NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Głosowanie się opłaca. Gminy dostaną bonusy za wysoką frekwencję
2020-07-08, 19:21- Nie mamy tak pokaźnych promes, jakie wręczają samorządowcom przedstawiciele rządu, ale o czeki na 20 tys zł też warto powalczyć - mówił w Toruniu marszałek Piotr Całbecki. Władze regionu zainaugurowały kampanię profrekwencyjną… Czytaj dalej »
Poseł Myrcha: Polska polityka potrzebuje zupełnie nowego otwarcia [rozmowa]
2020-07-08, 11:30- Rafał Trzaskowski nie boi się używać słów, że jest niesiony nową falą, także w polskim społeczeństwie, które oczekuje nowego rozdziału, nie odcinając się oczywiście od tego dobrego, co zrobione zostało przez ostatnich kilkanaście… Czytaj dalej »
Czy Twoje nazwisko widnieje w spisie wyborców? Sprawdź! Dopisz się!
2020-07-07, 19:08Jeszcze tylko dziś, 7 lipca osoby, które chcą wziąć udział w II turze wyborów i zagłosować poza miejscem swojego zamieszkania, mogą dopisać się do spisu wyborców w dowolnej gminie w Polsce. Czytaj dalej »
Poseł Kownacki: Do przeprowadzania reform potrzebny prezydent z jednego obozu [wywiad]
2020-07-07, 12:34- Obecna kampania przypomina mecz, w którym jedna drużyna w drugiej połowie wymieniła całą jedenastkę zawodników. To nie jest do końca uczciwe — mówił poseł Bartosz Kownacki, który był gościem Rozmowy Dnia w Polskim Radiu… Czytaj dalej »
Prezydent: Szczepionka na koronawirusa dostępna dla Polaków, ale nie obowiązkowa
2020-07-07, 09:53- Prezydent Andrzej Duda uznał, że obowiązkiem państwa jest zapewnić Polakom dostęp do szczepionki na koronawirusa, natomiast nie będzie przymusu szczepienia się; to nie będzie obowiązkowe szczepienie dla dorosłych - mówił we… Czytaj dalej »
Prezydencka debata w Końskich: na antenie i stronie Polskiego Radia PiK. Bądźcie z nami!
2020-07-06, 19:30W poniedziałek (06.07.) wieczorem odbędzie się debata telewizji publicznej w miejscowości Końskie. Zgodnie z Kodeksem wyborczym, Telewizja Polska ma obowiązek organizowania debat telewizyjnych podczas wyborów prezydenckich. Polskie… Czytaj dalej »
Prezydent podpisał i skieruje do Sejmu projekt zmiany konstytucji
2020-07-06, 11:59Prezydent Andrzej Duda podpisał projekt zmiany konstytucji, który wprowadza do ustawy zasadniczej zapis, że wykluczona jest adopcja dziecka przez osobę pozostającą w związku jednopłciowym. Zapowiedział, że jeszcze w poniedziałek… Czytaj dalej »
Europoseł wsparł kampanię Andrzeja Dudy. Konferencja w Toruniu
2020-07-04, 18:00- Nachodzące wybory rozstrzygną, czy będziemy mieć w Polsce dalszą współpracę między rządem a prezydentem, czy będziemy mieć wojnę na górze - mówił w Toruniu Ryszard Czarnecki. Europoseł PiS apelował o głosowanie na Andrzeja… Czytaj dalej »
O tarczy i rodzinie na konferencji w Grudziądzu. Głos za kandydaturą obecnego prezydenta
2020-07-04, 13:02Pomoc państwa w ramach tarczy antykryzysowej płynie do każdej miejscowości w kraju, również do Grudziądza - powiedziała goszcząca w sobotę w tym mieście posłanka Iwona Michałek - wiceminister rodziny, pracy i polityki społec… Czytaj dalej »
„Prezydent musi zszyć pęknięte społeczeństwo”. Marek Borowski w regionie
2020-07-03, 19:10Marek Borowski odwiedził w piątek Chełmno i Świecie. Senator przyjechał do naszego regionu, aby poprzeć kandydaturę Rafała Trzaskowskiego w wyborach na prezydenta. Czytaj dalej »