- Dbanie o zdrowie psychiczne musimy zacząć od siebie - mówiła Katarzyna Wojciechowska specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Toruniu. Hasłem przewodnim obchodzonego 10 października Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego jest „Zdrowie psychiczne w pracy”, ale, jak podkreśla Katarzyna Wojciechowska, dotyczy to także młodych ludzi, dla których nauka to także praca oraz ich rodziców.

- To jest takie główne źródło: pogoń za sukcesem, za wyższym statusem społecznym, także trochę za pieniędzmi - mówi Katarzyna Wojciechowska. - My jesteśmy pokoleniem rodziców, którzy chcą za wszelką cenę poprawić byt swoich dzieci. Trochę się w tym gubimy. Goniąc za dobrostanem materialnym zapominamy, że nie o to w tym wszystkim chodzi. Nie tego potrzebują nasi najbliżsi, nie tego potrzebuje otoczenie i my sami. Dlatego, żeby dobrze się ze sobą czuć, i realizować siebie z zadowoleniem, ważne jest, żebyśmy o swoje zdrowie psychiczne po prostu zadbali, żebyśmy wiedzieli, czego tak naprawdę potrzebujemy, żeby dobrze się czuć sami ze sobą - mówi specjalistka.

Dlaczego tak niewiele osób zwraca się po pomoc?

- Każdy ma swój własny powód, ale tak ogólnie mówiąc, wstydzimy się, chcemy rozwiązać sprawę sami, nie chcemy robić problemów. Jeden z powodów to oczywiście także utrudniony dostęp do specjalistów, ale warto przy okazji pamiętać, że na wizytę u psychologa czy psychiatry nie jest potrzebne skierowanie. Kolejne blokady: ludzie się boją, że jak pójdą do psychiatry to zostaną wykryte jakieś straszne choroby, które zaburzą im pracę, życie rodzinne, że będą musieli brać leki, że będą stygmatyzowani, a wręcz nawet zwolnieni z pracy.

Specjalistka wspomina też o ważnej roli rodziców i szkoły. - Niezbędna jest profilaktyka zdrowia psychicznego, o którą powinna zadbać szkoła i rodzice. Dzieci i młodzież nie są od początku swojego istnienia uczone higieny życia, tego żeby zwracać uwagę na własne potrzeby. Są wychowywane w atmosferze spełnienia oczekiwań innych (...). Gdy rozmawiam z młodzieżą i mówię: „Słuchaj, masz taki i zasób. To jest fajne. Wykorzystaj to". młody człowiek na te słowa się dziwi i mówi: „Naprawdę?". Mentalność szkoły i sposób wychowaniu musi się zmienić. Mamy zwracać uwagę nie tylko na błędy, lecz przede wszystkim na to, jakie mamy zasoby, żeby porażki czy trudności pokonywać (...).

- Spożycie alkoholu w Polsce jest na bardzo wysokim poziomie, jednostkowo wyższym niż w całej Europie - przypomina Marek Południak. - Mężczyzna w Polsce wypija prawie 19 litrów czystego spirytusu rocznie. Czas zacząć to ograniczać. Ja wiem, że to jest bardzo ciężka i trudna praca, i jest małe małe prawdopodobieństwo, że w krótkim okresie uzyskamy jakieś efekty. Nasze przepisy są bardzo liberalne, liczba sklepów z alkoholem w Polsce, w Bydgoszczy jest po prostu przerażająca. Dostęp do alkoholu jest bardzo łatwy.

(...) Każdy pomysł, który dąży do ograniczenia konsumpcji będę popierał, natomiast te propozycje są zbyt mało radykalne (...) - podkreśla dyrektor Poradni Leczenia Uzależnień MONAR w Bydgoszczy. - Przede wszystkim ograniczyłbym liczbę sklepów sprzedających alkohole - to po pierwsze. Po drugie, podoba mi się propozycja, którą wystosowała Światowa Organizacja Zdrowia mówiąca o tym, żeby znacząco podwyższyć cenę alkoholu poprzez, na przykład, wyższą akcyzę. Dalej: żeby przestać reklamować alkohol, bo to znacząco wpływa na konsumpcję alkoholu w późniejszym wieku - jeżeli chodzi o dzieci i młodzież.

Równie ważne, zdaniem Południaka, jest to, żeby zwiększyć liczbę placówek i dostępność tych placówek. - Chodzi o krótką interwencję, czy krótką terapię dla osób, które piją w sposób szkodliwy, ale jeszcze bez znamion uzależnienia, albo dla osób uzależnionych. Dzisiaj kolejki do takich poradni są kilkutygodniowe. I jeszcze jeden problem, który dość często się ostatnio przewija, a dotyczy pijanych kierowców. Przydałoby się wymyślić jakiś sposób na to, żeby oni nie siadali w tym stanie za kółko (...).

I jeszcze sprawa stacji benzynowych:

- Wyrzuciłbym alkohol ze stacji benzynowych, bo skoro mamy tyle sklepów, ile mamy, również nocnych, to po co ten alkohol na stacjach benzynowych? Oczywiście, zdaje sobie sprawę z tego, że pojawiłaby się szara strefa, ale jestem zwolennikiem nie koncentrowania się na przeszkodach, tylko na rozwiązaniach (...).

- Chcemy zmieniać myślenie, żebyśmy nie mówili: „Zwolnij, bo dostaniesz mandat", tylko „Zwolnij, bo na ulicę może wybiec dziecko i możesz je zabić" - mówił w Rozmowie Dnia Polskiego Radia PiK Robert Majewski - prezes fundacji Bezpieczni.eu, która organizuje we Włocławku Sympozjum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i Ratownictwa Medycznego.

Robert Majewski apeluje, by na drodze myśleć i przewidywać.

- Jazda samochodem to są szachy, musimy ileś ruchów wcześniej przewidzieć, żeby później umieć opanować trudną sytuację. Kto z nas udał się do instruktora, żeby podszkolić się z poślizgów na macie poślizgowej, na szarpaku? Kto z nas to zrobił? Nie robimy tego. Jesteśmy mistrzami - tak uważamy, a potem na drodze i w statystykach widać, że jest inaczej.

Statystycznie w wypadkach najczęściej giną ci, którzy jeżdżą samochodami - kierowcy i pasażerowie, ale jeśli zawęzimy te statystyki tylko do miast, to wygląda to zupełnie inaczej. Tu 70 procent ofiar to niechronieni uczestnicy ruchu, czyli rowerzyści i piesi.

- Zbliżający się, czy wchodzący pieszy, owszem, ma pierwszeństwa, ale nie zdjęto z pieszego obowiązku spojrzenia w lewo, w prawo i jeszcze raz w lewo. Nie wolno przebiegać przez przejście i wchodzić bezpośrednio pod samochód. I kolejna rzecz: na pieszego nałożono zakaz używania telefonu komórkowego na przejściu - przypomina Majewski.

O tym, jak budować drogi, co zmienić w przepisach, by było bezpieczniej rozmawiać będą we Włocławku samorządowcy, drogowcy, naukowcy i ratownicy. Regionalne Sympozjum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i Ratownictwa Medycznego rozpocznie się 8 października i potrwa dwa dni. W Centrum Kultury Browar B. będzie można skorzystać z symulatorów wypadków i przypomnieć sobie zasady udzielania pierwszej pomocy Wstęp jest wolny.