Będą zawiadomienia do prokuratury ws. wyborów kopertowych. Komisja przyjęła raport

Sejmowa komisja śledcza ds. wyborów korespondencyjnych, która pracowała od grudnia ubiegłego roku, w czwartek przyjęła raport końcowy ze swoich prac. Komisja badała legalność, prawidłowość oraz celowość działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta RP w 2020 roku w formie głosowania korespondencyjnego.

W raporcie komisja oceniła, że „ówczesny aparat władzy usilnie dążył do przeprowadzenia wyborów korespondencyjnych, aby doprowadzić do reelekcji ówczesnego Prezydenta RP, który według zdecydowanej większości sondaży mógł wygrać wybory już w pierwszej turze”. Zdaniem komisji, „wiedziano jednak, że wraz z rozwojem sytuacji epidemiologicznej, wprowadzonymi ograniczeniami i skutkami gospodarczymi poparcie to może maleć i zmniejszać szanse na reelekcję, co zresztą faktycznie miało miejsce”.

„Dążenie do przeprowadzenia wyborów w początkowej fazie nieznanej dotychczas choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2 i w czasie światowej pandemii”, w ocenie komisji było „nieodpowiedzialne i zagrażające dla życia i zdrowia Polaków, standardów państwa prawa i wolności obywatelskich”.

Poprawki Tumanowicza dotyczyły m.in. wykreślenia z projektu raportu zarzutów dotyczących „sprowadzenia niebezpieczeństwa na wiele osób z artykułu 163 Kodeksu karnego” oraz rozważenia kwestii postawienia przed Trybunałem Stanu b. premiera Mateusza Morawieckiego a także prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. Zarówno Tumanowicz, jak i posłowie PiS zapowiedzieli, że złożą zdania odrębne. Filiks podkreśliła, że mają oni na to 10 dni.

Zawiadomienia ws. byłego premiera Mateusza Morawieckiego dotyczą przekroczenia przez niego uprawnień poprzez polecenie podjęcia czynności zmierzających do przeprowadzenia wyborów korespondencyjnych podczas, gdy - według komisji - jako prezes Rady Ministrów nie posiadał żadnych uprawnień do wydawania poleceń związanych z organizacją i przeprowadzeniem tych wyborów. B. premier 16 kwietnia 2020 r. wydał dwie decyzje.

Pierwsza polecała Poczcie Polskiej podjęcie i realizację „niezbędnych czynności zmierzających do przygotowania przeprowadzenia wyborów Prezydenta RP w 2020 r. w trybie korespondencyjnym, z powodu panującej wówczas pandemii”. Druga decyzja zobowiązywała PWPW do podjęcia działań przygotowujących wybory, czyli wydrukowanie pakietów wyborczych. Decyzje te zobowiązywały m.in. szefa MSWiA do podpisania umowy z PWPW na wydrukowanie pakietów wyborczych, a szefa MAP do podpisania umowy z Pocztą Polską.

Zdaniem komisji, były premier przekroczył też swoje uprawnienia, polecając Poczcie Polskiej i PWPW, podjęcie działań związanych ze zorganizowaniem i przeprowadzeniem wyborów, podczas gdy spółki te nie miały żadnych ustawowych kompetencji związanych z organizacją i przeprowadzeniem wyborów Prezydenta RP.

Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez byłego szefa KPRM Michała Dworczyka dotyczy tego, że przekroczył on swoje uprawnienia, przedstawiając premierowi Morawieckiemu dwa projekty tych decyzji. Zdaniem komisji ich „wydanie nie leżało w zakresie kompetencji Prezesa Rady Ministrów”. Komisja zwróciła uwagę, na polecanie podjęcia czynności nienależących do właściwości Poczty Polskiej i PWPW, a przez to pomijanie Państwowej Komisji Wyborczej i Krajowego Biura Wyborczego.

We wniosku dotyczącym Jarosława Kaczyńskiego uzasadniono, że „kierując się zamiarem utrzymania prezydentury Andrzeja Dudy, bardzo dobrymi sondażami wyborczymi dającymi szansę Andrzejowi Dudzie na reelekcję w pierwszej turze, zawieszeniem kampanii prezydenckiej przez Małgorzatę Kidawę-Błońską, stojąc przed wizją rozwoju pandemii i związanym z tym pogorszeniem nastrojów społecznych, nie bacząc na bezpieczeństwo obywateli oraz wykorzystując swoją pozycję w obozie Zjednoczonej Prawicy podjął decyzję o przeprowadzeniu w Polsce wyborów Prezydenta RP w drodze głosowania korespondencyjnego, pomimo braku stosownych uprawnień, co stanowiło działanie na szkodę interesu publicznego”.

Zawiadomienie do prokuratury na byłą marszałek Sejmu Elżbietę Witek dotyczy m.in. tego, że kierując obradami Sejmu, podczas gdy rozpatrywał on ustawę z 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., nie dopełniła obowiązków, podejmując decyzję o pominięciu trybu kodeksowego procedowania projektu ustawy. Nie skierowała projektu do konsultacji przed skierowaniem do pierwszego czytania; nie przeprowadziła rzetelnej debaty sejmowej, ograniczając wypowiedzi posłów, procedując ustawę w ekspresowym tempie około 3 godzin; nie skierowała projektu do komisji po pierwszym czytaniu oraz naruszyła termin drugiego czytania.

Komisja skierowała też zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez wiceszefa MAP Artura Sobonia, który podjął czynności w celu przeprowadzenia wyborów, a zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego czynności te należały do kompetencji Państwowej Komisji Wyborczej, urzędników wyborczych oraz komisji wyborczych. W ocenie komisji, stanowiło to działanie na szkodę interesu publicznego.

Zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez wiceszefa MAP Tomasza Szczegielniaka, dotyczy przekroczenia uprawnienia, kiedy 17 kwietnia 2020 r. w Warszawie, zatwierdził wzór pakietu wyborczego, mimo że rozporządzenie szefa MAP, określające wzory tych dokumentów nie zostało wydane i nie obowiązywało. Poza tym zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego czynności związane z zatwierdzeniem wzoru tych dokumentów należały do kompetencji PKW.