NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Włodzisław Giziński: Zdecydowałem się startować, bo to niezwykle ważne wybory [Rozmowa dnia]
2023-10-06, 09:47- Patrzę na miejsce Polski w świecie, a przede wszystkim w Unii. Tutaj różnica, po 8 latach rządów obecnej koalicji jest zasadnicza, w porównaniu z wcześniejszymi, wszystkimi rządami od 1989 roku - mówił Włodzisław Giziński… Czytaj dalej »
Cel - wykorzystać każdy litr spadającej z nieba wody. Kujawsko-pomorskie na czele
2023-10-06, 08:30Polska, a szczególnie województwo kujawsko-pomorskie, może odegrać znaczącą rolę w tzw. Niebieskim Ładzie - nowej unijnej strategii wodnej. Czytaj dalej »
Politycy Koalicji Obywatelskiej okręgu toruńsko-włocławskiego zapraszają kobiety do urn
2023-10-06, 07:39Co druga Polka w wieku od 18 do 39 lat nie pójdzie na wybory. Tak wynika z badań, przeprowadzonych dla sztabu Koalicji Obywatelskiej. I właśnie dlatego wyborcza ,,jedynka' w okręgu toruńsko-włocławskim, poseł Arkadiusz Myrcha, zachęcał… Czytaj dalej »
Jarosław Wenderlich pyta: Czy Donald Tusk i Rafał Trzaskowski są antybydgoscy?
2023-10-05, 21:00Jarosław Wenderlich, podsekretarz stanu w Kancelarii Premiera Rady Ministrów, przewodniczący Klubu Radnych PiS i numer 9 na liście kandydatów tej partii w wyborach do Sejmu, powtórzył 8 pytań, które 3 lata zadał politykom Platformy… Czytaj dalej »
We Włocławku powstał Honorowy Komitet Poparcia posłanki Joanny Borowiak
2023-10-05, 20:16Włocławska posłanka Joanna Borowiak z PiS-u, która ubiega się o parlamentarną reelekcję, dostała oficjalną rekomendację Związku Zawodowego ,,Solidarność'. W komitecie poparcia posłanki są także lokalni działacze, artyści… Czytaj dalej »
Zaczął się ruch w sprawie obwodnicy Kowalewa Pomorskiego. Na początek dokumentacja
2023-10-05, 18:40- Kowalewo Pomorskie doczeka się obwodnicy - ogłosił minister infrastruktury, Andrzej Adamczyk. Polityk podkreśla, że budowa 8-kilometrowej drogi to dowód, że rząd Prawa i Sprawiedliwości dotrzymuje słowa. Czytaj dalej »
Iwona Michałek: Pedofilia przeniosła się do Internetu. Nie jesteśmy na to przygotowani
2023-10-05, 17:50O bezpieczeństwie dzieci i młodzieży w Internecie mówiła podczas konferencji w Toruniu posłanka Porozumienia Iwona Michałek. Kandydatka Trzeciej Drogi do Sejmu nawiązała do informacji, które pojawiły się ostatnio w mediach - chodzi… Czytaj dalej »
W Toruniu już zagłosowali. Liceum przeprowadziło symulację wyborów [zdjęcia, wideo]
2023-10-05, 11:57Jest komisja wyborcza, są stanowiska do głosowania i nawet urna. W IV Liceum Ogólnokształcącym w Toruniu trwa symulacja wyborów parlamentarnych. Mogą wziąć w niej udział uczniowie, nauczyciele i pracownicy szkoły. Akcja ma zachęcić… Czytaj dalej »
Co zrobić, by w Polsce było bezpiecznie? Kolejna debata wyborcza w PR PiK [zapis wideo]
2023-10-05, 08:31O bezpieczeństwie, ale także nielegalnej migracji w Polsce i Europie mówili w Polskim Radiu PiK w czwartek (5 października) kandydaci w nadchodzących w wyborach. Debatę prowadził Michał Słobodzian. Czytaj dalej »
Wiceminister Gembicka: Inwestorzy i mieszkańcy Grudziądza zyskają nowe drogi
2023-10-05, 07:4559 milionów złotych trafi do Grudziądza w ramach programu Polski Ład, w ramach edycji dotyczącej Stref Ekonomicznych - poinformowała wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi poseł Anna Gembicka. Czytaj dalej »