Puste ramy w muzeach i pytanie: gdzie są zabytki wywiezione przez Armię Czerwoną?

2022-09-15, 20:15  PAP/Redakcja
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zainaugurowało akcję „Puste ramy"./fot. MKiDN/Twitter

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zainaugurowało akcję „Puste ramy"./fot. MKiDN/Twitter

W 12 muzeach z całej Polski m.in. w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i w Muzeum Okręgowym w Toruniu rozpoczęła się akcja, pt. „Puste ramy”. Chodzi o zwrócenie uwagi na wciąż nieodzyskane tzw. straty wojenne. Polska przekazała właśnie Federacji Rosyjskiej siedem wniosków restytucyjnych dotyczących dzieł sztuki wywiezionych do ZSRR przez Armię Czerwoną w czasie II wojny światowej.

– Miejsce i termin naszego spotkania są nieprzypadkowe. 17 września – minie kolejna rocznica napaści Związku Radzieckiego na Polskę we wrześniu 1939 r. 83 lata temu Polska padła ofiarą dwóch agresorów – Niemiec oraz ZSRR. (…) Inaugurujemy dziś ogólnopolski projekt „Puste Ramy, który ma przypominać o dziełach sztuki i obiektach zabytkowych zagrabionych w czasie II wojny światowej – zarówno przez Niemców, jak i przez Sowietów – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas konferencji w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Podkreślił, że ze wszystkich krajów uczestniczących w II wojnie światowej, okupowanych bądź walczących, to właśnie Polska poniosła największe straty, także w dziedzinie kultury i sztuki.

– Już w 1942 r. oceniano, że w samych zasobach muzealnych wyniosły one ponad 50 procent stanu przedwojennego. Do dziś w wielu polskich muzeach znajdują się puste ramy – symbol polskich strat wojennych. W 12 muzeach w całej Polsce zostaną umieszczone specjalne tablice przypominające o polskich stratach wojennych w dziedzinie kultury, a w szczególności o dziełach utraconych z tych instytucji – zapowiedział prof. Piotr Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że Niemcy od początku wojny prowadzili planowy i systematyczny rabunek polskich zbiorów publicznych, prywatnych i kościelnych. Zaznaczył, że po wkroczeniu na ziemie polskie Armii Czerwonej, wraz z przesuwającym się frontem wschodnim do Polski weszły tzw. brygady trofiejne – jednostki, które zajmowały się rabowaniem dzieł sztuki.

– Nie jesteśmy w stanie precyzyjnie ocenić skali grabieży dokonanej przez Sowietów. W przypadku setek tysięcy obiektów utraconych przez Polskę w wyniku II wojny światowej, ślad prowadzi do Federacji Rosyjskiej oraz byłych republik radzieckich. Jednak brak dostępu do rosyjskich zasobów muzealnych i źródeł archiwalnych, w tym do list wywozowych, utrudnia określenie, ile jeszcze polskich dzieł sztuki i zabytków znajduje się dziś na terytorium Rosji – przekazał minister kultury.

Prof. Piotr Gliński podkreślił, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego od lat wykorzystuje szereg dostępnych narzędzi w celu ustalenia miejsca przechowywania dzieł sztuki wywiezionych przez Armię Czerwoną. Poinformował, że dotychczas strona polska złożyła drogą dyplomatyczną do Rosji 20 wniosków restytucyjnych obejmujących kilkanaście tysięcy pojedynczych obiektów.

– Są to wnioski dotyczące dzieł np. Bruegela Starszego, Cranacha Starszego, archiwalia z Auschwitz, rękopis Juliusza Słowackiego – „Dziennik podróży na wschód czy kolekcja numizmatyczna z Malborka licząca ponad 14 tys. obiektów. Rząd Federacji Rosyjskiej do tej pory nie rozpatrzył żadnego z wysuwanych roszczeń. W ciągu ostatnich 6 lat odzyskaliśmy na świecie ponad 600 strat wojennych w różnych krajach, żadnego z Rosji – wskazał wicepremier.

Szef resortu kultury zaznaczył, że w ostatnich latach udało się zidentyfikować kolejnych siedem dzieł sztuki zagrabionych z polskich kolekcji przez Armię Czerwoną, które do dziś znajdują się w Rosji. Zwrócił uwagę, że zgodnie z prawem międzynarodowym Rosja jest zobowiązana do zwrotu polskich dóbr kultury zrabowanych podczas wojny.

Sprawy grabieży dóbr kultury nie ulegają przedawnieniu – nie tylko w wymiarze etycznym i moralnym, lecz także w sferze prawa międzynarodowego. Państwo polskie nigdy nie przestanie poszukiwać i odzyskiwać dóbr kultury, które zostały zagrabione w wyniku II wojny światowej. (…) Działając zgodnie ze swoimi kompetencjami Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opracowało siedem kolejnych wniosków restytucyjnych dotyczących dzieł sztuki wywiezionych z terenu Polski do ZSRR na skutek II wojny światowej – podkreślił prof. Piotr Gliński (...).

Szczegółowe informacje o najcenniejszych stratach poszczególnych muzeów – także z Bydgoszczy i Torunia – znajdują się TUTAJ.

Kraj i świat

Premier: Chcemy przeznaczyć 23 mld zł na pomoc w trakcie powodzi oraz plan odbudowy

Premier: Chcemy przeznaczyć 23 mld zł na pomoc w trakcie powodzi oraz plan odbudowy

2024-09-24, 13:22
Dzieci nie mają lekcji, zamknięte przedszkola i placówki oświatowe. Krajobraz po powodzi

Dzieci nie mają lekcji, zamknięte przedszkola i placówki oświatowe. Krajobraz po powodzi

2024-09-24, 12:30
Operacja Feniks na terenach popowodziowych. Służby przegrupowują siły w Lubuskiem

Operacja „Feniks" na terenach popowodziowych. Służby przegrupowują siły w Lubuskiem

2024-09-23, 19:55
Wojewoda dolnośląski: Sto kontenerów mieszkalnych trafi na tereny zniszczone przez powódź

Wojewoda dolnośląski: Sto kontenerów mieszkalnych trafi na tereny zniszczone przez powódź

2024-09-23, 17:46
Prezydent Duda zaapelował do Polonii o udział w amerykańskich wyborach

Prezydent Duda zaapelował do Polonii o udział w amerykańskich wyborach

2024-09-23, 08:23
Hezbollah wystrzelił w kierunku Hajfy ponad sto rakiet, Izrael odpowiedział atakiem

Hezbollah wystrzelił w kierunku Hajfy ponad sto rakiet, Izrael odpowiedział atakiem

2024-09-22, 11:21
Moja i Twoja Nadzieja powraca. Gwiazdy polskiej sceny muzycznej łączą siły [wideo]

„Moja i Twoja Nadzieja” powraca. Gwiazdy polskiej sceny muzycznej łączą siły [wideo]

2024-09-21, 20:59
Za darmo na Kujawach i Pomorzu Polregio ma prezent na Światowy Dzień bez Samochodu

Za darmo na Kujawach i Pomorzu! Polregio ma prezent na Światowy Dzień bez Samochodu

2024-09-21, 18:20
Potężne ulewy i powódź w Japonii. Ewakuowano ponad 60 tysięcy osób z centrum kraju

Potężne ulewy i powódź w Japonii. Ewakuowano ponad 60 tysięcy osób z centrum kraju

2024-09-21, 10:34
Prezydent z wizytą w Głuchołazach. Zaapelował o jak najszybsze osuszenie budynków

Prezydent z wizytą w Głuchołazach. Zaapelował o jak najszybsze osuszenie budynków

2024-09-20, 18:12
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę