Prof. Zybertowicz: Wojna polityczna w Polsce to spór o rozumienie racji stanu [rozmowa]
- Najgłębszą osią sporu w Polsce jest różnica pomiędzy tymi, którzy chcą zachowania pełnej suwerenności i tożsamości narodowej, a tymi, którzy chcą pełnej federacji w ramach Unii Europejskiej - uważa socjolog i doradca prezydenta Andrzeja Dudy, prof. Andrzej Zybertowicz, który był dziś gościem Rozmowy Dnia w Polskim Radiu PiK.
Michał Jędryka: Prezydent Andrzej Duda wrócił ze Stanów Zjednoczonych, jego wizytę na pewno można określić jako pewien sukces. Można jednak zapytać, czy to jest sukces wizerunkowy, bo padło mnóstwo sloganów, że Ameryka kocha Polskę, że jest prawdziwa przyjaźń między prezydentami, a Internet obiegło zdjęcie, na którym Andrzej Duda siedzi, a Donald Trump stoi. Ale czy w kategoriach dobra państwa jest to rzeczywiście sukces Polski?
Prof. Andrzej Zybertowicz: Ja bym się zatrzymał przez chwilę przy zdjęciu prezydentów – bo pokazuje, że zrobili sobie pewien żart. Nie tylko pokazali dystans do siebie, odwracając proporcje, ale zrobili też sobie żart z amatorów, analityków, naiwnych, a czasami działających w złej wierze komentatorów, którzy są skłonni, żeby sprowadzać wszystko w polityce, co jest dostrzegalne do symboli, do tego tylko, co jest widoczne.
Z jednej strony oczywiście sukcesy wizerunkowe i symbole wpływają na emocje społeczne, choć doraźnie. Z drugiej strony - kluczowe decyzje są podejmowane, zarówno podczas przygotowań do wizyty, jak i w czasie spotkań, które nie są filmowane. Jako doradca już drugiego prezydenta, wcześniej doradca premiera Jarosława Kaczyńskiego wiem, że prawie nigdy opinia publiczna nie jest zaznajamiana z całą treścią uzgodnień. Często, gdy głowy państwa rozmawiają ze sobą w cztery oczy, przy obecności tylko tłumaczy albo w wąskim gronie doradców, są uzgadniane sprawy bardzo subtelne, dotyczące przedsięwzięć realizowanych przez oba kraje, o których opinia publiczna dowiaduje się po latach z pamiętników. I ekscytowanie się zdjęciami zostało właśnie w sposób ironiczny podsumowane przez to odwrócone zdjęcie. (...)
Kampania wyborcza dobiega końca. Co jest i będzie w tej drugiej turze - Pana zdaniem - zasadniczą osią sporu?
- Jako socjolog wolałbym, żeby kampania była wykorzystana w celu wspólnego, pogłębionego dyskutowania o najważniejszych wyzwaniach rozwojowych, ale niestety dynamika dzisiejszego świata - gdzie jesteśmy przeciążeni informacjami - powoduje, że informacje nie emocjonujące, niedostatecznie atrakcyjne dla naszej przeciążonej percepcji, nie przebijają się. Trzeba więc spodziewać się, że niestety oba sztaby będą próbowały mobilizować swoich zwolenników, przywołując różne motywy. Trzeba liczyć się z tym, że obie strony będą sobie zarzucały pewne rzeczy – kluczowe jest to, żeby te zarzuty były oparte na faktach, na informacjach prawdziwych, a nie wyobrażeniach. Więcej nie chciałbym mówić, bo to jest element taktyki sztabów wyborczych.
Co jest Pana zdaniem zasadniczą osią sporu dzielącego Polaków na dwa wrogie obozy? To, że te obozy się nienawidzą to widać, ale co jest najgłębszym powodem tej wojny?
- Moja hipoteza jest taka, że w tle jest to, o czym się w dyskusji nie mówi - czyli rozumienie racji stanu. Czy racja stanu, czy największy interes Polski i Polaków polega na tym, żebyśmy umacniali naszą tożsamość pamiętając, że Polska istnieje ponad tysiąc lat, Unia lat kilkadziesiąt i w niestabilnym świecie potrzebujemy nie tylko silnego organizmu państwowego, ale i silnej tożsamość opartej na korzeniach naszej przeszłości? Czy też mamy włączyć się do pewnej wizji odgórnej integracji europejskiej, słuchać sugestii z Berlina, Paryża i Brukseli?
Sądzę, że ta najgłębsza oś podziału nie jest artykułowana przez przedstawicieli opozycji, ale wielu Polaków to czuje. Wielu Polaków – zwłaszcza młodego pokolenia - jest jakby zjednanych przez wizję kosmopolityczną, która jest - moim zdaniem - nierealistyczną pułapką dla ludzkiej mentalności. Inna część Polaków – ci, którzy sympatyzują ze środowiskiem dobrej zmiany uważają, że rozwój Polski może polegać na łączeniu tradycji i nowoczesności, przy założeniu, że kluczowe decyzje o naszym rozwoju mają być podejmowane w Warszawie. Myślę, że to jest ta najgłębsza warstwa, ale ona w rozmaitych emocjonujących starciach przejawia się w postaci zmistyfikowanej. (…)
Posłuchaj całej „Rozmowy Dnia"
Zobacz także
Głosowanie się opłaca. Gminy dostaną bonusy za wysoką frekwencję
2020-07-08, 19:21- Nie mamy tak pokaźnych promes, jakie wręczają samorządowcom przedstawiciele rządu, ale o czeki na 20 tys zł też warto powalczyć - mówił w Toruniu marszałek Piotr Całbecki. Władze regionu zainaugurowały kampanię profrekwencyjną… Czytaj dalej »
Poseł Myrcha: Polska polityka potrzebuje zupełnie nowego otwarcia [rozmowa]
2020-07-08, 11:30- Rafał Trzaskowski nie boi się używać słów, że jest niesiony nową falą, także w polskim społeczeństwie, które oczekuje nowego rozdziału, nie odcinając się oczywiście od tego dobrego, co zrobione zostało przez ostatnich kilkanaście… Czytaj dalej »
Czy Twoje nazwisko widnieje w spisie wyborców? Sprawdź! Dopisz się!
2020-07-07, 19:08Jeszcze tylko dziś, 7 lipca osoby, które chcą wziąć udział w II turze wyborów i zagłosować poza miejscem swojego zamieszkania, mogą dopisać się do spisu wyborców w dowolnej gminie w Polsce. Czytaj dalej »
Poseł Kownacki: Do przeprowadzania reform potrzebny prezydent z jednego obozu [wywiad]
2020-07-07, 12:34- Obecna kampania przypomina mecz, w którym jedna drużyna w drugiej połowie wymieniła całą jedenastkę zawodników. To nie jest do końca uczciwe — mówił poseł Bartosz Kownacki, który był gościem Rozmowy Dnia w Polskim Radiu… Czytaj dalej »
Prezydent: Szczepionka na koronawirusa dostępna dla Polaków, ale nie obowiązkowa
2020-07-07, 09:53- Prezydent Andrzej Duda uznał, że obowiązkiem państwa jest zapewnić Polakom dostęp do szczepionki na koronawirusa, natomiast nie będzie przymusu szczepienia się; to nie będzie obowiązkowe szczepienie dla dorosłych - mówił we… Czytaj dalej »
Prezydencka debata w Końskich: na antenie i stronie Polskiego Radia PiK. Bądźcie z nami!
2020-07-06, 19:30W poniedziałek (06.07.) wieczorem odbędzie się debata telewizji publicznej w miejscowości Końskie. Zgodnie z Kodeksem wyborczym, Telewizja Polska ma obowiązek organizowania debat telewizyjnych podczas wyborów prezydenckich. Polskie… Czytaj dalej »
Prezydent podpisał i skieruje do Sejmu projekt zmiany konstytucji
2020-07-06, 11:59Prezydent Andrzej Duda podpisał projekt zmiany konstytucji, który wprowadza do ustawy zasadniczej zapis, że wykluczona jest adopcja dziecka przez osobę pozostającą w związku jednopłciowym. Zapowiedział, że jeszcze w poniedziałek… Czytaj dalej »
Europoseł wsparł kampanię Andrzeja Dudy. Konferencja w Toruniu
2020-07-04, 18:00- Nachodzące wybory rozstrzygną, czy będziemy mieć w Polsce dalszą współpracę między rządem a prezydentem, czy będziemy mieć wojnę na górze - mówił w Toruniu Ryszard Czarnecki. Europoseł PiS apelował o głosowanie na Andrzeja… Czytaj dalej »
O tarczy i rodzinie na konferencji w Grudziądzu. Głos za kandydaturą obecnego prezydenta
2020-07-04, 13:02Pomoc państwa w ramach tarczy antykryzysowej płynie do każdej miejscowości w kraju, również do Grudziądza - powiedziała goszcząca w sobotę w tym mieście posłanka Iwona Michałek - wiceminister rodziny, pracy i polityki społec… Czytaj dalej »
„Prezydent musi zszyć pęknięte społeczeństwo”. Marek Borowski w regionie
2020-07-03, 19:10Marek Borowski odwiedził w piątek Chełmno i Świecie. Senator przyjechał do naszego regionu, aby poprzeć kandydaturę Rafała Trzaskowskiego w wyborach na prezydenta. Czytaj dalej »