Ekspert: wzrost zasolenia, pH i zawartości tlenu uruchomił reakcję łańcuchową ekosystemu

2022-08-18, 07:18  Polska Agencja Prasowa
Strażacy stawiają zaporę elastyczną mającą za zadanie wyłapywanie śniętych ryb na Odrze w dzielnicy Szczecin Dziewoklicz. Fot. PAP/Jerzy Muszyński

Strażacy stawiają zaporę elastyczną mającą za zadanie wyłapywanie śniętych ryb na Odrze w dzielnicy Szczecin Dziewoklicz. Fot. PAP/Jerzy Muszyński

Wykryty znaczny wzrost zasolenia oraz pH i zawartości tlenu uruchomił prawdopodobnie reakcję łańcuchową ekosystemu - produkcję toksyn przez fitoplankton, następnie wtórne uwalnianie toksyn z procesów gnilnych martwych organizmów - ocenił ekspert prof. Tomasz Kowalczyk.

Ekspert z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu ocenił, że taki efekt domino dodatkowo niewątpliwie pogorszyły wysoka temperatura oraz bardzo niskie przepływy wodne wywołane suszą.

- Nadal nieznana jest przyczyna zatrucia wody (...). Na szczęście hipotezę o skażeniu rtęcią niemal w stu procentach możemy wykluczyć, bo to byłaby prawdziwa katastrofa dla środowiska. Mezytylen wykryto również incydentalnie. Wykryto za to znaczny wzrost zasolenia oraz pH i zawartości tlenu. To z kolei uruchomiło prawdopodobnie reakcję łańcuchową ekosystemu - produkcję toksyn przez fitoplankton, następnie wtórne uwalnianie toksyn z procesów gnilnych martwych organizmów. To efekt domino. Sytuację niewątpliwie pogorszyły wysoka temperatura oraz bardzo niskie przepływy wywołane suszą, przed którą nie potrafimy się bronić, bo brakuje inwestycji w retencję wody. Ta +fala śmierci+ dotarła właśnie w rejon Zalewu Szczecińskiego, a być może dotrze do Bałtyku - ocenił prof. Tomasz Kowalczyk z UPWr.

Przypomniał, że sytuację z masowo śniętymi rybami w rejonie Kanału Gliwickiego zgłaszano GIOŚ wielokrotnie od marca tego roku.

- Czy były wtedy wykonywanie jakiekolwiek badania? Problemem tej ważnej dla środowiska instytucji (GIOŚ- red.) jest permanentne niedofinansowanie i braki kadrowe. Jednak największą krajową bolączką jest brak automatycznego systemu wczesnego wykrywania zmian parametrów wód powierzchniowych - dodał ekspert.

Jego zdaniem, biorąc pod uwagę, że badania były wykonywane stanowczo zbyt późno - raczej nikłe są szanse na wykrycie przyczyn katastrofy.

- Jeśli rzeczywiście pierwotną przyczyną było zasolenie, być może ma to związek ze wzmożonym odwadnianiem śląskich wyrobisk w celu przywrócenia wydobycia - na skutek kryzysu energetycznego. Jest to jedna z niepotwierdzonych, ale dość prawdopodobnych hipotez. Pojawiła się również hipoteza, że skażenie mógł spowodować podchloryn sodu, choć wątpliwe jest, by mógł być on wprowadzany długotrwale i w wystarczających ilościach do rzeki w sposób niezauważony. A może wystarczyło wzruszenie osadów dennych pełnych metali ciężkich i innych niebezpiecznych substancji podczas prac regulacyjnych przy małym przepływie? - powiedział naukowiec.

Jego zdaniem, jeśli potwierdzi się hipoteza o zasoleniu (wodami kopalnianymi?), to środowisko zacznie się odbudowywać od razu po poprawie parametrów wody. Zawsze jest to jednak proces długotrwały.

- Obecny - i tak pozostawiający wiele do życzenia stan sprzed klęski - Odra osiągnęła na przestrzeni kilku dekad, po upadku przemysłu ciężkiego i transformacji ustrojowej. Teraz padło wiele ryb, które żyły w rzece kilkanaście - kilkadziesiąt lat. Nie da się tego odtworzyć szybko, np. poprzez zarybienie. Polska ma problem ze wdrażaniem wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej w aspekcie poprawy jakości wód powierzchniowych. Jaka jest skala tego problemu - uwidocznia katastrofa ekologiczna na Odrze - powiedział ekspert.

Kraj i świat

Sejm udzielił rządowi absolutorium za 2023 rok, ale wskazał na istotne nieprawidłowości

Sejm udzielił rządowi absolutorium za 2023 rok, ale wskazał na istotne nieprawidłowości

2024-07-26, 18:05
Wypadek w czasie pościgu. Jedenaście osób poszkodowanych po zderzeniu autobusu z radiowozem

Wypadek w czasie pościgu. Jedenaście osób poszkodowanych po zderzeniu autobusu z radiowozem

2024-07-26, 15:18
Joanna Mucha: Ministerstwo Edukacji Narodowej nie chce, żeby religia zniknęła z planu zajęć

Joanna Mucha: Ministerstwo Edukacji Narodowej nie chce, żeby religia zniknęła z planu zajęć

2024-07-26, 12:14
Jan Krzysztof Ardanowski, były poseł PiS z Kujaw i Pomorza, dołączył do koła Kukiz15

Jan Krzysztof Ardanowski, były poseł PiS z Kujaw i Pomorza, dołączył do koła Kukiz'15

2024-07-25, 12:30
CBOS: 47 procent badanych Polaków jest niezadowolonych z sytuacji w kraju

CBOS: 47 procent badanych Polaków jest niezadowolonych z sytuacji w kraju

2024-07-24, 21:04
Premier: Policja otrzyma w przyszłorocznym budżecie dodatkowy miliard złotych

Premier: Policja otrzyma w przyszłorocznym budżecie dodatkowy miliard złotych

2024-07-24, 13:48
Polscy nurkowie odkryli w Bałtyku wrak wypełniony butelkami szampana i wody mineralnej [zdjęcia]

Polscy nurkowie odkryli w Bałtyku wrak wypełniony butelkami szampana i wody mineralnej [zdjęcia]

2024-07-24, 10:45
USA: Szefowa Secret Service złożyła dymisję w związku z nieudanym zamachem na Donalda Trumpa

USA: Szefowa Secret Service złożyła dymisję w związku z nieudanym zamachem na Donalda Trumpa

2024-07-23, 18:53
Na Poczcie Polskiej od 1 sierpnia można będzie złożyć wniosek o bon energetyczny

Na Poczcie Polskiej od 1 sierpnia można będzie złożyć wniosek o bon energetyczny

2024-07-23, 12:46
UE: Trzech Polaków ma stanąć na czele komisji Parlamentu Europejskiego

UE: Trzech Polaków ma stanąć na czele komisji Parlamentu Europejskiego

2024-07-22, 19:55