TK: Sąd Najwyższy nie ma prawa do kontroli ułaskawień dokonywanych przez głowę państwa

2023-06-02, 15:54  IAR/Redakcja
Julia Przyłębska, przewodnicząca składu sędziowskiego, prezes Trybunału Konstytucyjnego/fot. trybunal.gov.pl

Julia Przyłębska, przewodnicząca składu sędziowskiego, prezes Trybunału Konstytucyjnego/fot. trybunal.gov.pl

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że prawo łaski jest wyłączną kompetencją prezydenta, a Sąd Najwyższy nie ma prawa do kontroli ułaskawień dokonywanych przez głowę państwa. Orzeczenie ogłosiła przewodnicząca składu sędziowskiego, prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska.

W południe pełny jedenastoosobowy skład Trybunału Konstytucyjnego zajął się sporem kompetencyjnym pomiędzy prezydentem a Sądem Najwyższym. Chodzi o prezydenckie prawo łaski. Wnioskodawcą był były marszałek Sejmu.

– Prawo łaski jest wyłączną i nie podlegającą kontroli kompetencją prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wywołującą ostateczne skutki prawne – ogłosiła przewodnicząca składu sędziowskiego prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska. – Sąd Najwyższy nie ma kompetencji do sprawowania kontroli ze skutkiem prawnym wykonywania kompetencji prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

– Nie ma przeszkód, aby zastosować akt łaski w postaci abolicji indywidualnej wobec osoby niewinnej, której zostały już postawione konkretne zarzuty, bądź wobec osoby, wobec której zapadł wyrok, ale jeszcze nieprawomocny – mówił sędzia Stanisław Piotrowicz prezentując ustne uzasadnienie.

Według TK w konstytucji ustrojodawca posłużył się „bardzo szerokim pojęciem prawa łaski, bez jakichkolwiek kryteriów dotyczących jego stosowania". – Brak tych kryteriów oznacza, że nie istnieją żadne ograniczenia w zakresie stosowania prawa łaski, a prezydent może realizować własną politykę, w tym także kierować się współczuciem wobec ułaskawionego – mówił sędzia Piotrowicz.

Odwołując się do wyroku TK z 17 lipca 2018 r. Trybunał potwierdził, że „prezydent RP może skorzystać z prawa laski w każdym czasie bez konieczności wyczekiwania na wypełnienie się wszystkich formuł przewidzianych w procedurze karnej". – Prezydent posiada pełną swobodę w stosowaniu tego prawa, nie ma obowiązku uzasadniania aktu łaski, a wydany akt jest ostateczny, trwały i niewzruszalny; dla swej ważności nie wymaga nawet zgody osoby ułaskawionej - powiedział sędzia Piotrowicz.


Wnioskiem w sprawie sporu kompetencyjnego pomiędzy prezydentem a Sądem Najwyższym zajął się pełny jedenastoosobowy skład Trybunału Konstytucyjnego. Pod orzeczeniem podpisała się większość składu sędziowskiego. Zdanie odrębne zgłosiło dwóch sędziów.



Do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie sprawy zwrócił się w 2017 roku ówczesny marszałek Sejmu Marek Kuchciński. Prezydent Andrzej Duda, na podstawie art. 139 Konstytucji, zastosował w 2015 roku prawo łaski w stosunku do Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika skazanych nieprawomocnym wyrokiem sądu rejonowego.
Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów rozpoznał zagadnienie prawne przedstawione do rozstrzygnięcia przez skład trzech sędziów Sądu Najwyższego i podjął uchwałę, zgodnie z którą prawo łaski, jako uprawnienie Prezydenta RP określone w art. 139 zdanie pierwsze Konstytucji, może być realizowane wyłącznie wobec osób, których winę stwierdzono prawomocnym wyrokiem sądu.
W zaistniałej sytuacji - w ocenie wnioskodawcy - doszło do sporu kompetencyjnego w odniesieniu do warunków stosowania prawa łaski. Wnioskodawca wskazał, że stosowanie prawa łaski jest konstytucyjnym uprawnieniem prezydenta.

mówi przewodnicząca składu sędziowskiego prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska

Kraj i świat

Zbigniew Ziobro: Nieuchronnie będzie musiał zostać przesłuchany Radosław Sikorski

Zbigniew Ziobro: Nieuchronnie będzie musiał zostać przesłuchany Radosław Sikorski

2023-09-19, 20:34
Prezydent Duda: Ukraina zachowuje się trochę tak, jak tonący, który chwyta się wszystkiego

Prezydent Duda: Ukraina zachowuje się trochę tak, jak tonący, który chwyta się wszystkiego

2023-09-19, 20:30
Hajdasz: Atak polityków KO na dziennikarza TVP Michała Rachonia naruszeniem wolności słowa

Hajdasz: Atak polityków KO na dziennikarza TVP Michała Rachonia „naruszeniem wolności słowa"

2023-09-19, 18:16
Prezydent Duda w ONZ: Europa zbyt często zapomina, że bezpieczeństwo zawdzięcza USA [link do transmisji]

Prezydent Duda w ONZ: Europa zbyt często zapomina, że bezpieczeństwo zawdzięcza USA [link do transmisji]

2023-09-19, 17:50
Rząd przyjął uchwałę po kryzysie na Lampedusie. Nie ma zgody na nielegalną imigrację

Rząd przyjął uchwałę po kryzysie na Lampedusie. „Nie ma zgody na nielegalną imigrację"

2023-09-19, 12:17
Jan Krzysztof Ardanowski: Decyzja KE w sprawie zboża z Ukrainy szkodliwa dlaEuropy

Jan Krzysztof Ardanowski: Decyzja KE w sprawie zboża z Ukrainy szkodliwa dla Europy

2023-09-19, 11:32
Premier: Rząd PiS przyjmie specjalną uchwałę w sprawie planu UE dotyczącego migracji

Premier: Rząd PiS przyjmie specjalną uchwałę w sprawie planu UE dotyczącego migracji

2023-09-19, 09:51
Senator Brejza opublikował zdjęcia z wybuchu granatnika. KGP: prokuratura ma wszystkie materiały

Senator Brejza opublikował zdjęcia z wybuchu granatnika. KGP: prokuratura ma wszystkie materiały

2023-09-18, 21:00
Piotr Müller: nasze działania ws. zakazu importu ukraińskiego zboża są zasadne

Piotr Müller: nasze działania ws. zakazu importu ukraińskiego zboża są zasadne

2023-09-18, 20:15
Ukraina zamierza wszcząć postępowanie przeciw Polsce, Węgrom i Słowacji przed WTO

Ukraina zamierza wszcząć postępowanie przeciw Polsce, Węgrom i Słowacji przed WTO

2023-09-18, 17:06