Rozmowa Dnia: - Uroczystość Bożego Ciała wywodzi się z Ostatniej Wieczerzy

2021-06-03, 12:52  Michał Jędryka/Redakcja
Procesja Bożego Ciała w Suchej na Pomorzu./fot. Janusz Wiertel

Procesja Bożego Ciała w Suchej na Pomorzu./fot. Janusz Wiertel

Gościem Rozmowy Dnia był historyk, prof. Grzegorz Kucharczyk, z którym rozmawialiśmy o znaczeniu uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, czyli Bożego Ciała.

Michał Jędryka: Dziś Boże Ciało, święto kościelne, które w szczególności poświęcone jest czci Najświętszego Sakramentu. Gdzie należy szukać początków tego świętą?

Prof. Grzegorz Kucharczyk: Oczywiście ten początek sięga początku Kościoła i tego, co sam Chrystus przekazał uczniom w czasie Ostatniej wieczerzy, ale tak naprawdę wzrost kultu eucharystycznego czy pobudzenie tego kultu to wieki XI, XII, XIII. Mamy przy okazji rozwoju kultu Eucharystii, właśnie tego publicznego kultu eucharystycznego, rozwój cywilizacji katedry uniwersytetu,

Z jednej strony jest wzrost pobożności, a z drugiej strony ta Eucharystia, sakrament ołtarza, jest opisywany w kategoriach filozoficznych, tej filozofii starożytnej Grecji, która wtedy jest przejmowana dzięki dziełom m.in. Tomasza z Akwinu. Pojęcie np. transsubstancjacji, kluczowe dla katolickiego nauczania o Eucharystii, o Najświętszym sakramencie, właśnie bierze się stamtąd. Zwróćmy uwagę, że jest to połączenie wiary i rozumu.

Bardzo trudne słowo, panie profesorze. Mógłby pan to objaśnić naszym Słuchaczom?

Transsubstancjacja, czyli zmiana substancji, przy zachowaniu zewnętrznych form, czyli widzimy i smakujemy hostię, przyjmując komunię świętą, ale jak uczy Kościół, w momencie przeistoczenia w czasie mszy świętej, na ołtarzu dochodzi do zmiany substancji tej hostii, to znaczy, że staje się ona ciałem Chrystusa. I tę tajemnicę wiary, bo to jest tajemnica, tego się nie da wprost, w 100 procentach wyjaśnić, opisywana jest pojęciami zaczerpniętymi wprost od Arystotelesa, którymi posługiwał się św. Tomasz z Akwinu. Sam obrzęd Podniesienia w czasie mszy, po przeistoczeniu, to jest praktyka, która upowszechnia się w XI - XII wieku, dlatego że ludzie chcieli widzieć ciało Chrystusa, domagali się tego wprost. Dlatego ten obrzęd został wtedy wprowadzony. Pierwsze procesje z Najświętszym Sakramentem ruszają w XIII wieku.

Krótko potem, bo już w wieku XVI została zakwestionowana ta prawda o Eucharystii.

Ze wszystkimi tego konsekwencjami, np. także dla sztuki sakralnej. W kręgu protestanckim nie ma tych wspaniałych dzieł sztuki sakralnej, która czym tak naprawdę jest - jest obudową Najświętszego Sakramentu, jego ornamentem. Nie tylko wspaniałe monstrancje, ale same świątynie, ich wystrój miały pokazywać wiernym, że wchodzą do królestwa, że tu rzeczywiście jest realnie obecny pod postaciami sakramentalnymi sam Chrystus. To w momencie kryzysu reformacyjnego znika, wraz ze wszystkim, można powiedzieć cywilizacyjnymi, konsekwencjami.

Czym dla Polaków było to święto, bo przecież Polacy, zwłaszcza po upadku państwa, w okresie zaborów, spotkali się z cywilizacją protestancką, a jednak, jako katolicy obchodzili Boże Ciało. Czy to miało znaczenie cywilizacyjne?

Kolosalne. Zwłaszcza w czasie napięć takich jak Kulturkampfu, w czasie konfrontacji państwa, głównie protestanckiego, wspieranego przez większość liberalną w sejmie pruskim, z kościołem katolickim. Ta konfrontacja miała miejsce w całej Rzeszy niemieckiej w latach 90. XIX wieku, ale na terenie zaboru pruskiego miała dodatkowy wymiar narodowy. Jeśli władze pruskie ograniczały bądź zakazywały procesji, a one i tak dochodziły do skutku, to wierni wiązali z tym nie tylko oddanie dla Najświętszego Sakramentu, ale także manifestowali w ten sposób swoją polskość (...).


Cała Rozmowa Dnia: TUTAJ

Region

Zaczynają studia, ale ich nie kończą. Dlaczego Badają to naukowcy z Bydgoszczy

Zaczynają studia, ale ich nie kończą. Dlaczego? Badają to naukowcy z Bydgoszczy

2025-02-10, 06:45
Dwie osoby zginęły w pożarze domu w Chełmnie. Z ogniem walczyło osiem zastępów straży [aktualizacja]

Dwie osoby zginęły w pożarze domu w Chełmnie. Z ogniem walczyło osiem zastępów straży [aktualizacja]

2025-02-09, 20:12
Tragedia w Śliwicach. Mężczyzna wysiadał, został potrącony. Nie udało się go uratować

Tragedia w Śliwicach. Mężczyzna wysiadał, został potrącony. Nie udało się go uratować

2025-02-09, 19:55
Mimo chłodu chętnych nie brakowało. Kolejna odsłona Kultury na świeżym

Mimo chłodu chętnych nie brakowało. Kolejna odsłona „Kultury na świeżym”

2025-02-09, 18:27
Moi bliscy pomarli na Syberii. Bydgoszczanie uczcili pamięć zesłanych na Wschód

„Moi bliscy pomarli na Syberii”. Bydgoszczanie uczcili pamięć zesłanych na Wschód

2025-02-09, 16:31
Nietrzeźwy nie widział drogi wyjścia z zadymionego domu. Uratowali go policjanci

Nietrzeźwy nie widział drogi wyjścia z zadymionego domu. Uratowali go policjanci

2025-02-09, 15:00
Walczyli o lepsze jutro przy muzyce Pink Floyd Koncert dla Szymona i Michała

Walczyli o lepsze jutro przy muzyce Pink Floyd! Koncert dla Szymona i Michała

2025-02-09, 13:36
To kocia arystokracja Piękności na czterech łapach prezentują się w Toruniu [zdjęcia]

To kocia arystokracja! Piękności na czterech łapach prezentują się w Toruniu [zdjęcia]

2025-02-09, 11:36
Pożar domu w Cypriance pod Włocławkiem. Z ogniem walczyło osiem zastępów straży

Pożar domu w Cypriance pod Włocławkiem. Z ogniem walczyło osiem zastępów straży

2025-02-09, 09:52
Rafał Trzaskowski w regionie: Zero tolerancji dla cudzoziemców wchodzących w konflikt z prawem

Rafał Trzaskowski w regionie: Zero tolerancji dla cudzoziemców wchodzących w konflikt z prawem

2025-02-08, 21:10
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę