Wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego przypada 6 stycznia w kalendarzu gregoriańskim/fot. Darek Delmanowicz, PAP
W piątek (6 stycznia) przypada Wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. W tym terminie święta obchodzą prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, m.in. grekokatolicy i staroobrzędowcy.
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (PAKP) formalnie używa kalendarza juliańskiego. Prawosławni duchowni zwracają uwagę, że to kalendarz o wiele starszy od gregoriańskiego (wprowadzonego w 1582 roku reformą papieża Grzegorza XIII) i był używany w pierwszych wiekach chrześcijaństwa.
Według danych soboru biskupów PAKP, ponad 90 proc. prawosławnych parafii w kraju stosuje w życiu religijnym właśnie kalendarz juliański. Stałe święta (z wyjątkiem Wielkanocy, której data wyliczana jest w obu obrządkach w nieco inny sposób) wypadają wtedy trzynaście dni po katolickich. Wigilia Bożego Narodzenia według tego kalendarza przypada więc 6 stycznia w kalendarzu gregoriańskim.
W tym terminie Boże Narodzenie obchodzą zwłaszcza wierni we wschodniej Polsce, w tym w województwie podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych. Tradycyjne dzielenie się prosforą
Święta chrześcijan wschodnich poprzedzał 40-dniowy post, bardzo ściśle przestrzegany, zwłaszcza przez ostatnie dni przed świętami i w samą wigilię. W wigilię niektórzy wierni powstrzymują się nawet od picia napojów, aż do spożycia uroczystej, postnej kolacji.
Wierni Kościołów wschodnich mają kilka nazw Wigilii. W zależności od regionu i tradycji, mówią na nią np. nawieczerie, soczelnik lub swiaty wieczer. Nazwa soczelnik pochodzi od „socziwa”, czyli gotowanej pszenicy polewanej miodem (według innych źródeł – soczystej kaszy), która była poprzednikiem współczesnej kutii robionej m.in. z maku i miodu, tradycyjnie zawsze obecnej na wigilijnym stole.
Posiłek wigilijny rozpoczyna się od modlitwy i dzielenia prosforą. Prosfora (od greckiego „prosphero” – przynoszę) to chleb liturgiczny używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Współcześnie ma kształt małych, mieszczących się w dłoni krążków, po upieczeniu podobnych do malutkich bułeczek. Przygotowaniem i wypiekiem prosfor zajmują się np. mniszki z monasterów.
Bez szopek, ale z ikoną Narodzenia
W Białymstoku, który jest stolicą regionu z największymi w kraju skupiskami prawosławnych, organizacje działające w tym środowisku, m.in. Bractwo Młodzieży Prawosławnej w Polsce, przeprowadziły zbiórkę żywności do ponad 1,3 tys. paczek, które przed świętami trafiły do potrzebujących. W miniony czwartek prawosławny Ośrodek Miłosierdzia „Eleos” zorganizował wigilię dla ok. 60 osób bezdomnych i ubogich, którymi zajmuje się też na co dzień.
W nocy z piątku na sobotę wierni Kościołów wschodnich udadzą się do cerkwi na świąteczne uroczystości. W należności od lokalnej tradycji, najczęściej zaczynają się one o północy lub o godz. 2.00 nad ranem. Nie ma zwyczaju budowania szopek, a zamiast nich, w centralnej części świątyni ustawiona jest ikona przedstawiająca scenę narodzenia Chrystusa i krzyż. Świątecznym akcentem są choinki.
Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w Polsce nie ma. Hierarchowie PAKP szacują, że wiernych jest ok. 500 tys. Taką liczbę podał też Główny Urząd Statystyczny w niedawnym raporcie „Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021”. W poprzednim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób, dane te uznawane są jednak przez hierarchów za niemiarodajne. Danych ze spisu przeprowadzonego w 2021 roku jeszcze nie ma.
Przyjmuje się, że największe skupiska prawosławnych są w regionie północno-wschodnim.
Co najmniej 632 osoby zginęły, a 329 zostało rannych w trzęsieniu ziemi, które nawiedziło w piątek Maroko - podała w sobotę miejscowa państwowa telewizja… Czytaj dalej »
Inwestując w kulturę, nakręcamy gospodarkę - mówił w Rozmowie Dnia w PR PiK prof. Piotr Gliński - minister kultury i dziedzictwa narodowego, który w piątek… Czytaj dalej »
15 października oprócz wyborów parlamentarnych czeka nas referendum. Taką decyzję podjął Sejm na wniosek Rady Ministrów. Na karcie do głosowania zobaczymy… Czytaj dalej »
Niemal 24 procent katolików spotkało się z wrogością z powodu wyznawanej wiary, a 43 procent zadeklarowało, że ze względu na przynależność do Kościoła… Czytaj dalej »
Srebrna bransoletka w kształcie węża, którą Freddie Mercury nosił na teledysku „Bohemian Rhapsody', została sprzedana na aukcji w Londynie za 815 tys… Czytaj dalej »
Budowa tanich mieszkań na wynajem, podniesienie pensji minimalnej, utrzymanie programu 800 plus, stypendia dla studentów, a dla seniorów - bon turystyczny… Czytaj dalej »
W wyborach parlamentarnych i referendum 15 października będzie można oddać głos w szpitalu, więzieniu, areszcie śledczym, domu pomocy społecznej. W poniedziałek… Czytaj dalej »
Z 300 tys. euro okupu, które rodzina Krzysztofa Olewnika przekazała porywaczom, 90 tys. euro przypadło szefowi grupy Wojciechowi Franiewskiemu, 50 tys. euro… Czytaj dalej »
- Inflacja za wrzesień br. będzie wynosiła nieco powyżej 8,5 proc., a na koniec tego roku być może spadnie do 6 procent - wskazał w czwartek prezes Narodowego… Czytaj dalej »
- Około 32 tysiące wiernych, 80 biskupów, tysiąc księży, 1,5 tysiąca członków chórów, orkiestr i diakonii muzycznej oraz około 600 zaproszonych gości… Czytaj dalej »
Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności
Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione. Rozumiem i wchodzę na stronę
![Piotr Gliński: inwestycje w kulturę poprawiają jakość życia i zmieniają nasze głowy [Rozmowa dnia]](../public/info/2018/thumb_480_0/2018-10-12_153936543510.jpg)
![Bransoletka Freddiego Mercurego osiągnęła na aukcji w Londynie rekordową cenę [wideo]](public/info/2023/thumb_480_0/2023-09-08_169416927210.jpg)
![Kandydat Lewicy do Senatu: Wyróżnia nas podejście do zwykłego obywatela [Rozmowa dnia]](public/info/2023/thumb_480_0/2023-09-08_169415943410.jpg)
![Glapiński: Od pięciu miesięcy ceny nie rosną, a inflacja jest już jednocyfrowa [wideo]](public/info/2023/thumb_480_0/2023-09-07_169410134110.jpg)
