NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Wybory: Głosowanie w szpitalu, domu pomocy społecznej, więzieniu czy internacie
2023-09-08, 08:57W wyborach parlamentarnych i referendum 15 października będzie można oddać głos w szpitalu, więzieniu, areszcie śledczym, domu pomocy społecznej. W poniedziałek 11 września mija termin na utworzenie w tych miejscach tzw. odrębnych… Czytaj dalej »
Marszałek Całbecki oficjalnie rozpoczyna kampanię wyborczą KO w okręgu toruńsko-włocławskim
2023-09-07, 20:45O mandat do Sejmu walczy 26 osób, m.in byli i obecni parlamentarzyści, samorządowcy, społecznicy i prawnicy. Kandydaci Koalicji Obywatelskiej zaprezentowali się na Rynku Staromiejskim w Toruniu. Czytaj dalej »
Młoda Lewica i Socjaldemokraci chcą odsunąć ministra Czarnka i dać podwyżki nauczycielom
2023-09-07, 19:27- Chcemy skupić się na tym, żeby w końcu odsunąć ministra Czarnka od szkoły, by wyrzucić z polskiej szkoły homofobię i hejt - tak mówili podczas konferencji w Toruniu działacze Młodej Lewicy i Federacji Młodych Socjaldemokra… Czytaj dalej »
Kandydat Nowej Lewicy: Będę walczył o budowę ważnej drogi w Grudziądzu
2023-09-07, 15:42Przebudowa trasy średnicowej w Grudziądzu to jeden z głównych punktów programu wyborczego Łukasza Kowarowskiego z Nowej Lewicy. Polityk startujący z pozycji numer trzy w okręgu numer 5 chce zabiegać o dofinansowanie tej inwestycj… Czytaj dalej »
Szef MEiN: „Bon szkolny – poznaj Polskę” to kolejny punkt programu PiS
2023-09-07, 08:30Szef MEiN Przemysław Czarnek ogłosił w czwartek kolejny punkt programu PiS. - To „Bon szkolny - poznaj Polskę”, czyli dofinansowanie wycieczek edukacyjnych dla każdej klasy, każdego ucznia - poinformował. Czytaj dalej »
Jakub Andrzej Lisiecki z Konfederacji kandydatem do Senatu z okręgu włocławskiego
2023-09-07, 08:29Włocławianin Jakub Andrzej Lisiecki z Konfederacji to pierwszy zarejestrowany kandydat do Senatu w okręgu wyborczym nr 13, obejmującym Włocławek oraz powiaty włocławski, aleksandrowski, lipnowski i radziejowski. Czytaj dalej »
Tak się prezentuje Trzecia Droga w Grudziądzu. Co proponują Beata Gurbin i Ryszard Bober?
2023-09-06, 14:00Trzecia Droga zaprezentowała w Grudziądzu swoich kandydatów do Sejmu i Senatu. Z pozycji 3 w okręgu numer 5 wystartuje Beata Gurbin, a wspólnym kandydatem Paktu Senackiego jest Ryszard Bober. Czytaj dalej »
Mikołaj Bogdanowicz: O rolników musimy dbać, bo są naszym dobrem narodowym [Rozmowa Dnia]
2023-09-06, 09:44- To, co proponujemy, może korzystnie zmienić rynek spożywczy i jego ceny — zwracał uwagę gość Rozmowy dnia Polskiego Radia PiK Mikołaj Bogdanowicz, kandydat do Senatu w okręgu inowrocławskim i wojewoda kujawsko pomorski. A chodzi… Czytaj dalej »
O rozbudowę dróg i poprawę jakości życia na osiedlach będzie zabiegać Ireneusz Stachowiak
2023-09-05, 20:09Ireneusz Stachowiak ogłosił start w wyborach do sejmu. Inowrocławianin z hasłem „Ostatni na liście” reprezentuje Prawo i Sprawiedliwość. Podczas konferencji prasowej zapewnił, że jako poseł będzie dbał o potrzeby lokalnej … Czytaj dalej »
Ekolodzy poprą kandydatów deklarujących walkę o klimat, a później będą ich rozliczać [wideo]
2023-09-05, 18:45„W nadchodzących wyborach zagłosujemy na osoby, które będą działać na rzecz klimatu i ochrony środowiska' - mówią działacze ekologiczni. W Bydgoszczy przedstawiciele trzech organizacji mówili o ekopostulatach dla województwa… Czytaj dalej »