Michał Kosman
2024-06-03
Gościem „Rozmowy Dnia” był dr hab. Michał Kosman z Wydziału Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy/fot. Radosław Łączkowski
Czy wybory do Parlamentu Europejskiego są ważne dla mieszkańców naszego regionu? Dlaczego system przeliczania głosów jest tak skomplikowany i co musiałoby się stać, by kujawsko-pomorskie miało więcej niż dwóch europosłów? Między innymi o to pytał w „Rozmowie Dnia” Polskiego Radia PiK Maciej Wilkowski.
Maciej Wilkowski: Panie Profesorze, „te wybory nie są ważne, ważniejsze są nasze – parlamentarne i samorządowe”. Czy mają rację ci, którzy tak uważają?
Raczej nie zgodziłbym się z takim postawieniem sprawy. Oczywiście każde wybory mają swoje znaczenie. Wybory do samorządu terytorialnego są ważne dla społeczności lokalnych, krajowe są ważne z innych względów, chociażby z punktu widzenia prowadzenia polityki zagranicznej. Natomiast wybory europejskie są również niezwykłe ważne, ponieważ musimy pamiętać o tym, że duża część dorobku legislacyjnego obowiązującego w krajach członkowskich, także w Polsce, wypracowana jest na szczeblu Unii Europejskiej, czyli z udziałem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii.
Czy większość z nas ma tego świadomość?
Wydaje mi się, że niekoniecznie. Świadczą o tym też dość słabe wyniki, jeśli chodzi o frekwencję wyborczą, ale trzeba podkreślić, że właśnie znaczna część tego, co wpływa na nasze życie, znaczna część prawa krajowego, to jest po prostu prawo Unii Europejskiej. Natomiast warto zwrócić uwagę na niską frekwencję, przynajmniej w pierwszych trzech edycjach wyborów od 2004 roku w Polsce. To było pomiędzy 20–25 proc., natomiast duży skok frekwencyjny nastąpił w ostatnim – 45 procent. Prawdopodobnie był to rezultat polaryzacji społecznej, jaka nastąpiła w naszym kraju, ale nie tylko. Być może wzrasta ta świadomość spraw europejskich.
A gdyby ktoś na ulicy Pana Profesora zapytał: o czym ja decyduję w tych wyborach, na co mam wpływ? To co by Pan temu zwykłemu śmiertelnikowi odpowiedział?
Parlament Europejski wraz z Radą Unii - to są dwa organy legislacyjne tworzące prawo Unii Europejskiej - decyduje o różnych kwestiach, nie decyduje o takich szczególnie istotnych z punktu widzenia suwerenności, takich jak wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwo. Natomiast decyduje o całym szeregu różnych kwestii, na przykład związanych z polityką regionalną, konkurencji, wspólną polityką handlową i całym szeregiem innych spraw. Takie spektakularne przykłady często wybrzmiewające w przestrzeni publicznej to sprawa darmowego roamingu w Unii Europejskiej.
Maciej Wilkowski: Panie Profesorze, „te wybory nie są ważne, ważniejsze są nasze – parlamentarne i samorządowe”. Czy mają rację ci, którzy tak uważają?
Raczej nie zgodziłbym się z takim postawieniem sprawy. Oczywiście każde wybory mają swoje znaczenie. Wybory do samorządu terytorialnego są ważne dla społeczności lokalnych, krajowe są ważne z innych względów, chociażby z punktu widzenia prowadzenia polityki zagranicznej. Natomiast wybory europejskie są również niezwykłe ważne, ponieważ musimy pamiętać o tym, że duża część dorobku legislacyjnego obowiązującego w krajach członkowskich, także w Polsce, wypracowana jest na szczeblu Unii Europejskiej, czyli z udziałem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii.
Czy większość z nas ma tego świadomość?
Wydaje mi się, że niekoniecznie. Świadczą o tym też dość słabe wyniki, jeśli chodzi o frekwencję wyborczą, ale trzeba podkreślić, że właśnie znaczna część tego, co wpływa na nasze życie, znaczna część prawa krajowego, to jest po prostu prawo Unii Europejskiej. Natomiast warto zwrócić uwagę na niską frekwencję, przynajmniej w pierwszych trzech edycjach wyborów od 2004 roku w Polsce. To było pomiędzy 20–25 proc., natomiast duży skok frekwencyjny nastąpił w ostatnim – 45 procent. Prawdopodobnie był to rezultat polaryzacji społecznej, jaka nastąpiła w naszym kraju, ale nie tylko. Być może wzrasta ta świadomość spraw europejskich.
A gdyby ktoś na ulicy Pana Profesora zapytał: o czym ja decyduję w tych wyborach, na co mam wpływ? To co by Pan temu zwykłemu śmiertelnikowi odpowiedział?
Parlament Europejski wraz z Radą Unii - to są dwa organy legislacyjne tworzące prawo Unii Europejskiej - decyduje o różnych kwestiach, nie decyduje o takich szczególnie istotnych z punktu widzenia suwerenności, takich jak wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwo. Natomiast decyduje o całym szeregu różnych kwestii, na przykład związanych z polityką regionalną, konkurencji, wspólną polityką handlową i całym szeregiem innych spraw. Takie spektakularne przykłady często wybrzmiewające w przestrzeni publicznej to sprawa darmowego roamingu w Unii Europejskiej.
Ale także na przykład, Panie Profesorze, zakaz żarówek czy prostowanie bananów (śmiech). Będziemy słyszeli o takich przykładach.
Bez wątpienia, to są takie przykłady, które wyborcom mogą nie podobać. Natomiast, jeśli wziąć pod uwagę bilans zysków i jakichś kosztów związanych z integracją europejską – to jednak zyski zdecydowanie dominują, nawet e przekroju historycznym. My jako Unia Europejska jesteśmy przestrzenią pokoju, po prostu. To leżało u podstaw integracji europejskiej siedemdziesiąt parę lat temu, u podstaw tych pomysłów. To jest często to często niedoceniany, zapominamy o tym. Jest to przestrzeń, w której – jak dotąd w każdym razie to się sprawdza – nie toczyły się konflikty zbrojne [w UE – przyp. red.] (...).
