NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Polska 2050 i PSL wystartują w wyborach wspólnie. Jedna lista ogłoszona
2023-04-27, 14:01- Podjęliśmy z PSL decyzję o wspólnym starcie w nadchodzących wyborach parlamentarnych; powołamy wspólny koalicyjny komitet wyborczy - poinformował w czwartek (27 kwietnia) lider Polski 2050 Szymon Hołownia podczas wspólnej konferencji… Czytaj dalej »
Prof. Ryba: Rośnie opór przeciwko uzurpacji kompetencji przez instytucje unijne [Rozmowa dnia]
2023-04-27, 10:28- Istnieją instrumenty obrony suwerenności państw przed uzurpacją instytucji unijnych. Trzeba tworzyć w tej sprawie pewną międzynarodową koalicję - mówił w „Rozmowie dnia” Polskiego Radia PiK prof. Mieczysław Ryba, historyk… Czytaj dalej »
Rozmowa Dnia
2023-04-26, 20:54Gościem „Rozmowy dnia” był historyk i politolog - profesor Mieczysław Ryba. Rozmawialiśmy między innymi o pakcie senackim i o strategiach opozycji przed wyborami. Michał Jędryka: Jedna z partii, Solidarna Polska, zmienia nazwę… Czytaj dalej »
Polska 2050: Żądamy zatrzymania wycinki lasów w celach ekonomicznych
2023-04-26, 20:18Swoje postulaty na poprawę funkcjonowania Lasów Państwowych przedstawili w Toruniu działacze partii Polska 2050 Szymona Hołowni. Wśród ich propozycji jest m.in. podwojenie powierzchni parków narodowych do 2030 roku. Czytaj dalej »
Donald Tusk ogłosił rozpoczęcie kampanii KO. Szefową sztabu Wioletta Paprocka
2023-04-17, 19:57- W porozumieniu z liderami Partii Zielonych, Nowoczesnej, Inicjatywy Polska i Platformy Obywatelskiej postanowiliśmy zaprezentować Wiolettę Paprocką jako szefową sztabu wyborczego KO - powiedział w poniedziałek w Białej Podlaskiej… Czytaj dalej »
„PiS oszukał młodych ludzi”. Nowa młodzieżówka PO zaczyna działalność w regionie
2023-04-17, 16:56Stowarzyszenie Nowa Generacja Młodych, młodzieżówka Platformy Obywatelskiej, zainaugurowała działalność na Kujawach i Pomorzu. - W ciągu dwóch, trzech tygodni struktury stowarzyszenia zostaną powołane w całym kraju - zapowiadają… Czytaj dalej »
Szymon Hołownia: jednej wspólnej listy opozycji nie będzie [Rozmowa dnia]
2023-04-05, 10:07- Moim zdaniem już dawno powinniśmy byli powiedzieć sobie, że zrobimy dobre dwie listy - co też będzie wymagało megawysiłku. Jak zrobimy te dwie listy, to ludzie będą mieli wybór, a nie będą zaganiani do jednej czy drugiej zagrody… Czytaj dalej »
Posłowie Zielonych i KO: Polacy są wykluczeni komunikacyjnie, a PiS nic z tym nie robi
2023-04-05, 06:53- Rząd powinien wspierać samorządy w walce z wykluczeniem komunikacyjnym Polaków. Tymczasem jest to niezrealizowana obietnica Prawa i Sprawiedliwości - mówili podczas konferencji prasowej przed dworcem PKS w Bydgoszczy Klaudia Jachira… Czytaj dalej »
Szymon Hołownia w Bydgoszczy: W Polsce można umrzeć w kolejce do lekarza
2023-04-04, 21:00O potrzebie zmian m.in. w systemie edukacji i ochronie zdrowia mówił Szymon Hołownia na spotkaniu ze swoimi sympatykami w Bydgoszczy. Lider Polski 2050 podkreślał, że w szkołach szczególnie ważna powinna być nauka języka angiel… Czytaj dalej »
Posłowie PiS: Program 500 plus istnieje od kilku lat i nie ma wpływu na inflację
2023-04-04, 19:30- Ostre podnoszenie stóp procentowych, jeszcze droższe kredyty czy wprowadzenie w Polsce euro to przepis na bezrobocie w Polsce - mówią zgodnie bydgoscy posłowie PiS Tomasz Latos i Piotr Król. Czytaj dalej »