcił w Auschwitz pamięć ofiar Holocaustu. Złożył kwiaty pod Ścianą Straceń

2025-01-27, 19:46
Janina Iwańska: Trudno jest policzyć dokładnie, ile osób zginęło w Auschwitz

Janina Iwańska: Trudno jest policzyć dokładnie, ile osób zginęło w Auschwitz

2025-01-27, 17:47
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę