NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Rozmowa Dnia
2019-10-10, 06:00Gościem 'Rozmowy dnia' był poseł Tomasz Latos, lider listy Prawa i Sprawiedliwości do Sejmu w okręgu bydgoskim, a także przewodniczący sejmowej komisji zdrowia. Z posłem Latosem rozmawialiśmy m.in. o rządowych programach w zakresie… Czytaj dalej »
Tadeusz Zwiefka: Koalicja Obywatelska wie, jak uzdrowić służbę zdrowia
2019-10-09, 21:26- Sytuacja w służbie zdrowia jest tragiczna, ale Koalicja Obywatelska ma pomysł, jak to zmienić. Niektóre rzeczy da się poprawić od ręki - mówił w Bydgoszczy były europoseł Tadeusz Zwiefka. Czytaj dalej »
Ostatnia debata przed wyborami w Polskim Radiu PiK. Z kandydatami do Senatu [wideo]
2019-10-09, 21:13Aż 8 debat wyborczych przed wyborami odbyło się w Polskim Radiu PiK. Czwartkowa - z kandydatami do Senatu - była ostatnią. Czytaj dalej »
Zbigniew Girzyński: Będę walczył, by Toruń był bliżej autostrady
2019-10-09, 20:38- Polska staje przed ogromną szansą, żeby utrzymać dobry kierunek zmian - powiedział w Toruniu dr Zbigniew Girzyński. Kandydata do Sejmu z listy Prawa i Sprawiedliwości poparli dziś prof. Wojciech Polak i szef toruńskich struktur… Czytaj dalej »
Premier Morawiecki: Obwodnica Strzelna wśród 100 najważniejszych w kraju [wideo]
2019-10-09, 18:48Dzięki decyzji premiera Mateusza Morawieckiego, obwodnica Strzelna zostanie wpisana do programu budowy 100 najważniejszych obwodnic miast w całym kraju. Informację o tym przekazali podczas spotkania z mieszkańcami minister Łukasz Schreiber… Czytaj dalej »
Czeki dla strażaków. Poseł Latos wspiera ochotników z powiatu świeckiego
2019-10-09, 18:08Pięć symbolicznych czeków, każdy po 3 tysiące złotych, wręczył strażakom-ochotnikom z powiatu świeckiego poseł PiS Tomasz Latos. Czytaj dalej »
Czabański: Powinna powstać służba, zajmująca się przypadkami łamania praw zwierząt
2019-10-09, 16:48- Służba, która zajęłaby się sprawami łamania praw zwierząt, powinna być podległa MSWiA - powiedział w środę w Toruniu szef Rady Mediów Narodowych, poseł Krzysztof Czabański. Dodał, że konieczne jest także znaczące ograniczenie… Czytaj dalej »
"Nowa Piątka dla Bydgoszczy". Pomysły Konfederacji, by w mieście żyło się lepiej
2019-10-09, 16:04- Niemal wszystkie komitety zgadzają się, że trzeba działać w sprawie Zachemu czy rozwijać transport. Dziś chcemy przedstawić dodatkowe postulaty dla miasta, na które również warto zwrócić uwagę - poinformował lider bydgoskiej… Czytaj dalej »
Zagórski: mamy rekord, ponad 260 tys. e-wniosków dot. spisu wyborców
2019-10-09, 15:26Mamy rekordową liczbę ponad ćwierć miliona e-wniosków o dopisanie się do rejestru lub spisu wyborców - powiedział PAP minister cyfryzacji Marek Zagórski. Czytaj dalej »
Kandydaci „Paktu senackiego” w Bydgoszczy. Zaprosił ich senator Kobiak
2019-10-09, 15:14Kandydaci „Paktu senackiego” z naszego regionu apelowali dziś do mieszkańców o poparcie. Na konferencji w Bydgoszczy przedstawili swoje pomysły na działanie w przyszłym Senacie. Czytaj dalej »