NIK negatywnie ocenia przygotowanie korespondencyjnych wyborów prezydenta RP
2021-05-13, 11:20 PAP/Redakcja
Prezes najwyższej Izby Kontroli, Marian Banaś./fot. PAP/Paweł Supernak
- Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył w czwartek (13.05.) prezes NIK Marian Banaś. Na te zarzuty odpowiada Centrum Informacji Rządu.
Szef NIK zaprezentował w czwartek (13.05.) ustalenia kontroli Izby dotyczące działań wybranych podmiotów w związku z przygotowaniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na 10 maja 2020 r., z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego.
Na wstępie konferencji prasowej przedstawiono nagranie z sekwencją zdarzeń dotyczących wyborów.
Z kolei Banaś mówił, że kontrolę przeprowadzono w KPRM, MSWiA, MAP oraz dwóch spółkach Skarbu Państwa - Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Objęła ona okres od lutego do października 2020 r.
- NIK negatywnie oceniła proces przygotowania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. z wykorzystaniem głosowania korespondencyjnego przez wymienione przeze mnie podmioty - oświadczył Banaś.
- W okresie od 16 kwietnia, czyli od momentu podpisania decyzji o wyborach przez pana premiera, do 9 maja jedyną uprawnioną jednostką, organem do organizowania i przygotowania wyborów na Prezydenta RP była Państwowa Komisja Wyborcza. Organizowanie i przygotowanie wyborów na podstawie decyzji administracyjnej nie powinno mieć miejsca i było pozbawione podstaw prawnych - oświadczył Banaś.
Jak dodał, zgodnie z art. 7 konstytucji organy państwowe działają na podstawie prawa i w granicach obowiązującego prawa.
NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z organizacją wyborów przez zarządy Poczty Polskiej i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych; będą analizowane stanowiska otrzymane od MAP, MSWiA oraz KPRM - mówił szef NIK Marian Banaś.
Rząd odpowiada
W trakcie konferencji prasowej NIK, Centrum Informacyjne Rządu przekazało, że - tu cytat: „Wszystkie decyzje o rozpoczęciu technicznych przygotowań do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich były zgodne z prawem; premier i szef Kancelarii Premiera stali na straży Konstytucji".
Jak czytamy dalej:„ Ich wszelkie działania miały na celu przeprowadzenie wyborów w konstytucyjnym terminie. Premier nie zarządził nigdy wyborów prezydenckich ani głosowania w trybie korespondencyjnym. Celem podjętych działań było umożliwienie udziału w wyborach grupom uprawnionym, których życie i zdrowie ze względu na pandemię były zagrożone (seniorom, osobom z niepełnosprawnościami), a także przebywającym w izolacji.
Po pierwsze: bezpieczeństwo obywateli
Rok 2020 stał pod znakiem pandemii koronawirusa. W obliczu tak wielkiego światowego kryzysu priorytetem całego rządu było zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich obywateli. Dotyczyło to również bezpieczeństwa podczas organizacji konstytucyjnych wyborów prezydenckich. Przed wyborami panowała powszechna opinia, że nie ma możliwości przeprowadzenia głosowania metodą tradycyjną.
Dlatego rząd musiał podjąć decyzje zapewniające ochronę obywateli, przy jednoczesnej realizacji czynnego prawa wyborczego. Prawa, które zapewnia Konstytucja RP. Dzięki stworzeniu faktycznych możliwości głosowania korespondencyjnego – w zakresie, w jakim dopuszczały to obowiązujące wtedy przepisy Kodeksu wyborczego – można było w tym krytycznym dla zdrowia publicznego okresie uniknąć gromadzenia się ludzi (zwłaszcza tych szczególnie narażonych na groźny przebieg COVID-19) w większych skupiskach i na małej przestrzeni. Takie warunki niewątpliwie sprzyjają zakażeniu koronawirusem.
Po drugie: działania podjęte zgodnie z prawem
Rząd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapewnienia warunków do realizacji wyborów prezydenckich w terminie konstytucyjnym. Marszałek Sejmu, zgodnie z Konstytucją RP, wyznaczył ten termin na 10 maja 2020 roku. Kierując się przede wszystkim bezpieczeństwem obywateli, rząd podjął decyzję, żeby technicznie przygotować możliwość głosowania korespondencyjnego. Prezes Rady Ministrów w swoich decyzjach ani nie zarządził wyborów prezydenckich, ani nie zarządził w nich trybu głosowania korespondencyjnego. W decyzjach tych Premier jedynie nakazał dwóm przedsiębiorcom publicznym – Poczcie Polskiej oraz Wytwórni Papierów Wartościowych – rozpoczęcie techniczno-organizacyjnego przygotowywania się do głosowania korespondencyjnego.
Decyzje te miały umożliwić przeprowadzenie głosowania korespondencyjnego, zgodnie z obowiązującym wówczas Kodeksem wyborczym. W chwili wydania decyzji przez Prezesa Rady Ministrów głosować korespondencyjnie mogły osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w izolacji oraz seniorzy, którzy ukończyli 60 lat.
Po trzecie: każda instytucja działała zgodnie ze swoimi kompetencjami
Wydane decyzje nie naruszały ustawowych kompetencji organów wyborczych – Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego. Zadania tych instytucji nie obejmują przygotowania do głosowania korespondencyjnego. Kodeks wyborczy jasno wskazuje, że te zadania należą do Poczty Polskiej.
Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze nie posiadały także kompetencji, aby polecić Poczcie Polskiej rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia głosowania korespondencyjnego. Takie uprawnienie posiadał Prezes Rady Ministrów. Art. 11 ust. 2 ustawy covidowej dawał premierowi możliwość wydawania decyzji administracyjnych - poleceń przedsiębiorcom w zakresie przeciwdziałania koronawirusowi, w tym także w sprawach dotyczących wyborów w czasie epidemii. "
Raport NIK dotyczy organizacji planowanych na 10 maja ub. roku wyborów prezydenta, w których Polacy, ze względu na pandemię COVID-19, mieli głosować wyłącznie drogą korespondencyjną. Za organizację głosowania - zgodnie z ustawą z 6 kwietnia o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r., która weszła w życie 9 maja - odpowiadał minister aktywów państwowych. Wydrukowane zostały m.in. pakiety wyborcze; ich dostarczeniem miała się zająć Poczta Polska.
Wybory jednak nie odbyły się 10 maja. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła w wydanej uchwale, że "brak było możliwości głosowania na kandydatów" i że fakt ten jest równoważny w skutkach z przewidzianym w art. 293 Kodeksu wyborczego brakiem możliwości głosowania ze względu na brak kandydatów. Ostatecznie wybory odbyły się 28 czerwca.
Zobacz także
Znamy kandydata na stanowisko prorektora ds. Collegium Medicum UMK!
2020-04-27, 20:17Prof. Kornelia Kędziora-Kornatowska, dotychczasowa dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu, wygrała głosowanie elektorów w wyborach na prorektora ds. CM UMK, pokonując prof. Zbigniewa Włodarczyka, dziekana Wydziału Lekarskiego. Czytaj dalej »
Do dwóch kryzysów opozycja chce dołączyć trzeci. O wyborach w naszej Rozmowie Dnia
2020-04-27, 16:00- Wywoływanie w tej chwili kryzysu konstytucyjnego przypomina najgorsze czasy w dziejach Rzeczypospolitej, kiedy zrywano sejmy - mówił minister Łukasz Schreiber z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, gość Rozmowy Dnia Polskiego Radia… Czytaj dalej »
Nowy burmistrz Aleksandrowa: Trzeba działać tu i teraz, ale rewolucji nie będzie
2020-04-27, 11:04- Przed Aleksandrowem Kujawskim stoi wiele wyzwań - mówi Arkadiusz Gralak z Polskiego Stronnictwa Ludowego, który został wybrany nowym burmistrzem Aleksandrowa Kujawskiego. Czytaj dalej »
1432 głosy dla Arkadiusza Gralaka. Burmistrz Aleksandrowa Kujawskiego wybrany
2020-04-27, 07:08Arkadiusz Gralak z PSL został burmistrzem Aleksandrowa Kujawskiego w pierwszej turze przedterminowych wyborów, które odbyły się w niedzielę - poinformował komisarz wyborczy we Włocławku. Czytaj dalej »
Maseczki, przyłbice i dystans. To były wyjątkowe wybory
2020-04-26, 22:00Wybory w Aleksandrowie Kujawskim i Ciechocinku bez incydentów i zakłócania ciszy wyborczej. Policja nie musiała podejmować żadnych interwencji. Wyborcy stosowali się też do specjalnych środków ostrożności w związku z epidemią… Czytaj dalej »
Dwoje kandydatów do fotela prorektora ds. Collegium Medicum UMK
2020-04-26, 10:20Prof. Kornelia Kędziora-Kornatowska - dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu oraz prof. Zbigniew Włodarczyk - dziekan Wydziału Lekarskiego kandydują na stanowisko prorektora ds. Collegium Medicum UMK. Wybory odbędą się w poniedziałek 27… Czytaj dalej »
Mieszkańcy Aleksandrowa Kujawskiego wybierają burmistrza
2020-04-26, 07:05Sześciu kandydatów mają do wyboru mieszkańcy Aleksandrowa Kujawskiego w niedzielnych przedterminowych wyborach na burmistrza. Epidemia koronawirusa wymusza szczególne środki ostrożności, gdyż głosowanie odbywa się w tradycyjnej… Czytaj dalej »
To będą wybory inne niż wszystkie. I wyjątkowe będą też środki ostrożności
2020-04-24, 21:42Przed zaplanowanymi na niedzielę 26 kwietnia przedterminowymi wyborami burmistrza Aleksandrowa Kujawskiego i wyborami uzupełniającymi do Rady Miasta Ciechocinka, inspekcja sanitarna wydała zalecenia w sprawie środków bezpieczeństwa… Czytaj dalej »
Jan Szopiński o propozycji wystawienia wspólnego kandydata przez opozycję
2020-04-23, 10:24- Robert Biedroń nie zrezygnuje na rzecz innego kandydata- powiedział Polskiemu Radiu PiK poseł Jan Szopiński. Polityk Nowej Lewicy skomentował w ten sposób propozycję Aleksandra Kwaśniewskiego, aby opozycja wybrała jednego, wspólnego… Czytaj dalej »
Na 1652 komisje wyborcze w regionie, udało się utworzyć jedynie 959. Co to oznacza?
2020-04-21, 07:12W Kujawsko-Pomorskiem nie udało się powołać wszystkich obwodowych komisji w majowych wyborach prezydenckich. Zgodnie z kalendarzem wyborczym powinny powstać do 20 kwietnia. Czytaj dalej »