NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Toruńskie Dziewuchy i debata przed wyborami. „Przedszkola i żłobki powinny być darmowe”
2023-09-19, 12:50Darmowe żłobki, bon edukacyjny czy religia poza szkołą - to część propozycji, o których mówiły kandydatki do Sejmu w okręgu toruńsko-włocławskim. Czytaj dalej »
In vitro, kompromis aborcyjny i rozliczenie afery wizowej. Postulaty Trzeciej Drogi
2023-09-19, 11:00Sprawy kobiet, afera wizowa, embargo na zboże z Ukrainy — to tematy poruszane na konferencji prasowej Trzeciej Drogi organizowanej przez posła na sejm RP Dariusza Kurzawę oraz Wiceprzewodniczącą Sejmiku Województwa kujawsko-pomorskiego… Czytaj dalej »
Kandydat Europejskiej Lewicy: Mam dość afer, chcę pomagać ludziom [Rozmowa dnia]
2023-09-19, 09:42- Polityk powinien pomagać ludziom, a nie zajmować się aferami - uważa Łukasz Wegner, kandydat na senatora z Europejskiej Lewicy w Inowrocławiu. Był on gościem dzisiejszej „Rozmowy dnia”. Czytaj dalej »
Lewica w Bydgoszczy: za pieniądze na lekcje religii można wybudować 7 tysięcy mieszkań
2023-09-18, 18:20Są ważniejsze potrzeby niż religia w szkole - mówił Michał Wysocki, współprzewodniczący Nowej Lewicy w Bydgoszczy i kandydat do Sejmu z okręgu bydgoskiego. Na zorganizowanej przed Urzędem Wojewódzkim konferencji przypomniał, że… Czytaj dalej »
Iwona Michałek: trzeba zachęcać imigrantów do pozostania w Polsce
2023-09-18, 16:55- W tej chwili Prawo i Sprawiedliwość zarządza strachem polskich obywateli - tak tzw. aferę wizową skomentowała w Toruniu posłanka Porozumienia Iwona Michałek. Czytaj dalej »
Wojna plakatowa? Baner Mikołaja Bogdanowicza zasłonięty ogłoszeniem Krzysztofa Brejzy [aktualizacja]
2023-09-18, 14:00W powiecie inowrocławskim odnotowano przypadki niszczenia lub zasłaniania banerów wyborczych wojewody Mikołaja Bogdanowicza, kandydata PiS do Senatu. Jego baner niedaleko centrum Inowrocławia został częściowo zasłonięty przez baner… Czytaj dalej »
Krzysztof Szczucki: Platforma Obywatelska zniszczy społeczny dorobek PiS [Rozmowa Dnia]
2023-09-18, 09:52- Każdy uczciwy wójt powie, że nigdy wcześniej nie miał takiego budżetu na inwestycje, jaki ma teraz na drogi, na stacji uzdatniania wody, na przedszkola, żłobki, ochotnicze straże pożarne. To są miliardy złotych, które płyną… Czytaj dalej »
O prawyborach w Wieruszowie jest głośno od 1997 roku. Tak głosowali mieszkańcy w 2023 roku
2023-09-18, 08:31Wieruszów, nazwany kiedyś „Polską w pigułce”, trzeci raz podjął inicjatywę zorganizowania prawyborów parlamentarnych, by powtórzyć wydarzenie, którego organizatorem był już w 1997 i 2019 roku. Głosowanie odbyło się 17 września… Czytaj dalej »
Sławomir Szeliga startuje do Senatu. „Nie jestem kandydatem z ratusza, a z osiedla”
2023-09-16, 09:03Sławomir Szeliga reprezentujący Bezpartyjnych Samorządowców ogłosił w Inowrocławiu, że w najbliższych wyborach będzie ubiegał się o mandat senatora. Inowrocławianin proponuje pakt senacki z wyborcami. Czytaj dalej »
Konfederacja w Bydgoszczy: płacenie podatków w Polsce jest jak spacer po polu minowym
2023-09-15, 21:05Niższe i prostsze podatki - to jeden z głównych postulatów wyborczych Konfederacji. Pułapki i absurdy obecnego systemu podatkowego wyliczali na konferencji przed jednym z bydgoskich Urzędów Skarbowych kandydujący do Sejmu: ekonomistka… Czytaj dalej »