Gromnice, Ofiarowanie Pańskie i święto zakonów. Co się dzieje w kościele 2 lutego?

2 lutego w Kościele katolickim obchodzone jest święto Ofiarowania Pańskiego zwane też świętem Matki Bożej Gromnicznej. To jedyny dzień w roku, kiedy błogosławione są świece przyniesione przez wiernych do kościoła. Od 1997 roku Kościół tego dnia obchodzi też Światowy Dzień Życia Konsekrowanego./fot. PAP/Radek Pietruszka

2 lutego w Kościele katolickim obchodzone jest święto Ofiarowania Pańskiego zwane też świętem Matki Bożej Gromnicznej. To jedyny dzień w roku, kiedy błogosławione są świece przyniesione przez wiernych do kościoła. Od 1997 roku Kościół tego dnia obchodzi też Światowy Dzień Życia Konsekrowanego.

W Polsce to święto kończy okres śpiewania kolęd, trzymania żłóbków i choinek. Natomiast liturgicznie okres Bożego Narodzenia zamyka święto Chrztu Pańskiego, które w tym roku obchodzono 9 stycznia.

Święto Ofiarowania Pańskiego przypada czterdziestego dnia po Bożym Narodzeniu. Zostało wprowadzone w 492 r. przez papieża św. Gelazego i nawiązuje do biblijnego wydarzenia ofiarowania Jezusa w świątyni w Jerozolimie oraz dokonania przez Matkę Bożą obrzędu oczyszczenia.

Nazwa święta wywodzi się od dwóch terminów greckich: „Hypapante” oraz „Heorte tou Katharismou”, co oznacza „święto spotkania” i „oczyszczenia”. Oba były głęboko zakorzenione w tradycji Narodu Wybranego. Na pamiątkę ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli egipskiej, każdy pierworodny syn u Żydów był uważany za własność Boga. Zgodnie z prawem mojżeszowym czterdziestego dnia po jego urodzeniu należało zanieść go do świątyni w Jerozolimie, a następnie wykupić za symboliczną opłatą 5 szekli. Z tym obrzędem łączyła się także ceremonia oczyszczenia matki dziecka. Kobieta była zobowiązana złożyć ofiarę z baranka, zaś w przypadku ubóstwa – ofiarę z dwóch synogarlic lub gołębi.

Święto Ofiarowania obchodzone było w Jerozolimie już w IV w., zaraz po ustaniu prześladowań. Dwa wieki później pojawiło się również w Kościele Zachodnim.

W Kościele Wschodnim dzisiejsze święto należy do 12 najważniejszych świąt i nazywane jest Spotkaniem Pańskim „Hypapante”, co uwypukla jego wybitnie chrystologiczny charakter.

W Polsce święto Ofiarowania Pańskiego nazywane jest popularnie świętem Matki Bożej Gromnicznej. Obchodom towarzyszy ceremonia poświęcenia świec przyniesionych przez wiernych. Ich płomień symbolizuje Jezusa Chrystusa. Jest to nawiązanie do postawy starca Symeona, który – jak podaje Ewangelia – wziął na ręce Jezusa i wypowiedział słowa: „Światłość na oświecenie pogan i na chwałę Izraela”.

Nazwa świec „gromnice” pochodzi od staropolskiego przymiotnika „gromny” – grzmiący. Wierzono, że poświęcona gromnica będzie chronić dom od gromu, w związku z tym w czasie burzy zapalano świece i stawiano je w oknie, modląc się o oddalenie piorunów. Gromnicę wręczano również konającym, aby ochronić ich przed napaścią złych duchów.

Zgodnie z decyzją papieża Jana Pawła II od roku 1997 w święto Ofiarowania Pańskiego obchodzony jest Światowy Dzień Życia Konsekrowanego. W Polsce jest ponad 31,1 tys. osób konsekrowanych (...).