Szczątki cywilów z Powstania Warszawskiego na terenie byłego obozu jenieckiego w Stargardzie [wideo]

2023-10-23, 19:30  PAP/Redakcja
Kolejny, trzeci etap badań zbrodni niemieckich popełnionych w Stalagu II D w Stargardzie/fot: PAP/Marcin Bielecki

Kolejny, trzeci etap badań zbrodni niemieckich popełnionych w Stalagu II D w Stargardzie/fot: PAP/Marcin Bielecki

W masowym grobie pochowano ludność cywilną z Powstania Warszawskiego. Szczątki około 20 osób, w tym dzieci odkryto na terenie byłego obozu jenieckiego Stalag II D w Stargardzie. Badacze chcą wyjaśnić przyczynę śmierci pochowanych.

– Rozpoczęliśmy prace od usunięcia drzew porastających miejsce, w którym spodziewaliśmy się natrafić na kolejne groby z ludnością powstańczą. I rzeczywiście, odnaleźliśmy duży grób, w którym są szczątki ludności cywilnej Powstania Warszawskiego – powiedział genetyk, kierownik Katedry Medycyny Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie dr hab. n. med. Andrzej Ossowski.

Wyjaśnił, że w grobie badacze odnaleźli szczątki kobiet, dzieci i osób starszych, a także młodych osób – najprawdopodobniej młodzieży powstańczej. Znaleziono przy nich przedmioty typowe dla ludności cywilnej.

Genetyk powiedział, że cywile trafili do Stalagu II D z obozu w Łambinowicach po upadku Powstania Warszawskiego i wysiedleniu ze stolicy. Stąd byli kierowani do niewolniczej pracy w III Rzeszy.

– Jest sporo szczątków dzieci – co też wskazuje na ludność cywilną i łączy się z informacjami historycznymi, które przekazują, że do stalagu trafiły całe rodziny. W warunkach obozowych bardzo szybko rozprzestrzeniały się choroby zakaźne, dodatkowo panował głód, co sprawiało, że śmiertelność wśród dzieci była wysoka – tłumaczył genetyk.

Szczątki są w dobrym stanie, który pozwala na przeprowadzenie badań
To trzeci sezon badań naukowców z PUM na terenie obozu jenieckiego Stalag II D. Podczas poprzednich dwóch odnaleziono kilka dużych grobów zbiorowych, z których podjęto szczątki ok. 200 osób – w większości jeńców sowieckich, ale też innych narodowości. W pierwszym etapie badań odkryto szczątki blisko 70 ofiar – jeńców. Analizy wykazały, że zmarli oni w ciągu czterech dni w 1941 roku. Jak ustalili badacze z PUM – najprawdopodobniej na tyfus. W drugim sezonie badań naukowcy odnaleźli również szczątki ludności wysiedlonej po Powstaniu Warszawskim.

Badacze przypuszczają, że w miejscu grzebalnym stalagu pochowanych zostało od 3 tys. do 6 tys. osób. Przez kilkadziesiąt lat było ono wysypiskiem śmieci dla jednostki wojskowej.

– Wszystko wskazuje na to, że gdy Sowieci przejęli ten teren, mieli świadomość tego, że znajduje się tu cmentarz wojenny, ale nie uszanowali go w żaden sposób – mówił Ossowski.

Dodał, że mimo to szczątki zachowały się w dość dobrym stanie, co pozwala na wykonanie badań antropologicznych, medyczno-sądowych i genetycznych.

„To odkrycie naszego zespołu”
– Po raz pierwszy zastosowano tu bardzo głębokie analizy sekwencjonowania nowej generacji, jeśli chodzi o materiał pobierany ze szczątków. Są to badania pionierskie – m.in. odzyskujemy profil genetyczny z kamienia nazębnego – powiedział.

Genetyk mówił, że badacze chcą wyjaśnić, co było przyczyną śmierci pochowanych w grobie osób. W kamieniu nazębnym można odnaleźć fragmenty materiału genetycznego patogenów, które mogły wpłynąć na ich śmierć.

– Ale podczas badań udało nam się też z kamienia nazębnego uzyskiwać bardzo dobrej jakości materiał genetyczny osoby, z której zębów go pobraliśmy. Nikt wcześniej takich badań nie wykonywał – to odkrycie naszego zespołu – mówił Ossowski.

Dodał, że jest to metoda pozwalająca uzyskać materiał genetyczny także wtedy, gdy z różnych powodów (np. religijnych) niemożliwe jest naruszenie szkieletu.

Stalag II D był jednym z największych obozów jenieckich na terenie III Rzeszy. Od 1939 roku (początkowo działał jako obóz przejściowy, Dulag L) trafiali do niego jeńcy z całej Europy, żołnierze szeregowi i podoficerowie, m.in. żołnierze armii gen. Kleeberga, ale też inni żołnierze polscy, francuscy, belgijscy i sowieccy. Jeńcy, którzy trafiali do obozu, pracowali w komandach roboczych na całym Pomorzu, m.in. w majątkach ziemskich i przy budowie dróg. Wielu z nich zmarło w trakcie robót – byli chowani w pobliżu miejsca, w którym pracowali. Obóz działał do ewakuacji w lutym 1945 roku.

Badania na terenie Stalagu II D zostały dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kolejny, trzeci etap badań zbrodni niemieckich popełnionych w Stalagu II D w Stargardzie/wideo: PAP

Kraj i świat

KEP: Kościół katolicki jest otwarty na dialog w sprawie zastąpienia Funduszu Kościelnego

KEP: Kościół katolicki jest otwarty na dialog w sprawie zastąpienia Funduszu Kościelnego

2023-12-29, 18:30
Wiceszef MSWiA: podwyżki dla służb mundurowych będą wypłacane z wyrównaniem od stycznia

Wiceszef MSWiA: podwyżki dla służb mundurowych będą wypłacane z wyrównaniem od stycznia

2023-12-29, 17:27
Szef MON: Naruszenie polskiej przestrzeni powietrznej zostało wykryte przez nasze systemy [aktualizacja]

Szef MON: Naruszenie polskiej przestrzeni powietrznej zostało wykryte przez nasze systemy [aktualizacja]

2023-12-29, 16:35
Prokuratura wszczęła śledztwo ws. przekroczenia uprawnień przez ministra Sienkiewicza

Prokuratura wszczęła śledztwo ws. przekroczenia uprawnień przez ministra Sienkiewicza

2023-12-29, 14:31
W polską przestrzeń powietrzną od strony Ukrainy wleciał niezidentyfikowany obiekt

W polską przestrzeń powietrzną od strony Ukrainy wleciał niezidentyfikowany obiekt

2023-12-29, 11:23
Wicepremier Gawkowski: zarobki w TVP szokują, bo były to pieniądze za polityczną przychylność

Wicepremier Gawkowski: zarobki w TVP szokują, bo były to pieniądze za polityczną przychylność

2023-12-29, 11:00
Sajna-Kunowsky: W sprawie mediów publicznych można by czerpać wzorce z innych państw [Rozmowa dnia]

Sajna-Kunowsky: W sprawie mediów publicznych można by czerpać wzorce z innych państw [Rozmowa dnia]

2023-12-29, 09:53
KRRiT wyraża sprzeciw wobec postawienia w stan likwidacji spółek TVP, PR i PAP

KRRiT wyraża sprzeciw wobec postawienia w stan likwidacji spółek TVP, PR i PAP

2023-12-29, 07:27
Kamiński i Wąsik opuścili obrady sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych

Kamiński i Wąsik opuścili obrady sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych

2023-12-28, 19:21
Projekt ustawy okołobudżetowej bez mediów: 3 mld zł na onkologię i psychologię dziecięcą

Projekt ustawy okołobudżetowej bez mediów: 3 mld zł na onkologię i psychologię dziecięcą

2023-12-28, 17:18
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę