Wybory - kampania wyborcza

Rozmowa Dnia

Paweł Olszewski

2025-02-10

Paweł Olszewski, wiceminister cyfryzacji/fot. Katarzyna Bogucka, archiwum

Rozmowa Dnia – PR PiK – Paweł Olszewski

O cyfrowych zagrożeniach, cyberwojnie z Rosją i „Parasolu Wyborczym” rozmawialiśmy z Pawłem Olszewskim, wiceministrem cyfryzacji, posłem PO z Bydgoszczy.

– Jesteśmy celem ataków nie tylko przestępców, choć est to bardzo poważne zjawisko, ale również służb specjalnych obcych państw, głównie Rosji i Białorusi. Wzrost ataków jest wynikiem rozgrywającej się wojny na terytorium Ukrainy i poprzez to, że angażujemy się w pomoc Ukrainie, służby specjalne Rosji obrały sobie Polskę za cel. Drugi aspekt, cyberprzestępcy dokonują szeregu działań celem wyłudzenia danych i pieniędzy. Po prostu chcą zarobić – powiedział Olszewski.

Można pomyśleć, że na ataki są narażeni tylko wysoko postawieni politycy, czy urzędnicy. Jednak okazuje się, że potencjalnym celem może okazać się każdy. – Ataki mają na celu kradzież danych z instytucji, firm prywatnych. Gdy atakujący uzyska taki dostęp, a atak okaże się skuteczny, to niektóre podmioty mają dane wrażliwe. Choćby imię, nazwisko i PESEL. Niejednokrotnie sprzedają te dane cyberprzestępcom. Oni mogą zaciągnąć zobowiązania na daną osobę, która nie będzie tego świadoma. Oczywiście można zastrzec numer PESEL, choćby jednym kliknięciem w mObywatelu.

Według statystyk rok temu przeprowadzono na Polskę ponad 110 tysięcy cyberataków. Czy za większość z nich odpowiadają „ruskie trolle”? – Tak, to są tego typu ataki. Wzrost liczny przypadków jest gigantyczny. Prognozujemy, że tych ataków będzie jeszcze więcej, a na to nakładają się wybory prezydenckie, które również spowodują, że aktywność obcych służb specjalnych będzie jeszcze większa w tym obszarze.

Co możemy zrobić, żeby się zabezpieczyć przed cyberatakiem i jak państwo chroni obywateli? – Przede wszystkim robimy szereg programów, które są dedykowane do konkretnych branż. „Cyberbezpieczny rząd”, to kilkaset milionów złotych, „Cyberbezpieczny samorząd” to już miliardy. Tak samo wodociąg i infrastruktura krytyczna – to miejsca, które są istotne z punktu bezpieczeństwa państwa. Mamy takie ciało, jak Połączone Centrum Operacyjne Cyberbezpieczeństwa, gdzie są przedstawiciele wszystkich instytucji służb specjalnych. Gdy dostrzegamy ryzyko i wrogą aktywność, to natychmiast dzielimy się zadaniami i reagujemy. Teraz jest procedowana ustawa, którą osobiście nadzoruję, wdrażająca dyrektywę unijną NIS2 do Krajowego Systemu Cyberbezpieczeństwa, więc tych działań jest bardzo dużo, również dla zwykłych obywateli i przedsiębiorców.

– Są liczne szkolenia dla seniorów, uczniów, młodzieży i osób wykluczonych cyfrowo, więc wykonujemy bardzo dużą pracę, żeby zabezpieczyć Polskę i Polaków. Musimy sobie też zdawać sprawę, że zarówno służby specjalne obcych krajów, jak i przestępcy wykorzystują i starają się wykorzystać coraz bardziej wyrafinowane metody, więc my musimy być przed nimi – wskazał Olszewski.

Marcin Skonieczka

2025-02-07

Marcin Skonieczka/fot. Zdzisław Nawrat, Archiwum

„Rozmowa Dnia" - Michał Skonieczka

Co z rządowym programem mieszkaniowym? Jak wygląda sytuacja dostępności mieszkań w naszym regionie? O to m.in. pytaliśmy posła Marcina Skonieczkę z Polski 2050.

Stanisław Pawlak

2025-02-06

Stanisław Pawlak/fot. Agnieszka Marszał

PR PiK - Stanisław Pawlak - Rozmowa Dnia

Z senatorem Stanisławem Pawlakiem z Nowej Lewicy rozmawialiśmy o przyszłości stopnia wodnego w Siarzewie i sytuacji ekonomicznej zakładów Anwil. – Pracownicy włocławskiej firmy Anwil boją się o przyszłość – zakładu i swoją – mówił senator Pawlak. Z pytaniem o aktualną sytuację finansową i przyszłość zakładu napisał do ministra aktywów państwowych, po tym, jak pracownicy zwrócili się do niego z prośbą o pomoc.

– [Pracownicy] są zaniepokojeni sytuacją gospodarczą, finansową spółki. Po drugie, w związku z taką sytuacją dowiedzieli się, że będzie albo zawieszony albo zlikwidowany układ zbiorowy pracy; i po trzecie – widzą, że działanie obecnego zarządu Anwilu nie jest korzystne dla przyszłości, dlatego, że decyzje, jakie są podejmowane – szeroko rozumiane – pogarszają sytuację spółki. Przykładem są chociażby prowadzone remonty – albo ich brak – wskazał senator.

– Przeszedłem już swoją drogę życiową i obejmując jakiekolwiek stanowiska, nigdy nie krytykowałem poprzednika, tylko zawsze mówiłem, co ja sam mogę wykonać, co ja sam mogę zrobić. To może w takim razie koledzy z zarządu odpowiedzą, dlaczego z Orlenu kupują bardzo drogi gaz, co podwyższa koszty, a te mają przełożenie na spadający bardzo szybko wynik ekonomiczny Anwilu – dodał.

Zdaniem senatora Stanisława Pawlaka włocławski Anwil powinien być niezależny od Orlenu, a rządzący powinni zapanować nad importem nawozów sztucznych, by wesprzeć lokalnych producentów.

Waldemar Stupałkowski

2025-02-05

Waldemar Stupałkowski/fot. Urząd Miejski w Sępólnie Krajeńskim

PR PiK - Rozmowa Dnia - Waldemar Stupałkowski

- To historyczna chwila - tak burmistrz Sępólna Krajeńskiego mówił podczas podpisania umowy na zaprojektowanie i wybudowanie obwodnicy tego miasta. Waldemar Stupałkowski był gościem „Rozmowy Dnia” Polskiego Radia PiK.

Umowa podpisana, w 2028 roku droga powinna być gotowa. Burmistrz Waldemar Stupałkowski mówił w Polskim Radiu PiK o znaczeniu obwodnicy dla Sępólna Krajeńskiego.

- Mieszkańcy czekają na nią prawie ćwierć wieku. Jest bardzo ważna nie tylko dla mieszkańców, ale też dla tych wszystkich, którzy korzystają z drogi numer 25 – przekonywał burmistrz. - Widzimy bardzo intensywny ruch samochodowy. Z badań nad obwodnicą wynika, że latem przejeżdżało przez Sępólno 18 tys. pojazdów na dobę. Ponadto Sępólno Krajeńskie ma praktycznie tylko jedną główną drogę, którą można by przez miasto przejechać, jest to więc bardzo ważna sprawa ze względu na bezpieczeństwo, poprawę jakości życia, wyprowadzenie uciążliwego ruchu tranzytowego poza Sępólno, nie wspominając już o tym, że niszczeją nasze budynki. (...)

Obwodnica Sępólna Krajeńskiego będzie miała prawie 6,5 kilometra. Ma kosztować ponad 115 milionów złotych.

Tomasz Mierzwa

2025-02-04

Dr. n. m. Tomasza Mierzwa, koordynatora Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia Centrum Onkologii w Bydgoszczy/fot. Magda Jasińska/archiwum

PR PiK - Rozmowa Dnia - Tomasz Mierzwa

- Co roku w Polsce umiera z powodu nowotworów 100 tys. osób. W samym Kujawsko-Pomorskiem 10 tys. osób rocznie słyszy diagnozę – mówił gość „Rozmowy Dnia” dr Tomasz Mierzwa, koordynator Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia Centrum Onkologii w Bydgoszczy.

Od 2003 roku o 20 proc. zwiększyła się też liczba zgonów, spowodowanych nowotworami. Dlaczego ludzie chorują? - Przyczyniają się do tego czynniki genetyczne, ale i styl życia – Dosyć rozpowszechniony nałóg palenia, nadużywanie alkoholu, złe przyzwyczajenia dietetyczne, bardzo słaba aktywność ruchowa, intensywne przebywanie na słońcu - mówił dr Tomasz Mierzwa. - To są też wszystkie czynniki rakotwórcze, które nas otaczają - przemysł, substancje używane w rolnictwie, dużo samochodów na ulicach - tych czynników jest oczywiście bardzo dużo. (...)

Kluczowa w walce z nowotworami jest profilaktyka. Ministerstwo Zdrowia zapowiada zmiany w programach profilaktycznych. Jakie? Cała „Rozmowa Dnia” obok.

Jakub Gorczyński

2025-02-03

Insp. Jakub Gorczyński, komendant wojewódzki Policji w Bydgoszczy/ Fot. Amelia Januszewska

PR PiK - Jakub Gorczyński - Rozmowa Dnia

Zwiększenie liczby policjantów w regionie – to jeden z celów, jaki stawia sobie w tym roku Komendant Wojewódzki Policji w Bydgoszczy. Inspektor Jakub Gorczyński dokładnie rok temu został szefem kujawsko–pomorskiej policji. – W Grudziądzu powstanie kompania oddziału prewencji – poinformował w „Rozmowie Dnia” Polskiego Radia PiK.

– Mamy taką kompanię w Toruniu, we Włocławku. Kompania to 94 policjantów. W tym roku chcemy budować czwartą kompanię, której miejscem stacjonowania będzie Grudziądz. Kadrę do pierwszego plutonu tej kompanii już mamy wyselekcjonowaną z policjantów już doświadczonych, którzy mogliby z dnia na dzień rozkazem być przeniesieni do tej jednostki, natomiast myślę, że etaty dostaniemy w najbliższym czasie – myślę tu o 1 marca lub o 1 kwietnia – pierwsze 24 etaty w tym czasie powinny do garnizony przyjść.

Na początek kompania będzie zlokalizowana w siedzibie grudziądzkiej Komendy Miejskiej Policji, potem przeniesie się do obiektów, które policjanci przejmą od strażaków.

Piotr Birecki

2025-02-03

dr Piotr Birecki/fot: Michał Zaręba

Mówi dra hab. Piotr Birecki, prof. UMK z Instytutu Historii Sztuki i Dziedzictwa Kulturowego

Tysiące zabytków i dzieł sztuki zostały zrabowane w naszym regionie w czasie II wojny światowej. Niektóre - jak dzwon z Torunia, którego historię odkrywa nasz redakcyjny kolega Michał Zaręba - miały szczęście i wróciły do kraju. Większość jednak nadal jest uważana za zaginione.

Jak mówił gość „Rozmowy Dnia”, dra hab. Piotr Birecki, prof. UMK z Instytutu Historii Sztuki i Dziedzictwa Kulturowego, wśród nich są np. gotycka rzeźba Madonny Toruńskiej, grafika Albrechta Dürera, ale nie tylko.

- Archeolodzy opowiedzą o wspaniałych naczyniach z różnych epok, o bóstwach których rzeźby znajdowane były w regionie, a które przechowywano przed wojną w muzeum toruńskim lub grudziądzkim - opowiada naukowiec. - To także obrazy czy grafiki Leona Wyczółkowskiego, które poginęły z Bydgoszczy. I wiele innych rzeczy.

Gość Polskiego Radia PiK odpowiedział także m.in. na pytanie czy po tylu latach możliwe jest jeszcze odzyskanie naszych najcenniejszych zabytków.

Cezary Graul

2025-02-03

Cezary Graul/fot: WSB Merito

„Rozmowa Dnia" - Cezary Graul

Jak groźny jest DeepSeek – darmowy, chiński odpowiednik ChatGPT? O to pytaliśmy w „Rozmowie Dnia” Cezarego Graula, wykładowcę i eksperta Uniwersytetu WSB Merito w Toruniu i Bydgoszczy. Poruszyliśmy także temat ochrony wyborów i nowych pomysłów, jakie mają cyberprzestępcy.

Czy „Parasol Wyborczy"- program wdrażany przez rząd i inne narzędzia zaproponowane m.in. przez opozycję sprawią, że wybory prezydenckie będą bezpieczne? I jaka ma być zasada działania tych ochronnych projektów?

- Można je określić, jako filtr antyspamowy, który stosujemy chociażby przy poczcie elektronicznej - wyjaśnia Cezary Graul. - Zwykły Kowalski nie jest w stanie samodzielnie odróżnić informacji, które otrzymuje z różnych kanałów informacyjnych w Internecie. Informacje te bardzo często pojawiają się dynamicznie. Brakuje czasu na ich weryfikację. Samodzielnie można mieć trudności z odróżnieniem, czy jest to informacja prawdziwa, czy może jakaś obca prowokacja.

Jak może wyglądać manipulacja w Internecie?

- Na przykład ktoś w mediach społecznościowych zakłada grypę. Celuje w wybrane grono odbiorców. Mogą to być, np. nauczyciele, rolnicy, osoby młodsze, starsze, emeryci. Później bazując na emocjach motywuje ich do dołączenia do takiej grupy i do aktywnego udzielania się, wyrażenia swoich opinii. Przez jakiś czas osoby atakujące działają w trybie uśpienia. Aktywują się właśnie w momencie wyborów i wtedy mogą taką stargetowaną grupą bardzo mocno sterować, chociażby pod katem podejmowania decyzji wyborczej. Podsumowując: informacje, czy też próba nakłaniania do podjęcia pewnych decyzji może być bardzo mocno celowana i przez to bardzo skuteczna - wyjaśnia Cezary Graul.

Jak ocenia ekspert, sytuacji wcale nie poprawia wzrost jakości narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji. Najwięcej zależy - zdaniem gościa „Rozmowy Dnia" - od nas samych. Od tego, czy potrafimy sprawdzić wiarygodność informacji, jej źródła i ocenić co jest prawdą, a co kłamstwem.

Łukasz Krupa

2025-02-03

Łukasz Krupa/fot. Radosław Łączkowski, archiwum

PR PiK - Łukasz Krupa - Rozmowa Dnia

Z Łukaszem Krupą, zastępcą prezydenta Bydgoszczy, dyrektorem Stowarzyszenia Metropolia Bydgoszcz, rozmawialiśmy o tym, czego chcą mieszkańcy Metropolii Bydgoszcz - specjalna ankieta ma dać odpowiedzi, dzięki którym opracowana zostanie strategia rozwoju tego obszaru.

Rozmawialiśmy także o kończącym się głosowaniu w Bydgoskim Budżecie Obywatelskim. Prokuratura Okręgowa wyjaśnia to, dlaczego niektóre ze zgłoszonych w Bydgoskim Budżecie Obywatelskim pomysłów otrzymały bardzo dużą liczbę głosów. Mogło dojść – zdaniem śledczych – do wyłudzenia kwoty znacznej wartości i podszywania się pod inne osoby. – Te projekty Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego, które budziły wątpliwości i co do których zostało złożone podejrzenie o możliwości popełnienia przestępstwa, oczywiście nie będą ujęte w końcowym wyniku – poinformował Łukasz Krupa.

– Nie chcę tutaj zdradzać szczegółów, w piątek ogłosimy wyniki głosowania, ale postępowanie prowadzone przez prokuratora ma na celu ustalenie, czy doszło do przestępstwa. Natomiast kwestie formalne, jeżeli widzieliśmy – a przecież dysponujemy i bazą PESELI, i danymi osób głosujących złożonymi online, mogliśmy bardzo łatwo stwierdzić, czy głosy zostały oddane przez mieszkańców Bydgoszczy, czy sposób ich oddania nie budzi wątpliwości – wskazał Krupa.

Głosowanie na projekty Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego potrwa do piątku (31 stycznia).

Karol Wojtczak

2025-02-03

Karol Wojtczak/fot: Facebook, Karol Wojtczak

„Rozmowa Dnia" - Karol Wojtczak

Co powinno się zmienić, by ratownicy medyczni byli w pracy bezpieczni? O tym rozmawialiśmy z Karolem Wojtczakiem - ratownikiem z Torunia, koordynatorem regionu północnego w Krajowej Izbie Ratowników Medycznych.