Kard. Nycz o kryzysie rodziny: Jedynym wyjściem jest nasze nawrócenie [wywiad]

Niepokoi mnie, kiedy te elementy, które są ważne, ale tylko jako dodatkowe – zaczynają dominować i to już od początku listopada. Natomiast, kiedy przychodzi samo świętowanie uroczystości Bożego Narodzenia, wówczas jesteśmy tym wszystkim już zmęczeni. Zachęcam więc, żeby wrócić do istoty tych świąt, do tego, że Bóg stał się człowiekiem. To jest nie tylko wielka tajemnica wiary, ale równocześnie doniosłe wydarzenie w historii świata, od którego wszystko się zaczęło. Od narodzin Chrystusa w Betlejem liczmy czas. Tam ma również swój początek kultura chrześcijańska, a więc fundamenty kultury europejskiej.

Doroczne obchody świąt Bożego Narodzenia są tylko liturgicznym wspomnieniem wydarzeń sprzed ponad 2000 lat. Natomiast trzeba nam szukać nowej, realnej obecności Boga. Wierzymy, że jest On obecny w każdej Mszy św., w sakramentach. Podczas celebracji eucharystycznej nie chodzi tylko o wspominanie wydarzeń czy narrację historyczną, tylko o ich uobecnianie. Wierzymy, że Jezus Chrystus staje się faktycznie obecny na ołtarzu pod postaciami chleba i wina. To właśnie tutaj trzeba szukać najgłębszej formy przeżycia uroczystości Narodzenia Pańskiego. Podczas Mszy św. możemy dotykać i spotkać wcielonego Boga, który stał się człowiekiem.

Kościół katolicki ma siedem sakramentów świętych. Wierzymy, że w nich Bóg obdarza człowieka swoją łaską, czyli pomocą. Niestety, dożyliśmy czasów, kiedy w miarę pojawiania się różnego rodzaju trudności wewnętrznych bądź zewnętrznych, zmniejsza się u ludzi świadomość obecności Jezusa w sakramencie, który zawarli, ślubując sobie miłość, wierność i uczciwość małżeńską. Ludzie zapominają, gdzie szukać pomocy. Na tym polega słabość współczesnej rodziny.

Obserwujemy, że dużo par w ogóle rezygnuje z zawarcia sakramentu małżeństwa, z przyczyn formalnych, kiedy np. jedna z osób jest po rozwodzie. Zdarza się, że ludzie nie chcą go zawrzeć, ponieważ sakrament w ich ocenie nie ma żadnej wartości, a czasami takie decyzje wpływają również z innych okoliczności. Zjawisko to najbardziej widoczne jest w dużych miastach, takich jak Warszawa. Niestety, rozwód, czyli rozpad związku, negatywnie wpływa zwłaszcza na dzieci.

Problem ataków na papieża jest bardzo złożony. Nauka, którą głosił o małżeństwie, rodzinie, seksualności, czystości i tym, co nazywa się obiektywnością prawdy, dobra i piękna – nie jest na pewno po drodze ze współczesnym światem. Ktoś, kto chce mieć swoją prawdę, swoje kryteria dobra i piękna; ktoś, kto chce mieć swój model rodziny – na pewno nie jest zachwycony nauczaniem papieża. Będzie on zapewne starał się umniejszyć osobę papieża, a przez to wartość jego nauczania. W związku z tym, być może jest to jedna z ważnych przyczyn obecnych ataków na Jana Pawła II.

Czy jesteśmy w stanie odwrócić te trendy? Jeśli tak, to w jaki sposób?

Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest nasze nawrócenie. Pytanie, czy potrafimy przyjąć prawdę, że jesteśmy słabi i grzeszni; że potrzebujemy ciągłego nawracania się? Państwo robi bardzo dużo, aby odwrócić zjawiska demograficzne poprzez programy prorodzinne, takie jak chociażby Rodzina 500 Plus czy Dobry Start, ale to – jak widzimy – nie przynosi spodziewanych owoców. To pokazuje, że nie wystarczy wpływać na gospodarkę, społeczeństwo, politykę mieszkaniową, żeby zmienić postawy obywateli. Aby odwrócić zjawiska demograficzne, niezbędna jest zmiana myślenia, zmiany wartościowania człowieka, niezbędne jest nawrócenie.

Kościół nikogo do niczego nie zmusza. Podobnie jak Jezus Chrystus, wskazuje tylko drogę, na której można odnaleźć sens życia. Kościół mówi do człowieka: Jeśli chcesz...

Problem leży przede wszystkim w nawróceniu na wiarę. Jeżeli młodzi ludzie ograniczają swoje życie jedynie do doczesności; jeżeli sensem ich życia jest to, co osiągną na ziemi, to wchodzą w wyścig, który dziś dominuje na świecie. Bez względu jednak na światopogląd, każdy ma świadomość, że w pewnym momencie przyjedzie śmierć. Tymczasem wiara chrześcijańska daje człowiekowi dużo szerszą perspektywę, ukazując, że ludzka egzystencja nie kończy się na tym, co jest tu i teraz. Jeżeli przyjmie się taką perspektywę, wówczas zupełnie inaczej przeżywa się swoją codzienność. Człowiek ma bowiem świadomość, że kiedyś przyjdzie mu odpowiedzieć przed Bogiem z tego, jak budował swoją rodzinę, jak wykorzystał otrzymane talenty, zdobyte wykształcenie.

Papież Franciszek ciągle mówi nam, żeby głosić Ewangelię, bo jest coraz więcej ludzi, którzy nawet nie wiedzą, że był Jezus Chrystus. Można zatem powiedzieć, że odpowiedzią na współczesny kryzys jest ewangelizacja.

Zarówno Kościół powszechny, jak i Kościół lokalny proponują różne formy ewangelizacji. Nie chodzi jednak tylko o wejście w jakąś wspólnotę formacyjną, gdzie można swoją wiarę ożywiać i umacniać, ale także taką, która uczy, jak żyć Ewangelią w codzienności – w domu, w miejscu pracy, na ulicy.

Wszystko zależy od tego, czy człowiek faktycznie chce podjąć wysiłek?

Refleksja człowieka jest podstawą jego skutecznego, owocnego działania. W związku z tym, życzę, żeby obok spotkań rodzinnych, które towarzyszą naszemu świętowaniu, udało się znaleźć trochę czasu na modlitwę, czyli spotkanie z Bogiem oraz głębszą refleksję nad swoim życiem, nad motywacjami codziennych wyborów. Życzę, aby to doświadczenie stało się naszym udziałem także w nadchodzącym roku.