NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Krzysztof Czabański: Dołożę starań, by powstała obwodnica Brześcia Kujawskiego
2019-09-21, 12:32Poseł Prawa i Sprawiedliwości i kandydat tego ugrupowania do Sejmu w okręgu toruńsko - włocławskim Krzysztof Czabański zapowiedział, że dołoży wszelkich starań, by powstała obwodnica Brześcia Kujawskiego. Czytaj dalej »
Skąd rząd PiS ma pieniądze? Odpowiadał w Inowrocławiu Ireneusz Stachowiak
2019-09-20, 23:10- Osiem lat rządów Platformy Obywatelskiej to było funkcjonowanie państwa teoretycznego - mówił podczas wyborczej konferencji Ireneusz Stachowiak, „ósemka” na liście Prawa i Sprawiedliwości do parlamentu z okręgu bydgoskiego. Czytaj dalej »
Konfederacja o służbie zdrowia. Co uleczy system? Może kredyt specjalizacyjny?
2019-09-20, 19:08Podwojenie liczby lekarzy i pielęgniarek, a przez to skrócenie kolejek do specjalistów, to najważniejszy punkt programu, który chce realizować Konfederacja. Kandydat tego ugrupowania z listy warszawskiej, Paweł Skutecki, były poseł… Czytaj dalej »
Kandydaci PiS chcą rozmawiać z ludźmi. O Polsce, nie o Białorusi...
2019-09-20, 16:00- Bo Polska to nie Białoruś - tłumaczył na przedwyborczym spotkaniu w Toruniu kandydat Prawa i Sprawiedliwości do Senatu Zbigniew Rasielewski. Głos zabrał także Mariusz Kałużny, startujący z list tej partii do Sejmu. Wezwał Tomasza… Czytaj dalej »
Czabański oburza się na pogardę wobec chorych umysłowo.
2019-09-20, 06:53Przewodniczący Rady Mediów Narodowych Krzysztof Czabański uważa, że akcja „Nie świruj. Idź na wybory” jest pogardą wobec osób chorych i niepełnosprawnych. Czytaj dalej »
Rozmowa Dnia
2019-09-20, 06:00Dlaczego postanowili połączyć swoje siły z ugrupowaniem Kukiz'15? Jak na niespełna miesiąc przed wyborami oceniają swoje wyborcze szanse i czy pokładają nadzieje w wyborze Polaka na unijnego komisarza do spraw rolnictwa? Na te m.in… Czytaj dalej »
Prezes PiS w Bydgoszczy: nasze zapowiedzi zostały spełnione, uzyskaliśmy wiarygodność
2019-09-19, 20:35Nasze zapowiedzi zostały spełnione i to nie tylko te, które składaliśmy przed wyborami; uzyskaliśmy w ten sposób to, co jest fundamentem demokracji - wiarygodność - mówił prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński podczas… Czytaj dalej »
Liderzy Koalicji Polskiej na konwencji w Bydgoszczy
2019-09-19, 18:45Polska lepszych szans jest możliwa, jest nie jutro i pojutrze, ale jest możliwa dziś, tu i teraz - powiedział Bydgoszczy prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz. Podkreślił, że Koalicję Polską łączy Polska, a ona łączy Polakó… Czytaj dalej »
Kandydat Konfederacji chce gwarancji 50 proc. udziału polskich produktów w supermarketach
2019-09-19, 18:20Polska jak Rumunia, przynajmniej dla rolników. Rumuńskie rozwiązania ma w planach Leszek Posłuszny, kandydat na senatora w okręgu bydgoskim z listy Konfederacji Wolność i Niepodległość. Czytaj dalej »
Poseł Stasiński o sytuacji Wojskowych Zakładów Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy
2019-09-19, 17:20Rząd nie wspiera Wojskowych Zakładów Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy - twierdzi Michał Stasiński, poseł Platformy Obywatelskiej. Czytaj dalej »