NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Lewica apeluje o realizację projektu renty wdowiej. Chce poparcia od wojewody
2023-07-21, 10:34- Renta wdowia, którą proponuje Lewica, powinna wejść w życie jak najszybciej, tymczasem rząd zwleka z uchwaleniem zmian korzystnych dla wdów i wdowców - mówili w Bydgoszczy działacze Lewicy. Zapowiedzieli, że złożą wniosek do… Czytaj dalej »
Marcin Sypniewski „jedynką” na liście Konfederacji. „Chcę, żeby podatki były niskie i proste”
2023-07-20, 20:01Konfederacja przygotowała już całą listę wyborczą - 24 kandydatów na posłów i 2 na senatorów w naszym regionie. W czwartek (19 lipca) w Bydgoszczy zaprezentowało się trzech kandydatów do parlamentu. Czytaj dalej »
Dariusz Kurzawa: Gwarantujemy stabilizację i normalizację wielu stosunków [Rozmowa Dnia]
2023-07-10, 09:53Na trzecie miejsce na podium w wyborach parlamentarnych ma nadzieję Trzecia Droga, będąca koalicją Polskiego Stronnictwa Ludowego i Polski 2050. Dariusz Kurzawa, który był gościem „Rozmowy dnia”, przekonywał, że ludowcy chcą… Czytaj dalej »
Kosiniak-Kamysz w Jabłonowie: Chcemy prawdziwej zmiany, bo „dobra zmiana” nie dała rady
2023-07-09, 16:52- Głos oddany na Trzecią Drogę (PSL i Polskę 2050) - to jest gwarancja odsunięcia PiS od władzy - powiedział w Jabłonowie Pomorskim prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego Władysław Kosiniak-Kamysz. Lider ludowców zapewniał, że… Czytaj dalej »
„Sześć gwarancji lepszej Polski”. Polska 2050 przedstawia postulaty w Toruniu
2023-07-06, 14:11Wzrost nakładów na edukację czy rodzinny PIT - to niektóre propozycje Polski 2050 Szymona Hołowni. - Chcemy Polski gospodarnej - podkreślił toruński działacz ugrupowania Marcin Skonieczka. Czytaj dalej »
Wybory parlamentarne i referendum jednego dnia? Premier potwierdza, że są takie plany
2023-07-03, 15:31- Mogę potwierdzić, że planujemy wybory parlamentarne i referendum ws. relokacji migrantów w tym samym czasie, także po to, by koszty były niższe; przeprowadzenie ich osobno to dodatkowe koszty - powiedział w poniedziałek premier… Czytaj dalej »
Zjednoczona Prawica w regionie: z miłości do Polski walczymy o trzecią kadencję
2023-06-26, 19:09- Idziemy wygrać trzecią kadencję, bo ta trzecia kadencja rządów Zjednoczonej Prawicy jest niezwykle Polsce potrzebna - mówiła poseł Joanna Borowiak. W poniedziałek (26 czerwca) w różnych miejscowościach regionu odbyły się briefingi… Czytaj dalej »
Program Konfederacji: „proste i niskie podatki”, „mieszkania tańsze o 30 proc.”, „rozbicie monopolu NFZ”
2023-06-24, 17:11„Proste i niskie podatki”, dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców, „skuteczna polityka unijna”, „mieszkania tańsze o 30 proc.” oraz „rozbicie monopolu NFZ” - to niektóre z propozycji programowych Konfederacji, które w sobotę… Czytaj dalej »
Szymon Hołownia rozmawiał z mieszkańcami Torunia. „Nikt nie będzie wierzył w obietnice”
2023-06-23, 06:48Szymon Hołownia odbył wizytę w Toruniu. Lider Polski 2050 przyjechał na spotkanie z sympatykami. Odniósł się do bieżących wydarzeń w kraju. m.in. powrotu Jarosława Kaczyńskiego do rządu. Mówił też o przedwyborczych obietnicach… Czytaj dalej »
Krzysztof Gawkowski: Gdyby wygrała Platforma, to ktoś musi jej pilnować [Rozmowa dnia]
2023-06-21, 09:41- Lewica będzie w parlamencie, bo Lewica jest potrzebna - mówił w „Rozmowie dnia” Polskiego Radia PiK szef Klubu Parlamentarnego Lewicy Krzysztof Gawkowski. Jak wskazał, gdyby to Platforma Obywatelska zwyciężyła w wyborach, Lewica… Czytaj dalej »