NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Wybory: od dzisiaj można składać wnioski o głosowanie poza miejscem zamieszkania
2023-09-01, 12:40Od piątku 1 września aż do 12 października wyborcy będą mogli składać wnioski o zmianę miejsca głosowania oraz o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania, które umożliwi oddanie głosu w dowolnie wybranej obwodowej komisji… Czytaj dalej »
Krzysztof Szczucki: ustawy tej kadencji Sejmu znacząco zmieniły poziom życia Polaków [Rozmowa dnia]
2023-09-01, 09:07Tym, co odróżnia Prawo i Sprawiedliwość od innych politycznych formacji, jest wiarygodność - uważa gość dzisiejszej „Rozmowy dnia”, minister Krzysztof Szczucki, szef Centrum Legislacyjnego Rządu. Czytaj dalej »
Minister Łukasz Schreiber: Start Pawła Szrota wzmacnia bydgoską listę PiS
2023-09-01, 06:50- Paweł Szrot to człowiek o dużej inteligencji, poczuciu humoru, a jego kompetencje przydadzą się w Sejmie - powiedział o liderze listy PiS do Sejmu w okręgu bydgoskim poseł tej partii z Bydgoszczy, minister w KPRM Łukasz Schreiber… Czytaj dalej »
Prezydent Ryszard Brejza: Będę kandydował do Senatu, by Inowrocław mógł się rozwijać
2023-08-31, 21:03Ryszard Brejza w towarzystwie radnych Porozumienia Samorządowego dla Inowrocławia i Koalicji Obywatelskiej oficjalnie ogłosił swój start w wyborach do Senatu. Czytaj dalej »
Lider listy PiS w Toruniu: Jesteśmy formacją ludzi dojrzałych i odpowiedzialnych
2023-08-31, 19:31- PiS będzie miało mocne merytorycznie listy, pełne ambitnych polityków - mówi prof. Krzysztof Szczucki, prezes Rządowego Centrum Legislacji, lider listy PiS w Toruniu. Czytaj dalej »
Badanie CBOS: Duda, Morawiecki i Błaszczak liderami rankingu zaufania polityków
2023-08-31, 18:16Prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki i szef MON Mariusz Błaszczak to liderzy sierpniowego rankingu zaufania polityków CBOS. Najgorszy bilans zaufania i nieufności - jak przekazał CBOS - ma obecnie lider PO Donald Tusk. Czytaj dalej »
Partie polityczne ich zawiodły, więc do parlamentu startują bez klubowego szyldu
2023-08-31, 15:19Komitet Wyborczy Bezpartyjni Samorządowcy zarejestrował listy kandydatów przed jesiennymi wyborami parlamentarnymi. W okręgu bydgoskim i toruńskim podpisało się pod nimi ponad 24 tysiące osób. Listy zostały już złożone do Okręgowej… Czytaj dalej »
Konfederacja rejestruje wyborcze listy okręgu bydgoskiego i zapewnia, że „to silna drużyna”
2023-08-31, 11:41Konfederacja zgłosiła do rejestracji listy kandydatów na posłów w październikowych wyborach oraz dwóch kandydatów na senatorów w okręgu bydgoskim. Czytaj dalej »
„Jak zakładać firmę, to z Morawieckim; jak wspólny obiad, to z Trzaskowskim” [sondaż]
2023-08-31, 10:1544 proc. badanych nie założyłoby z politykami wspólnego biznesu, a 32 proc. nie zaprosiłoby ich na obiad - wynika z sondażu United Surveys dla RMF FM i „Dziennika Gazety Prawnej”. Najwięcej wskazań pod względem wspólnego zakładania… Czytaj dalej »
Trzecia Droga przedstawiła listę kandydatów z okręgu bydgoskiego. Co drugie miejsce dla PSLu i Polski 2050
2023-08-30, 08:29Znana jest już lista kandydatów Polskiego Stronnictwa Ludowego z okręgu nr 4, którzy w nadchodzących wyborach parlamentarnych będą startować z list Trzeciej Drogi - to koalicyjny komitet wyborczy PSL i Polski 2050, partii Szymona … Czytaj dalej »