NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Łukasz Schreiber w Śliwicach: Udało się zrobić więcej, niż obiecaliśmy
2023-10-13, 14:01Minister w Kancelarii Premiera podsumował swoją wyborczą kampanię. Łukasz Schreiber rano odwiedził gminę Śliwice, gdzie poinformował o wsparciu finansowym na rozbudowę ośrodka zdrowia, minister zachęcał też do głosowania w … Czytaj dalej »
Nowy spot PiS: Postaw na tych, którzy trafnie ocenili zagrożenia i dotrzymują słowa
2023-10-13, 13:24- Postaw na tych, którzy zapewnili bezpieczeństwo, rozwój i godne życie Polaków - apeluje w najnowszym spocie wyborczym PiS. Czytaj dalej »
Sypniewski o taśmach Mariana Banasia: Szef NIK nie będzie decydował, z kim wchodzimy w koalicję
2023-10-13, 13:22Liczymy na dwucyfrowy wynik - mówi lider listy wyborczej Konfederacji w okręgu bydgoskim Marcin Sypniewski. Wraz z innym kandydatami podsumował kampanię i program - „piątkę Konfederacji”. Skomentował też ujawnione przez TVP Info… Czytaj dalej »
Zasiłek pogrzebowy, renta wdowia i rewaloryzacje do emerytur. Program Lewicy dla seniorów
2023-10-13, 12:57Kandydaci Lewicy zorganizowali konferencję prasową przy targowisku na Placu Piastowskim w Bydgoszczy. Przedstawili między innymi propozycje dla seniorów. Czytaj dalej »
Hamas wzywa do ataków. „Polska stoi przed perspektywą nowej fali nielegalnej emigracji”
2023-10-13, 11:42Wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński zwrócił się w piątek rano do polskich obywateli przebywających za granicą, zwłaszcza w krajach z dużą społecznością imigrantów z Afryki lub Bliskiego Wschodu, z zaleceniem, by… Czytaj dalej »
Łukasz Schreiber: Za czasów KO Polska była szczęśliwa dla mafii paliwowych i nie tylko [Rozmowa dnia]
2023-10-13, 09:48Minister Łukasz Schreiber, komentował w „Rozmowie dnia” Polskiego Radia PiK spot wyborczy Koalicji Obywatelskiej, w którym jest mowa o szczęśliwej Polsce. Czy Polska była szczęśliwa za poprzednich rządów tej formacji — pytał… Czytaj dalej »
Ryszard Brejza: Nie da się zbudować niczego dobrego w oparciu o nienawiść
2023-10-12, 22:00Ryszard Brejza - kandydat do Senatu reprezentujący Pakt Senacki -podsumował dziś w Parku Solankowym w Inowrocławiu swoją kampanię wyborczą. - Była bardzo brutalna ze strony polityków PiS - powiedział prezydent Inowrocławia. Czytaj dalej »
Radna Szabelska: Chaos komunikacyjny w Bydgoszczy, kierowcy nie są dobrze informowani
2023-10-12, 21:33Problemom komunikacyjnym w Bydgoszczy i trudnej sytuacji w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych poświęcona była konferencja prasowa Grażyny Szabelskiej. Czytaj dalej »
Orędzie marszałka Senatu: Wybory powinny wyłonić najlepszą reprezentację narodu [wideo]
2023-10-12, 21:10- Apeluję o udział w wyborach; niezależnie od tego, jakie są państwa preferencje personalne, apeluję, abyście wybrali kandydatów, którzy respektują demokrację, praworządność, prawa mniejszości, są pełni szacunku do kobiet… Czytaj dalej »
Minister Gembicka: Przez cztery lata pokazałam, że jestem cały czas z mieszkańcami
2023-10-12, 20:58Anna Gembicka podsumowała dzisiaj swoją kampanię wyborczą. Wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi ze swoimi sympatykami spotkała się na Błoniach Nadwiślańskich w Grudziądzu. Czytaj dalej »