Puste ramy w muzeach i pytanie: gdzie są zabytki wywiezione przez Armię Czerwoną?

2022-09-15, 20:15  PAP/Redakcja
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zainaugurowało akcję „Puste ramy"./fot. MKiDN/Twitter

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zainaugurowało akcję „Puste ramy"./fot. MKiDN/Twitter

W 12 muzeach z całej Polski m.in. w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i w Muzeum Okręgowym w Toruniu rozpoczęła się akcja, pt. „Puste ramy”. Chodzi o zwrócenie uwagi na wciąż nieodzyskane tzw. straty wojenne. Polska przekazała właśnie Federacji Rosyjskiej siedem wniosków restytucyjnych dotyczących dzieł sztuki wywiezionych do ZSRR przez Armię Czerwoną w czasie II wojny światowej.

– Miejsce i termin naszego spotkania są nieprzypadkowe. 17 września – minie kolejna rocznica napaści Związku Radzieckiego na Polskę we wrześniu 1939 r. 83 lata temu Polska padła ofiarą dwóch agresorów – Niemiec oraz ZSRR. (…) Inaugurujemy dziś ogólnopolski projekt „Puste Ramy, który ma przypominać o dziełach sztuki i obiektach zabytkowych zagrabionych w czasie II wojny światowej – zarówno przez Niemców, jak i przez Sowietów – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas konferencji w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Podkreślił, że ze wszystkich krajów uczestniczących w II wojnie światowej, okupowanych bądź walczących, to właśnie Polska poniosła największe straty, także w dziedzinie kultury i sztuki.

– Już w 1942 r. oceniano, że w samych zasobach muzealnych wyniosły one ponad 50 procent stanu przedwojennego. Do dziś w wielu polskich muzeach znajdują się puste ramy – symbol polskich strat wojennych. W 12 muzeach w całej Polsce zostaną umieszczone specjalne tablice przypominające o polskich stratach wojennych w dziedzinie kultury, a w szczególności o dziełach utraconych z tych instytucji – zapowiedział prof. Piotr Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że Niemcy od początku wojny prowadzili planowy i systematyczny rabunek polskich zbiorów publicznych, prywatnych i kościelnych. Zaznaczył, że po wkroczeniu na ziemie polskie Armii Czerwonej, wraz z przesuwającym się frontem wschodnim do Polski weszły tzw. brygady trofiejne – jednostki, które zajmowały się rabowaniem dzieł sztuki.

– Nie jesteśmy w stanie precyzyjnie ocenić skali grabieży dokonanej przez Sowietów. W przypadku setek tysięcy obiektów utraconych przez Polskę w wyniku II wojny światowej, ślad prowadzi do Federacji Rosyjskiej oraz byłych republik radzieckich. Jednak brak dostępu do rosyjskich zasobów muzealnych i źródeł archiwalnych, w tym do list wywozowych, utrudnia określenie, ile jeszcze polskich dzieł sztuki i zabytków znajduje się dziś na terytorium Rosji – przekazał minister kultury.

Prof. Piotr Gliński podkreślił, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego od lat wykorzystuje szereg dostępnych narzędzi w celu ustalenia miejsca przechowywania dzieł sztuki wywiezionych przez Armię Czerwoną. Poinformował, że dotychczas strona polska złożyła drogą dyplomatyczną do Rosji 20 wniosków restytucyjnych obejmujących kilkanaście tysięcy pojedynczych obiektów.

– Są to wnioski dotyczące dzieł np. Bruegela Starszego, Cranacha Starszego, archiwalia z Auschwitz, rękopis Juliusza Słowackiego – „Dziennik podróży na wschód czy kolekcja numizmatyczna z Malborka licząca ponad 14 tys. obiektów. Rząd Federacji Rosyjskiej do tej pory nie rozpatrzył żadnego z wysuwanych roszczeń. W ciągu ostatnich 6 lat odzyskaliśmy na świecie ponad 600 strat wojennych w różnych krajach, żadnego z Rosji – wskazał wicepremier.

Szef resortu kultury zaznaczył, że w ostatnich latach udało się zidentyfikować kolejnych siedem dzieł sztuki zagrabionych z polskich kolekcji przez Armię Czerwoną, które do dziś znajdują się w Rosji. Zwrócił uwagę, że zgodnie z prawem międzynarodowym Rosja jest zobowiązana do zwrotu polskich dóbr kultury zrabowanych podczas wojny.

Sprawy grabieży dóbr kultury nie ulegają przedawnieniu – nie tylko w wymiarze etycznym i moralnym, lecz także w sferze prawa międzynarodowego. Państwo polskie nigdy nie przestanie poszukiwać i odzyskiwać dóbr kultury, które zostały zagrabione w wyniku II wojny światowej. (…) Działając zgodnie ze swoimi kompetencjami Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opracowało siedem kolejnych wniosków restytucyjnych dotyczących dzieł sztuki wywiezionych z terenu Polski do ZSRR na skutek II wojny światowej – podkreślił prof. Piotr Gliński (...).

Szczegółowe informacje o najcenniejszych stratach poszczególnych muzeów – także z Bydgoszczy i Torunia – znajdują się TUTAJ.

Kraj i świat

W jeziorze w Olsztynie utonął 36-letni mężczyzna. Ratował siedmioletniego syna

W jeziorze w Olsztynie utonął 36-letni mężczyzna. Ratował siedmioletniego syna

2024-09-07, 18:24
Papież w Papui-Nowej Gwinei do misjonarzy: Bądźcie świadkami odwagi, piękna i nadziei

Papież w Papui-Nowej Gwinei do misjonarzy: Bądźcie świadkami odwagi, piękna i nadziei

2024-09-07, 11:51
Papua-Nowa Gwinea: Podróż papieża Franciszka śladami św. Jana Pawła II

Papua-Nowa Gwinea: Podróż papieża Franciszka śladami św. Jana Pawła II

2024-09-06, 12:32
Tatry słowackie: Polscy wspinacze utknęli na noc w masywie Baranich Rogów

Tatry słowackie: Polscy wspinacze utknęli na noc w masywie Baranich Rogów

2024-09-06, 10:50
Ponad tysiąc zabytków zniszczono od początku wojny w Ukrainie, część nieodwracalnie

Ponad tysiąc zabytków zniszczono od początku wojny w Ukrainie, część nieodwracalnie

2024-09-06, 09:35
Francja: Michel Barnier wyznaczony na nowego premiera. Był unijnym negocjatorem brexitu

Francja: Michel Barnier wyznaczony na nowego premiera. Był unijnym negocjatorem brexitu

2024-09-05, 18:28
Jarosław Kaczyński: 14 września odbędzie się demonstracja przeciwko łamaniu prawa

Jarosław Kaczyński: 14 września odbędzie się demonstracja „przeciwko łamaniu prawa”

2024-09-05, 16:12
Mówiono, że to mógł być rosyjski dron. Koniec poszukiwań na Lubelszczyźnie

Mówiono, że to mógł być rosyjski dron. Koniec poszukiwań na Lubelszczyźnie

2024-09-05, 11:29
Zrzut szczepionki dla lisów przeciw wściekliźnie. Taki alert otrzymują mieszkańcy regionu

Zrzut szczepionki dla lisów przeciw wściekliźnie. Taki alert otrzymują mieszkańcy regionu

2024-09-04, 19:37
Dostęp do Fontanny di Trevi za opłatą Władze Rzymu: Za dużo turystów naciera na zabytek

Dostęp do Fontanny di Trevi za opłatą? Władze Rzymu: Za dużo turystów „naciera" na zabytek

2024-09-04, 18:25
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę