NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Komisja w Toruniu zgubiła puste karty do głosowania
2020-07-13, 14:25Nie doszło do przestępstwa związanego z wyborami - ustaliła toruńska policja. Komisja wyborcza w Szpitalu Dziecięcym w Toruniu zagubiła 56 kart do głosowania. Incydent nie miał wpływu na prawidłowy przebieg głosowania. Czytaj dalej »
Powyborcze komentarze polityków PiS oraz PO
2020-07-13, 12:26Zwycięstwo Andrzeja Dudy gwarantuje na najbliższe lata polityczny spokój, zyskanie w tak krótkim czasie tak ogromnego poparcia przez Rafała Trzaskowskiego jest fenomenalne - oceniają wyniki wyborów posłowie z różnych stron politycznej… Czytaj dalej »
Politolog: Bez względu na to kto wygrywa, ważne jest uznanie wyborów
2020-07-13, 09:55Najbliższe trzy lata, które dzielą nas od wyborów parlamentarnych, będą próbą realizacji programu Prawa i Sprawiedliwości. Cały czas jednak będzie trwał głęboki konflikt społeczny, podsycany przez totalną opozycję - ocenia… Czytaj dalej »
Late poll Ipsos: Andrzej Duda - 51 proc.; Rafał Trzaskowski - 49 proc.
2020-07-13, 05:11Popierany przez PiS prezydent Andrzej Duda uzyskał w drugiej turze wyborów prezydenckich 51 proc. głosów, z kolei kandydat KO Rafał Trzaskowski uzyskał 49 proc. - wynika z sondażu late poll Ipsos z 90 proc. komisji dla TVP, TVN i P… Czytaj dalej »
PO w Toruniu: Niesamowita mobilizacja tych, którzy chcą innej prezydentury [wideo]
2020-07-12, 22:32- Nie wiemy kto wygra wybory. Dopiero pewnie w poniedziałek wieczorem PKW ogłosi, kto będzie prezydentem - mówili podczas wieczoru wyborczego działacze PO z Torunia. Czytaj dalej »
PiS w Bydgoszczy: Radość z frekwencji, ze świętowaniem czekamy do oficjalnych wyników
2020-07-12, 22:14W bydgoskim hotelu „Pod Orłem' po ogłoszeniu wstępnych wyników drugiej tury wyborów była ekspozja radości. Czytaj dalej »
Druga tura wyborów: frekwencja w kraju na godz. 17 wyniosła 52,10 proc.
2020-07-12, 20:14- Frekwencja w drugiej turze wyborów prezydenckich na godz. 17 wyniosła 52,10 proc. - poinformował w niedzielę szef Państwowej Komisji Wyborcza Sylwester Marciniak. Najwyższa frekwencja była w woj. mazowieckim - 55,55 proc., a najniższa… Czytaj dalej »
Wybory prezydenckie 2020 w regionie: frekwencja, nastroje, oczekiwania
2020-07-12, 14:40Zbieramy dla Państwa wyborcze dane z województwa. Od rana rozmawiamy z członkami komisji, z ich przewodniczącymi oraz z głosującymi mieszkańcami. To wszystko w dźwiękowych relacjach Jolanty Fischer i Michała Zaręby. Czytaj dalej »
Niektóre głosy wyborcze musiały przemierzyć ponad 2 tys. kilometrów!
2020-07-12, 13:36W wyborach prezydenckich głosują nasi rodacy za granicą. Na Teneryfie jest Martyna Janas, absolwenta UMK. Po zakończeniu stażu została w Hiszpanii, ale już myśli o powrocie do Polski. Czytaj dalej »
Trwa II tura wyborów prezydenckich. Głosujemy do godz. 21 [wideo PKW]
2020-07-12, 10:37- Wybory przebiegają spokojnie - przekazała w niedzielę rano przewodnicząca Krajowego Biura Wyborczego, Magdalena Pietrzak. O godz. 7 rozpoczęło się głosowanie w II turze wyborów prezydenckich. Zmierzą się w niej Andrzej Duda i… Czytaj dalej »