NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Ireneusz Stachowiak: Ciech poradzi sobie bez największej spalarni odpadów w Polsce [odpowiedź spółki]
2023-10-05, 06:50Ireneusz Stachowiak - prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i kandydat w wyborach do Sejmu - odpowiada związkowcom Zakładu Ciech. Ci zarzucili mu, że działa na szkodę zakładu krytykując budowę na jego… Czytaj dalej »
Kandydaci Paktu Senackiego: Izba Wyższa jest niezbędna, by prawo było stanowione prawidłowo
2023-10-04, 22:08- Mamy do odegrania wielką role w naprawianiu Rzeczpospolitej - powiedział w Toruniu Marszałek Senatu Tomasz Grodzki. Przed pomnikiem Mikołaja Kopernika zaprezentowali się dziś kandydaci do Senatu z województwa kujawsko-pomorskiego… Czytaj dalej »
Minister Wenderlich: W planach obronnych PO Bydgoszcz byłaby miastem przyfrontowym
2023-10-04, 21:29Temat bydgoskich likwidacji - szczególnie w kontekście jednostek lotnictwa wojskowego - podjął w Fordonie Jarosław Wenderlich, kandydat PiS do Sejmu, przewodniczący klubu radnych PiS w bydgoskiej Radzie Miasta i podsekretarz stanu w… Czytaj dalej »
Remonty dworców w Toruniu i Mogilnie. „Kolej się prężnie rozwija, inaczej niż za rządów PO i PSL"
2023-10-04, 21:00- Przez ostatnie lata intensywnie rozwija się infrastruktura kolejowa, która w dużej mierze została zaprzepaszczona za czasu rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego - mówił podczas konferencji przy dworcu w… Czytaj dalej »
Posłanki PO: Polska szkoła jest źle zarządzana, a pensje nauczycieli bardzo niskie
2023-10-04, 20:26Posłanki PO Iwona Kozłowska oraz Magdalena Łośko skrytykowały w Bydgoszczy obecny system edukacji w Polsce. Czytaj dalej »
Posiłki dla dzieci i wspieranie talentów. Szkoły korzystają z rządowych programów
2023-10-04, 20:02Poseł Prawa i Sprawiedliwości Ewa Kozanecka wspólnie z burmistrzem Janowca Wielkopolskiego Leszkiem Grzeczką podsumowała inwestycje, jakie udało się zrealizować z rządowych programów „Posiłek w szkole i w domu” oraz „Laboratoria… Czytaj dalej »
Posłanka Borowiak: Grozi nam zalew imigrantów, tylko referendum to zatrzyma
2023-10-04, 19:30We Włocławku działacze Prawa i Sprawiedliwości zachęcali mieszkańców do udziału w zbliżającym się referendum. Czytaj dalej »
Minister Moskwa w Nakle: Przeznaczymy 140 mln zł na odbetonowanie mniejszych miast
2023-10-04, 19:01Startuje program odbetonowania miast liczących do 50 tys., samorządy mogą już składać wnioski na realizację inwestycji do 2 mln zł - powiedziała w środę minister klimatu i środowiska Anna Moskwa w Nakle nad Notecią. Czytaj dalej »
Marcin Sypniewski w Tucholi: Młodzi muszą uciekać za pracą do większych miejscowości
2023-10-04, 18:27Kandydaci Konfederacji w wyborach do Sejmu i Senatu odwiedzili w środę Tucholę. Spotkali się najpierw z mieszkańcami, a potem z dziennikarzami. Czytaj dalej »
Minister Ziobro w regionie. Mówił o karze śmierci i immunitecie marszałka Grodzkiego
2023-10-04, 17:59Minister sprawiedliwości i prokurator generalny Zbigniew Ziobro w środę odwiedzał nasz region. We Włocławku mówił, że jest za karą śmierci, a w Toruniu zapowiedział, że w najbliższych dniach przedstawi kolejny wniosek do Senatu… Czytaj dalej »