NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
List z Białorusi: "Polsko, pomóż nam! Nie zostawiaj nas samych! Błagamy!"
2020-08-14, 16:20Treść dramatycznego listu przedstawił bydgoski radny klubu PiS, Krystian Frelichowski, który od lat wspiera Białorusinów materialnie m.in. organizując zbiórki darów. Autorka listu nie ujawnia swoich danych, w obawie o bezpieczeństwo… Czytaj dalej »
W Toruniu akcja wsparcia dla protestujących Białorusinów
2020-08-12, 21:22Jesteśmy z wami - mówią torunianie, którzy spontanicznie zebrali się pod pomnikiem Mikołaja Kopernika, w związku z ostatnimi wydarzeniami na Białorusi. Czytaj dalej »
Część protestów wyborczych analizowana pod kątem połączenia do wspólnego rozpoznania
2020-07-27, 21:00Protesty wyborcze, w których zarzuty są tożsame i powtarzają się, są analizowane pod kątem możliwości połączenia do wspólnego rozpoznania - poinformował w poniedziałek zespół prasowy Sądu Najwyższego. Na razie rozpoznano… Czytaj dalej »
Przez te pięć błędnych kart, w gminie Łubianka znów będą wybory!
2020-07-18, 07:10We wrześniu gminę Łubianka czekają wybory uzupełniające do rady gminy. Wojewoda kujawsko-pomorski unieważnił mandat jednego z radnych Komitetu Wyborczego wójta Jerzego Zająkały, po prawomocnym wyroku sądu. Przypomnijmy, że jeden… Czytaj dalej »
Wygrali strażacki wóz, ale nie mają u siebie jednostki straży...
2020-07-16, 13:28Miała być radość, a jest tylko... żal. Mieszkańcy gminy Wielka Nieszawka koło Torunia tłumnie poszli na wybory 12 lipca i wygrali tzw. bitwę o wozy. W związku z ponad 70-procentową frekwencją MSWiA przyznało gminie pojazd dla… Czytaj dalej »
Współpraca rządu z Konfederacją? O tym w Rozmowie Dnia z Grzegorzem Braunem
2020-07-15, 10:31- My wszystkie poważne propozycje będziemy traktować poważnie - mówił w Rozmowie Dnia Polskiego Radia PiK Grzegorz Braun, poseł Konfederacji, odnosząc się do zaproszenia sformułowanego przez prezydenta przed drugą turą wyboró… Czytaj dalej »
Była duża frekwencja w wyborach - będą marszałkowskie bonusy!
2020-07-14, 16:00Miasta i gminy na Kujawach i Pomorzu, w których w II turze wyborów prezydenckich odnotowano największą frekwencję, otrzymają od Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu vouchery o wartości 20 tysięcy złotych z przeznaczeniem na organizację… Czytaj dalej »
Ta gmina w czasie wyborów pękła na pół. Na szczęście połówki bardzo się szanują
2020-07-14, 14:051854 wskazania na Andrzeja Dudę i dokładnie tyle samo na Rafała Trzaskowskiego. Tak w niedzielę 12 lipca głosowali mieszkańcy Łubianki. Podtoruńska gmina to jedna z czterech w Polsce, gdzie zanotowano wyborczy remis. Czytaj dalej »
Rozmowa Dnia o dwóch wizjach państwa i głębokim wewnętrznym sporze
2020-07-14, 10:26- Nasz konflikt polityczny jest głęboki i wielowymiarowy - ocenia poseł Zbigniew Girzyński (Prawo i Sprawiedliwość), który był dziś gościem Rozmowy Dnia Polskiego Radia PiK. Czytaj dalej »
Prezydent Włocławka podziękował mieszkańcom za udział w wyborach
2020-07-13, 20:58O wzajemny szacunek i merytoryczną dyskusję - wśród mieszkańców i polityków - zaapelował prezydent Włocławka Marek Wojtkowski. Podziękował też włocławianom za wysoką frekwencję w wyborach. Czytaj dalej »