NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Krzysztof Kukucki (Pakt Senacki): To będą najważniejsze wybory w Polsce od 30 lat
2023-10-13, 20:30- W niedzielę Polki i Polacy zdecydują, czy nasz kraj będzie nadal elementem świata zachodniego, czy jednak wschodniego - mówił na konferencji prasowej podsumowującej kampanię wyborczą Krzysztof Kukucki - kandydat Paktu Senackiego… Czytaj dalej »
Live z premierem Morawieckim na zakończenie kampanii wyborczej [transmisja]
2023-10-13, 20:03Kończy się kampania wyborcza przed wyborami parlamentarnymi. Od północy w piątek zapada cisza wyborcza, a w niedzielę o poranku zaczynają się wybory. W studiu TVP głos zabrał Jarosław Kaczyński, a w mediach społecznościowych… Czytaj dalej »
Posłanka Joanna Borowiak i senator Józef Łyczak (PiS) zachęcają do udziału w wyborach
2023-10-13, 20:00Włocławscy parlamentarzyści Prawa i Sprawiedliwości, posłanka Joanna Borowiak i senator Józef Łyczak, ubiegają się o reelekcję. Na wspólnej konferencji prasowej podsumowali kończącą się kampanię i zaapelowali o udział w w… Czytaj dalej »
Kulminacyjny punkt kampanii wyborczej PiS. Wieczorny wiec w Sandomierzu
2023-10-13, 19:38- Lista nr 4, która nam przypadła w losowaniu, to lista Polski suwerennej, niepodległej, rozwijającej się, Polski demokratycznej, Polski równości obywateli, pomyślności i szans dla wszystkich. Warto dać takiej Polsce szansę - podkreślił… Czytaj dalej »
Koalicja Obywatelska z Torunia kończy kampanię i zachęca, by pójść na wybory
2023-10-13, 19:00Koalicja Obywatelska podsumowała w Toruniu kampanię wyborczą. Jak mówili kandydaci do Sejmu i Senatu, był to czas wytężonej pracy oraz spotkań z mieszkańcami. W konferencji przy pomniku Kopernika wziął udział marszałek województwa… Czytaj dalej »
Minister Paweł Szrot podsumowuje kampanię wyborczą: Była krótka, momentami ostra
2023-10-13, 18:41- Finiszowałem zaczynając od Mogilna, potem byłem w Strzelnie i w Kruszwicy i jeszcze odwiedziłem bazarek w Bydgoszczy na osiedlu Fordon. Rozmowy z mieszkańcami, rozdawanie ulotek, przyjmowanie wniosków od zwykłych obywateli. Ludzie… Czytaj dalej »
Jacek Saryusz-Wolski: To mogą być ostatnie wolne wybory. Unia szykuje zamach na ustrój
2023-10-13, 16:22Jacek Saryusz-Wolski na antenie Radia Wnet zwrócił uwagę na procesy centralizacji, które zachodzą w Unii Europejskiej i na zmiany w traktatach. Polityk dodał również, że istnieje geopolityczny plan przekształcenia Europy w superpaństwo… Czytaj dalej »
300 milionów złotych dla bydgoskiego Centrum Onkologii. Dyrektor CO już wie, na co je wyda
2023-10-13, 15:17Ministerstwo Zdrowia ogłosiło wyniki konkursu, w ramach którego 4,2 mld złotych trafi do szpitali onkologicznych w całej Polsce. Pieniądze otrzyma 19 podmiotów w 15 województwach. W naszym regionie 300 milionów złotych z Funduszu… Czytaj dalej »
Biurowiec w ramach „Fabryki”, inwestycje w służbę zdrowia. Anna Gembicka o sukcesach kadencji
2023-10-13, 14:44Anna Gembicka, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi, we Włocławku podsumowała cztery lata swojej pracy w parlamencie, jednocześnie prosząc o głosy w najbliższych wyborach. Jako sukcesy swojej kadencji wymieniła m.in. budowę we Włocławku… Czytaj dalej »
Polska Liberalna-Strajk Przedsiębiorców nie wystartuje w wyborach
2023-10-13, 14:03Komitet wyborczy Polska Liberalna-Strajk Przedsiębiorców złożył w piątek do PKW zawiadomienie o swoim rozwiązaniu. W 17 okręgach wyborcy znajdą jednak na kartach do głosowania nazwiska kandydatów z rozwiązanego komitetu. Oddany… Czytaj dalej »