NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
PiS nie będzie totalną opozycją, ale dopilnuje wypełnienia wyborczych obietnic
2023-10-23, 11:07Były podziękowania i obietnice dalszej ciężkiej pracy na rzecz Polski. Posłowie Prawa i Sprawiedliwości z okręgu toruńsko-włocławskiego wybrani na nową kadencję Sejmu dziękowali wyborcom. Odnieśli się też do obecnej sytuacji… Czytaj dalej »
Paweł Szrot: Okoliczności wskazują na to, że pierwsze posiedzenie Sejmu odbędzie się 13 lub 14 listopada
2023-10-20, 15:02Jak podkreślił szef Gabinetu Prezydenta i poseł-elekt z bydgoskiej listy Prawa i Sprawiedliwości w piątek w rozmowie z TVN24, nic nie będzie „przeciągane” ponad to, co wyznacza prawo. Czytaj dalej »
Po wyborach zmiany w składach rad i władzach gmin w regionie. Kto kogo zastąpi?
2023-10-18, 11:16Wśród nowo wybranych posłów i senatorów są dotychczasowi samorządowcy, a to oznacza, że ktoś będzie musiał ich zastąpić. Czytaj dalej »
Redaktor Stankowski: Politycy się dogadają, pytanie - co na to ich wyborcy? [Rozmowa dnia]
2023-10-18, 09:42Adrian Stankowski, redaktor naczelny Gazety Polskiej Codziennie, mówił w „Rozmowie dnia” Polskiego Radia PiK o szansach na utworzenie rządu przez ugrupowania centrolewicowe, które łącznie uzyskały w przyszłym Sejmie większość… Czytaj dalej »
Paweł Szrot: Wygląda na to, że desygnowanie premiera przez prezydenta chwilę potrwa [wideo]
2023-10-17, 14:25- Widzę różne scenariusze, nawet te najbardziej nieprawdopodobne. W polityce niczego nie można wykluczać - powiedział we wtorek prezydencki minister Paweł Szrot. Czytaj dalej »
Iwona Karolewska zdobyła ponad 8,5 tys. głosów. „Ubrałam trampki i wzięłam się do pracy”
2023-10-17, 11:48Powiat świecki po raz pierwszy w historii będzie miał swojego posła. Została nim Iwona Karolewska ze Świecia - samorządowiec i społecznik. - Jeszcze do mnie nie dociera, że zostałam posłanką - mówi. Czytaj dalej »
Wynik ogólnokrajowego referendum nie jest wiążący. Za niska frekwencja
2023-10-17, 10:26Frekwencja w referendum ogólnokrajowym 2023 r. wyniosła 40,91 proc. - podano we wtorek na stronie PKW. Oznacza to, że wynik referendum nie jest wiążący. Czytaj dalej »
Zbigniew Sosnowski: Trzeba zbudować kolejny most przez Wisłę i zaporę w Siarzewie [Rozmowa dnia]
2023-10-17, 09:50Wicemarszałek województwa Zbigniew Sosnowski, wybrany do Sejmu z listy Trzeciej Drogi, odpowiadał w „Rozmowie dnia' Polskiego Radia PiK m.in. na pytanie, jakie są jego zdaniem kluczowe inwestycje, na które czeka nasz region. Czytaj dalej »
PiS – 35,38 procent, KO – 30,70 procent; Trzecia Droga – 14,40 procent. Dane ze 100 procent obwodów
2023-10-17, 09:16Po przeliczeniu głosów ze wszystkich komisji wyborczych, w wyborach do Sejmu, PiS uzyskało 35,38 procent poparcia, KO - 30,70 procent, Trzecia Droga - 14,40 procent - wynika z danych PKW. Czytaj dalej »
Kto zdobył mandat poselski, a kto go stracił? Wyniki wyborów w Kujawsko-Pomorskiem
2023-10-17, 09:15PKW przedstawiła już dane ze 100 procent komisji. Wiadomo już, kto z naszego regionu dostał się do Sejmu i kto mandatu nie zdobył. Czytaj dalej »