NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Debaty przedwyborcze w Polskim Radiu PiK. Pierwsza była o gospodarce i energetyce [wideo]
2023-10-02, 10:47Radiowe debaty odbywać się będą od poniedziałku do czwartku przez dwa najbliższe tygodnie (2-5/9-12 października), zawsze po wiadomościach o godzinie 12:00. Poprowadzą je na zmianę redaktorzy Marcin Kupczyk i Michał Słobodzian… Czytaj dalej »
Marcin Sypniewski: Nie podoba nam się sposób, w jaki teraz funkcjonuje Unia [Rozmowa dnia]
2023-10-02, 09:39Czy Polska powinna wyjść z Unii Europejskiej? Nie możemy odpowiedzieć na pytanie zadane w ten sposób — odpowiada Marcin Sypniewski, polityk Konfederacji, który był gościem Rozmowy dnia Polskiego Radia PiK. Czytaj dalej »
Jarosław Kaczyński: Ruszamy w drogę do swoich okręgów wyborczych. To przedłużenie konwencji
2023-10-01, 19:08Ja i pozostali kandydaci PiS-u ruszamy do swoich okręgów - powiedział prezes PiS Jarosław Kaczyński w Katowicach przed odjazdem „PiS-busa”. Kaczyński odwiedzi m.in. Włoszczowę. Czytaj dalej »
Donald Tusk: Chcę ślubować wam zakończenie wojny polsko-polskiej dzień po wyborach
2023-10-01, 17:22Jesteśmy zjednoczeni, z wiarą we własne siły. To jest ta zasadnicza zmiana dzisiaj, która jest widoczna gołym okiem - powiedział w niedzielę podczas „Marszu Miliona Serc” przewodniczący PO Donald Tusk. Czytaj dalej »
Premier: „Teczka Tuska” to dowód, że oni przygotowywali tysiące miejsc dla nielegalnych imigrantów
2023-10-01, 15:57- PiS nie dopuści do nielegalnej imigracji do Polski, choćby zmuszały nas do tego Berlin, Paryż, Bruksela - powiedział w niedzielę podczas konwencji PiS w Katowicach premier Mateusz Morawiecki. Czytaj dalej »
Odkładają pieniądze, spłacają długi. Poseł Mariusz Kałużny o korzyściach z pracy więźniów
2023-10-01, 08:00„To odpowiedź na oczekiwania społeczne i najlepsza forma resocjalizacji' - poseł Prawa i Sprawiedliwości Mariusz Kałużny podsumował w Toruniu program Zbigniewa Ziobry, dotyczący pracy dla osadzonych. Czytaj dalej »
Konwencja Prawa i Sprawiedliwości w Katowicach. Wielka mobilizacja na ostatniej prostej
2023-10-01, 07:00Od godziny 13:00 w katowickim „Spodku' trwa konwencja Prawa i Sprawiedliwości z udziałem prezesa partii Jarosława Kaczyńskiego i premiera Mateusza Morawieckiego. Czytaj dalej »
Chce walczyć o sprawy klimatu. Sylwester Jankowski (KO) w Toruniu przedstawił postulaty
2023-09-29, 20:45O ekologicznych manifestach społeczników i własnych planach politycznych mówił w Toruniu kandydat KO do Sejmu, Sylwester Jankowski. Jak podkreślił, politycy powinni być wrażliwsi na zagadnienia klimatyczne. Czytaj dalej »
Jarosław Wenderlich (PiS): wystąpiłem o utworzenie w Bydgoszczy Sądu Apelacyjnego
2023-09-29, 17:58O potrzebie powołania w Bydgoszczy Sądu Apelacyjnego i Prokuratury Regionalnej mówił w piątek (29 września) Jarosław Wenderlich - kandydat PiS do Sejmu, przewodniczący klubu radnych PiS w bydgoskiej Radzie Miasta i podsekretarz… Czytaj dalej »
Grzegorz Karpiński (KO) chce odwołania wojewódzkiego konserwatora zabytków
2023-09-29, 16:47Zdaniem Grzegorza Karpińskiego, kandydata na posła Koalicji Obywatelskiej, to wojewódzki konserwator zabytków ponosi odpowiedzialność za bałagan na Bulwarze Filadelfijskim. O rozważenie odwołania konserwatora wcześniej zwróciła… Czytaj dalej »