Bohaterowie, cz.26

2020-06-26

Aleksander Stromenger. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Franciszka Stromenger. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Aleksander Stromenger urodził się w Toruniu 18 grudnia 1900 roku. Pochodził z patriotycznej rodziny. Po wybuchu wojny trafił na Podhale, gdzie pracował w spółdzielni rolniczo-mleczarskiej. Tam podjął na dużą skalę sabotaż gospodarczy. Składał fałszywe raporty z ilości nabiału, a wygospodarowane w ten sposób nadwyżki produktów przekazywał miejscowym Polakom - w tym oddziałowi partyzanckiemu na Turbaczu. W 1942 roku zbiegł do Krakowa, skąd przedostał się do Warszawy. W kwietniu został zaprzysiężony do Armii Krajowej. Działał w Wydziale Zrzutów, w referacie Ewakuacji Materiałowej. Zorganizował wiele ewakuacji sprzętu i osobiście brał udział w trudnych i ryzykownych wyprawach po zrzuconą broń, amunicję, pieniądze, aparaty nadawczo-odbiorcze, narzędzia chirurgiczne. Podczas podróży służbowych zawsze posługiwał się fałszywymi niemieckimi dokumentami. Latem 1943 roku odbył do Częstochowy podróż po zapalniki do min kolejowych i dwieście kilogramów materiału wybuchowego. Za jedną z akcji został odznaczony Krzyżem Walecznych.

Aleksander Stromenger brał udział w powstaniu warszawskim. Wraz z oddziałem przygotowywał miejsca dla zrzutów. 3 października 1944 roku podporucznik Aleksander Stromenger został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy „za całokształt służby i wielokrotne wykazywanie bohaterstwa w ewakuacjach zrzutów AK”. Po kapitulacji powstania warszawskiego i złożeniu broni, Aleksander Stromenger wyszedł z Warszawy wraz z wojskiem. Trafił do jednego z oflagów, który został wyzwolony 12 lutego 1945 roku przez patrol Wojska Polskiego.

26 października 1950 roku został w Gdańsku aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem wrogiej działalności. W areszcie prewencyjnym w więzieniu śledczym w Bydgoszczy przebywał do 22 stycznie 1951 roku.

W 1970 roku Instytut Wydawniczy „PAX” wydał wspomnienia Aleksandra Stromengera zatytułowane „Człowiek z zakalcem”. Tytuł książki, jak tłumaczył autor, nawiązuje do zakalca, jaki musiał w sobie dźwigać przeobrażając się dla dobra służby konspiracyjnej w gestapowca.

Podporucznik Aleksander Stromenger zmarł 12 grudnia 1990 r. w Bydgoszczy. Spoczywa na cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy.

Opowieść o życiu i działalności Aleksandra Stromengera powstała na bazie materiałów przygotowanych przez panią Elżbietę Skerską - dokumentalistkę i autorkę kwerend archiwalnych z Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu. Nadzór naukowy nad projektem „Bohaterowie” sprawuje dr Katarzyna Minczykowska-Targowska. Opowieść radiową o bohaterce tego odcinka przygotowała Adriana Andrzejewska-Kuras.

Polskie Radio PiK - 27 czerwca 2020 - Bohaterowie, cz.26

Zobacz także

Bohaterowie, cz.52

Major Maria Kowalewska z domu Biedermann, ps. „Myszka”, sanitariuszka Narodowych Sił Zbrojnych, żołnierz powstania warszawskiego. Maria Kowalewska urodziła… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.51

Maria Rosochowicz, zam. Orylska, ps. „Siostra Basia” oraz „193” - żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, strzelec, sanitariuszka, uczestniczka… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.50

Leon Poeplau, ps. „Wolan”, „Wolanin” - ksiądz, założyciel konspiracyjnej organizacji „Miecz i Pług”. Leon Poeplau przyszedł na świat 14 czerwca… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.49

Edmund Konieczny, ps. „Edi”, „Erwin”, „Albert”, „Geograf”, „Maksio” - organizator Ekspozytury „Zachód”, wywiad (Oddział II) Organizacji… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz. 48

Izabela Lisiecka, zam. Rozenkranz, ps. „Cyprys”, bydgoszczanka z urodzenia, żołnierz powstania warszawskiego, sanitariuszka zgrupowania Armii Krajowej „Chrobry… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.47

Zygmunt August Sikorski - ps. „Sim”, „Blondyn” - żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej. Zygmunt August Sikorski urodził się 12 stycznia… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.46

Anna Jachnina z d. Grzelecka ps. „Hanna” - żołnierz konspiracyjnej komórki „Sztuka” Biura Informacji i Propagandy Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.45

Adam Steinborn - ps. „Odrowąż”, „Tucholczyk”, „Toruńczyk”, nazwisko konspiracyjne Salak - żołnierz wuywiadu Oddz. II Komendy Głównej Armii Krajowej… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.44

Bogdan Siudowski - ps. „Marcin”, żołnierz Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Ten odważny żołnierz, kontynuator patriotycznych tradycji… Czytaj dalej »

Bohaterowie, cz.43

Eligiusz Zbigniew Gałęzewski, ps. „Grom”, „Młot”, podporucznik, żołnierz Armii Krajowej, II Korpusu Polskiego, kapitan Korpusu Wojsk Inżynieryjnych… Czytaj dalej »

Walczyli kiedy wielu straciło nadzieję. Na pierwszej linii ognia i w podziemiu. Przelewali krew. Ryzykowali. Ginęli. Wojna na zawsze zmieniła ich życie.

Przez cały rok razem z Fundację Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu prezentować będziemy Słuchaczom bohaterów walki o wolność w czasie II Wojny Światowej. Żołnierzy frontowych, konspiratorów, cichociemnych. Postaci związane z Pomorzem, ale działające w wielu miejscach okupowanej Europy. Dla wielu z nich wojna nie skończyła się w 1945 roku. Nowa władza niszczyła bohaterów.

Tajne operacje, ryzykowne szarże, tragiczne konflikty i decyzje. To wszystko w audycjach i reportażach na antenie Polskiego Radia PiK.

Zadanie „Bohaterowie” realizowane jest przez Fundację Generał Elżbiety Zawackiej oraz Polskie Radio PiK i finansowane w ramach umowy 796/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę”.