Wspomnienie bł. kard. Stefana Wyszyńskiego – 28 maja obchodzone jest pierwszy raz
Bł. kard. Stefan Wyszyński (po lewej) i kard. Karol Wojtyła (po prawej) w czasie wizytacji duszpasterskiej na terenie dzisiejszej Diecezji Bydgoskiej./fot. Diecezja Bydgoska
W Kościele w Polsce 28 maja obchodzone jest wspomnienie liturgiczne bł. kard. Stefana Wyszyńskiego. W tym roku przypada również 41. rocznica jego śmierci. Kardynał został beatyfikowany wspólnie z matką Elżbietą Różą Czacką 21 września 2021 roku w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.
„Miłość ojczyzny powinna wyrażać się nie w biadaniu, tylko w pracy dla Polski” – uczył bł. kard. Stefan Wyszyński wskazując na potrzebę walki z wadami narodowymi. Ostrzegał, że naród, który odcina się od swojej historii i niszczy rodzinę – podcina korzenie własnego istnienia. W swoim nauczaniu Prymas Tysiąclecia wielokrotnie wskazywał na godność ludzkiej osoby, wartość rodziny oraz narodu.
Po uwiezieniu przez władze komunistyczne 25 września 1953 roku w czasie osadzenia w klasztorze w Rywałdzie, niedaleko Lidzbarku - 25 listopada 1953 r. kard. Wyszyński napisał: „Gdy będą mówili, że prymas działa przeciwko narodowi i własnej Ojczyźnie - nie wierzcie. Kocham Ojczyznę więcej niż własne serce i wszystko, co czynię dla Kościoła, czynię dla niej”.
W swojej nauce społecznej Prymas Tysiąclecia podkreślał, że człowiek jest podmiotem praw i życia politycznego, społecznego i gospodarczego. W związku z tym, mówił, że zadaniem państwa jest troska o osobę.
„Naród o tyle się rozwija, o ile jego obywatele, czyli dzieci Boże, mają zagwarantowane pełne prawo do prawdy, do wolności, do sprawiedliwości i do miłości (…). Państwo jest po to, aby gwarantowało prawa osoby ludzkiej, bo człowiek jest najważniejszą rzeczą w państwie - nie maszyny, nie fabryki, nie budowle, tylko człowiek!” – podkreślił prymas Wyszyński 11 sierpnia 1963 r. w Nowym Sączu.
Wskazywał, że państwo jest polityczną formą życia narodu, który nazywał „rodziną rodzin". „Ojczyzna rodzi się w kołysce, bo Ojczyzna jest rodziną rodzin. Co wychowacie i wypracujecie w rodzinie waszej, to wejdzie w życie narodowe” – powiedział 26 sierpnia 1959 r. na Jasnej Górze.
Bł. kard. Wyszyński wielokrotnie podkreślał, że od kondycji polskiej rodziny będzie zależała przyszłość całego narodu. „Nasza ojczyzna, która przechodziła tak ciężkie doświadczenia, uratowana została dzięki temu, że życie narodu chroniło się w rodzinach. I gdy życia narodu nie mógł pielęgnować ani naród, ani państwo, bo były bezsilne, wtedy ratowali je rodzice” – zauważył prymas w kazaniu 13 stycznia 1957 r. w kościele Świętego Michała w Warszawie.
Mówiąc o roli rodziny Prymas Tysiąclecia wskazywał jednocześnie na godność kobiety, która – jak uczył – ma prawo liczyć nie tylko na pomoc małżonka, ale także państwa.
„Cała służba społeczna narodu musi być skierowana ku matce, bo w niej jest kolebka życia narodu. Ale matka musi pozostać przede wszystkim matką! Jest to jej główne i najbardziej zaszczytne zadanie życiowe, narodowe i społeczne” – zapisał kard. Wyszyński 28 października 1956 w czasie uwięzienia w Komańczy.
Mając świadomość historii i geopolitycznych uwarunkowań 19 marca 1958 r. w katedrze w Poznaniu ostrzegł: „naród musi być zdrowy i czysty, jeśli ma wyjść cało z wielkich przeżyć i przemian, z ciągłego niebezpieczeństwa, którym jest zagrożony w swej pozycji dziejowej”. „Zachowajcie szacunek dla kultury i cywilizacji polskiej, która ze czcią odnosi się do kobiety, do dziewicy i matki” – prosił Polaków prymas.
Kardynał Wyszyński przestrzegał także rodaków przed aborcją. „Jakiż naród przy zdrowych zmysłach będzie sam wydawał wyrok śmierci na siebie” – czytamy w jego zapisach więziennych z 28 października 1956 r. w Komańczy.
Uczył Polaków, że rodzice są pierwszymi wychowawcami dzieci. „Wszędzie pierwsze prawo do wychowania i formowania światopoglądu, należy do rodziców (…). Nikt nie może przemocą narzucić takiego stylu i programu wychowawczego, który by się nie pokrywał z zasadami wolności sumienia i wyznania” – powiedział kard. Wyszyński 14 marca 1964 r. w Warszawie.
Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 r. w Zuzeli nad Bugiem. Święcenia kapłańskie otrzymał we Włocławku w 1924 r.
W okresie Powstania Warszawskiego pełnił funkcje kapelana grupy Kampinos AK, działającej w Laskach, oraz – pod pseudonimem Radwan III – kapelana szpitala powstańczego.
Po zakończeniu wojny został rektorem Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. W marcu 1946 r. otrzymał nominację biskupa lubelskiego, a sakrę biskupią przyjął w maju tego samego roku na Jasnej Górze.
Dwa lata później, w listopadzie 1948 r. Pius XII mianował go arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim – prymasem Polski. Wyszyński objął przewodnictwo w Kościele po kard. Auguście Hlondzie. W styczniu 1953 r. papież włączył go do Kolegium Kardynalskiego.
W okresie komunistycznych represji wobec Kościoła bronił chrześcijańskiej tożsamości narodu. W 1953 r. W imieniu Episkopatu Polski skierował do władz państwowych memoriał, w którym zaznaczył, że w obliczu krzywd, jakich doznaje Kościół w Polsce, już dalej w ustępstwach iść nie może (Non possumus). 25 września 1953 r. został nocą aresztowany. Był więziony w Rywałdzie, Stoczku Warmińskim, Prudniku Śląskim i Komańczy.
Podczas internowania opracował ideę i tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu – duchowej odnowy narodu polskiego, nawiązujący do ślubów króla Jana Kazimierza.
28 października 1956 powrócił do Warszawy a rok później zainaugurował Wielką Nowennę – dziewięcioletni czas przygotowania narodu polskiego do obchodów Milenium Chrztu Polski w oparciu o Jasnogórskie Śluby Narodu. Jednym z jego punktów była wędrówka Matki Bożej w kopii Obrazu Jasnogórskiego po wszystkich polskich parafiach.
3 maja 1966 r., w czasie obchodów Millennium Chrztu Polski, prymas wraz z całym Episkopatem, wobec kilkusettysięcznej rzeszy wiernych zebranych u stóp Jasnej Góry, dokonał Aktu całkowitego Oddania Polski w niewolę Matce Chrystusowej za wolność Kościoła w Ojczyźnie i w świecie.
26 sierpnia 1978 brał udział w konklawe, które wybrało papieża Jana Pawła II.
Kardynał Wyszyński zmarł 28 maja 1981 r. w Warszawie. Został pochowany w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela, w krypcie biskupów warszawskich. Od 1 czerwca 1987 roku spoczywa w specjalnie dla niego wzniesionej kaplicy grobowej.
W 2001 roku – w stulecie urodzin – w Rzymie rozpoczął się proces beatyfikacyjny kard. Wyszyńskiego. Kard. Stefan Wyszyński został beatyfikowany, wspólnie z matką Elżbietą Różą Czacką, 21 września 2021 roku w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.
