Prof. Zybertowicz: Wojna polityczna w Polsce to spór o rozumienie racji stanu [rozmowa]
- Najgłębszą osią sporu w Polsce jest różnica pomiędzy tymi, którzy chcą zachowania pełnej suwerenności i tożsamości narodowej, a tymi, którzy chcą pełnej federacji w ramach Unii Europejskiej - uważa socjolog i doradca prezydenta Andrzeja Dudy, prof. Andrzej Zybertowicz, który był dziś gościem Rozmowy Dnia w Polskim Radiu PiK.
Michał Jędryka: Prezydent Andrzej Duda wrócił ze Stanów Zjednoczonych, jego wizytę na pewno można określić jako pewien sukces. Można jednak zapytać, czy to jest sukces wizerunkowy, bo padło mnóstwo sloganów, że Ameryka kocha Polskę, że jest prawdziwa przyjaźń między prezydentami, a Internet obiegło zdjęcie, na którym Andrzej Duda siedzi, a Donald Trump stoi. Ale czy w kategoriach dobra państwa jest to rzeczywiście sukces Polski?
Prof. Andrzej Zybertowicz: Ja bym się zatrzymał przez chwilę przy zdjęciu prezydentów – bo pokazuje, że zrobili sobie pewien żart. Nie tylko pokazali dystans do siebie, odwracając proporcje, ale zrobili też sobie żart z amatorów, analityków, naiwnych, a czasami działających w złej wierze komentatorów, którzy są skłonni, żeby sprowadzać wszystko w polityce, co jest dostrzegalne do symboli, do tego tylko, co jest widoczne.
Z jednej strony oczywiście sukcesy wizerunkowe i symbole wpływają na emocje społeczne, choć doraźnie. Z drugiej strony - kluczowe decyzje są podejmowane, zarówno podczas przygotowań do wizyty, jak i w czasie spotkań, które nie są filmowane. Jako doradca już drugiego prezydenta, wcześniej doradca premiera Jarosława Kaczyńskiego wiem, że prawie nigdy opinia publiczna nie jest zaznajamiana z całą treścią uzgodnień. Często, gdy głowy państwa rozmawiają ze sobą w cztery oczy, przy obecności tylko tłumaczy albo w wąskim gronie doradców, są uzgadniane sprawy bardzo subtelne, dotyczące przedsięwzięć realizowanych przez oba kraje, o których opinia publiczna dowiaduje się po latach z pamiętników. I ekscytowanie się zdjęciami zostało właśnie w sposób ironiczny podsumowane przez to odwrócone zdjęcie. (...)
Kampania wyborcza dobiega końca. Co jest i będzie w tej drugiej turze - Pana zdaniem - zasadniczą osią sporu?
- Jako socjolog wolałbym, żeby kampania była wykorzystana w celu wspólnego, pogłębionego dyskutowania o najważniejszych wyzwaniach rozwojowych, ale niestety dynamika dzisiejszego świata - gdzie jesteśmy przeciążeni informacjami - powoduje, że informacje nie emocjonujące, niedostatecznie atrakcyjne dla naszej przeciążonej percepcji, nie przebijają się. Trzeba więc spodziewać się, że niestety oba sztaby będą próbowały mobilizować swoich zwolenników, przywołując różne motywy. Trzeba liczyć się z tym, że obie strony będą sobie zarzucały pewne rzeczy – kluczowe jest to, żeby te zarzuty były oparte na faktach, na informacjach prawdziwych, a nie wyobrażeniach. Więcej nie chciałbym mówić, bo to jest element taktyki sztabów wyborczych.
Co jest Pana zdaniem zasadniczą osią sporu dzielącego Polaków na dwa wrogie obozy? To, że te obozy się nienawidzą to widać, ale co jest najgłębszym powodem tej wojny?
- Moja hipoteza jest taka, że w tle jest to, o czym się w dyskusji nie mówi - czyli rozumienie racji stanu. Czy racja stanu, czy największy interes Polski i Polaków polega na tym, żebyśmy umacniali naszą tożsamość pamiętając, że Polska istnieje ponad tysiąc lat, Unia lat kilkadziesiąt i w niestabilnym świecie potrzebujemy nie tylko silnego organizmu państwowego, ale i silnej tożsamość opartej na korzeniach naszej przeszłości? Czy też mamy włączyć się do pewnej wizji odgórnej integracji europejskiej, słuchać sugestii z Berlina, Paryża i Brukseli?
Sądzę, że ta najgłębsza oś podziału nie jest artykułowana przez przedstawicieli opozycji, ale wielu Polaków to czuje. Wielu Polaków – zwłaszcza młodego pokolenia - jest jakby zjednanych przez wizję kosmopolityczną, która jest - moim zdaniem - nierealistyczną pułapką dla ludzkiej mentalności. Inna część Polaków – ci, którzy sympatyzują ze środowiskiem dobrej zmiany uważają, że rozwój Polski może polegać na łączeniu tradycji i nowoczesności, przy założeniu, że kluczowe decyzje o naszym rozwoju mają być podejmowane w Warszawie. Myślę, że to jest ta najgłębsza warstwa, ale ona w rozmaitych emocjonujących starciach przejawia się w postaci zmistyfikowanej. (…)
Posłuchaj całej „Rozmowy Dnia"
Zobacz także
Wyborcze listy partii Polska 2050 w Bydgoszczy i Toruniu. Toruńską „dwójką” jest wójt Płużnicy
2023-08-24, 19:49Polska 2050 Szymona Hołowni zaprezentowała swoich kandydatów do Sejmu w Bydgoszczy i Toruniu. Na listach Trzeciej Drogi w okręgu wyborczym nr 5 (Toruń) wystartuje 13 przedstawicieli tej partii, a w okręgu nr 4 (Bydgoszcz) - 12. Czytaj dalej »
Lewica chce „wziąć odpowiedzialność za Polskę”. Prezentacja kandydatów w Toruniu
2023-08-23, 20:01Robert Biedroń apelował do oddawania głosów na Lewicę, by - jak mówił - odsunąć PiS od władzy i nie dopuścić do władzy Konfederacji. Na toruńskiej Starówce zaprezentowano kandydatów komitetu wyborczego Nowa Lewica do Sejmu… Czytaj dalej »
Hołownia i Kosiniak-Kamysz zaprezentowali kandydatów Trzeciej Drogi do Sejmu
2023-08-22, 16:57Lider Polski 2050 Hołownia oraz prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz ogłosili we wtorek w Warszawie kandydatów Trzeciej Drogi do Sejmu. - Wierzę, że Trzecia Droga zmieni naszą politykę, że po 15 października stworzymy najlepszy… Czytaj dalej »
Marcin Sypniewski [Konfederacja]: Listy Platformy zaczynają przypominać wielki odkurzacz
2023-08-21, 16:20Marcin Sypniewski z Konfederacji krytykuje przyjęcie przez Donalda Tuska na listę wyborczą Koalicji Obywatelskiej, lidera Agrounii Michała Kołodziejczaka. Na konferencji prasowej w Bydgoszczy polityk Konfederacji nazwał ten sojusz … Czytaj dalej »
Prezentacja kandydatów KO z Torunia. Chcą zacząć realizować własne pomysły
2023-08-21, 15:18Koalicja Obywatelska rozpoczęła w Toruniu zbiórkę podpisów pod listami wyborczymi do Sejmu i Senatu. Była to też okazja do prezentacji kandydatów. Czytaj dalej »
Lewica rozlicza się z wyborcami. Politycy z Kujaw i Pomorza pokazali, ile zdziałali
2023-08-21, 14:45Aktywność na rzecz utworzenia w Bydgoszczy uniwersytetu medycznego, wnioski budżetowe dotyczące m.in. wsparcia dla samorządów, czy niedopuszczenie do fuzji bydgoskich szpitali szpitali - to według działaczy Lewicy główne sukcesy… Czytaj dalej »
Dr Patryk Tomaszewski: W Polsce proces wyborczy nie jest naruszany [Rozmowa Dnia]
2023-08-21, 09:30Politolog dr Patryk Tomaszewski, gość Rozmowy Dnia Polskiego Radia PiK podkreślał, że nie jest właściwe wskazywanie Polakom wyboru politycznej drogi przez polityków z innego kraju. Czytaj dalej »
Donald Tusk na wiecu we Włocławku: 15 października będzie dniem sądu
2023-08-18, 20:57- Pełnej prezentacji programu wyborczego poświęcimy cały dzień. Będzie to program nie tylko na 4 lata, ale też 100 konkretów na pierwszych 100 dni - mówił Donald Tusk, lider Koalicji Obywatelskiej, we włocławskim amfiteatrze. W… Czytaj dalej »
Bydgoscy kandydaci KO do Sejmu zaprezentowani. Listę otwiera Paweł Olszewski
2023-08-18, 18:51Działacze Koalicji Obywatelskiej przedstawili bydgoskich kandydatów do Sejmu. Jedynką na liście jest poseł Paweł Olszewski; znaleźli się na niej także poseł Iwona Kozłowska, senator Krzysztof Brejza, psychiatra Włodzisław Giziński… Czytaj dalej »
Ostatnio niezrzeszony, wcześniej w Kukiz15 i KP-PSL. Paweł Szramka członkiem klubu KO
2023-08-18, 16:41Paweł Szramka jest nowym członkiem klubu parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej. W ostatnim czasie był posłem niezrzeszonym. Czytaj dalej »