NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Jak uzdrowić służbę zdrowia w Polsce? Sławomir Szeliga ma na to receptę
2023-10-12, 20:29Sławomir Szeliga - inowrocławski kandydat do Senatu wie, jak uzdrowić polską służbę zdrowia. Z zawodu lekarz-pediatra - po spotkaniach ze środowiskiem medycznym - przedstawił dziś swoją „piątkę” w ochronie zdrowia. Czytaj dalej »
Orędzie prezydenta: Decyzje wyborcze wpłyną na przyszłość Polski i wszystkich Polaków [wideo]
2023-10-12, 20:23- Głos oddany w wyborach jest nie tylko wyrazem naszych przekonań i wartości, które wyznajemy, ale także wyznaczeniem kierunku, w jakim Polska powinna się rozwijać - powiedział w orędziu telewizyjnym prezydent Andrzej Duda. Czytaj dalej »
Trzecia Droga w Bydgoszczy: Wydatki na edukację i pensje nauczycieli muszą wzrosnąć
2023-10-12, 20:02Zbliża się Dzień Edukacji Narodowej, z tej okazji nauczyciele i jednocześnie kandydaci Trzeciej Drogi - Sławomir Drelich i Rafał Schaffrath - przedstawili pomysły koalicji na uzdrowienie polskiego szkolnictwa. Czytaj dalej »
Politycy PiS w Toruniu: Utrzymanie sześciu mandatów w okręgu to byłby pełen sukces
2023-10-12, 19:32Do udziału w wyborach i referendum - zachęcali w Toruniu politycy Prawa i Sprawiedliwości - na finiszu kampanii. Czytaj dalej »
Minister Schreiber: Rozbudowa Filharmonii, modernizacja CO i stadionu Polonii to moje cele
2023-10-12, 19:04Minister Łukasz Schreiber podsumował dziś w Bydgoszczy kampanię wyborczą i zaprezentował swoje plany. Odniósł się także do oskarżeń dotyczących dofinansowania na modernizację stadionu Polonia. Czytaj dalej »
Poseł Gawkowski w regionie: Startujemy w wyborach, żeby odsunąć PiS od władzy
2023-10-12, 18:35- Chcemy innej Polski, która będzie odpowiadała na wyzwania przyszłości - powiedział w czwartek w Bydgoszczy szef klubu Lewicy Krzysztof Gawkowski. - Wierzę, że w poniedziałek obudzimy się w innej rzeczywistości - dodał. Czytaj dalej »
Patryk Jaki w Bydgoszczy: Polacy mogą uratować bezpieczeństwo Polski i Europy
2023-10-12, 18:05- Polsce grozi ogromne niebezpieczeństwo. Jedyną szansą, by zablokować pakt migracyjny jest pójście do referendum i zagłosowanie cztery razy na „nie' - powiedział czwartek w Bydgoszczy europoseł Patryk Jaki. Czytaj dalej »
Prezes PiS: Cztery sądy wskazały, że relokacja w pakcie migracyjnym UE jest przymusowa
2023-10-12, 17:46- Wyroki sądów, także tych bardzo nielubiących nas sądów, wskazały jednoznacznie, że to, co planuje obecnie Unia Europejska, a zgadza się na to Platforma Obywatelska, także PSL, to jest po prostu przymusowa relokacja - powiedział… Czytaj dalej »
Opozycja w Grudziądzu: Te wybory są ważne, bo dają wiarę, że w Polsce może być normalnie
2023-10-12, 17:34Grudziądzcy kandydaci opozycji w wyborach do Sejmu i Senatu podsumowali dzisiaj swoją kampanię wyborczą. Z dziennikarzami spotkali się na ulicy Spichrzowej. Czytaj dalej »
Kandydatki Polski 2050 obiecują więcej żłobków i namawiają do głosowania na kobiety
2023-10-12, 17:03Kobiece postulaty w ramach programu „Kobiety, do przodu!' przedstawiły w Toruniu kandydatki na posłów Polski 2050 Szymona Hołowni, startujące z list Trzeciej Drogi. Czytaj dalej »