A my nie chcemy uciekać stąd — wspomnienie tragedii sprzed 40 lat

2020-11-01, 09:00  Polska Agencja Prasowa
Fot. czasswiecia.pl

Fot. czasswiecia.pl

W nocy z 31 października na 1 listopada 1980 r. wybuchł pożar w szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie w powiecie świeckim. Zginęło w nim 55 pacjentów. Tragedia stała się inspiracją pieśni Jacka Kaczmarskiego i Przemysława Gintrowskiego „A my nie chcemy uciekać stąd”.

Na drugim i trzecim piętrze szpitala mieszczącego się w odebranym werbistom w 1952 r. klasztorze, przebywało ponad 300 pacjentów. Przyczyną pożaru, który wybuchł godzinę przed północą, była nieszczelność przewodu kominowego.

Według relacji świadków, przedstawionych m.in. w filmie dokumentalnym „Szpital w płomieniach” Pawła Łopacińskiego i Leszka Wasiuty, (TVP 2009) — akcję ratunkową prowadzono chaotycznie. Straż pożarna nie miała odpowiedniego sprzętu. Ogień gasiła wyłącznie wodą, której chwilami brakowało. Lekarz pogotowia Janusz Janczewski wspominał, że gdy prosił o asekurację przed wejściem do płonących pomieszczeń, okazało się, że strażacy nie mają żadnej liny asekuracyjnej.

Świadkowie zapamiętali, że przerażeni pacjenci nie chcieli wychodzić z płonących pomieszczeń, nie dawali się wyprowadzać, na widok strażaków reagowali paniką. Pomógł dopiero czyjś pomysł, by na kombinezony strażackie narzucić białe fartuchy personelu medycznego.

Według oficjalnych ustaleń w pożarze zginęło 55 pacjentów, a 26 zostało ciężko poparzonych. O zaniedbania, które miały doprowadzić do wybuchu pożaru oskarżono dyrekcję szpitala. W 1984 r. sprawę umorzono na mocy amnestii.

Zaraz po tragedii środowisko psychiatrów napisało do Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej Sejmu PRL: „każdy, kto zna warunki, w jakich pracuje większość szpitali psychiatrycznych w Polsce, może dziwić się, że tragedia nie pochłonęła więcej ofiar”. W podobnym duchu wypowiadali się lekarze pracujący w Górnej Grupie. Stanisław Króliczewski, p.o. ordynator oddziału XVIII C: „Największą winą nas wszystkich było to, że zgodziliśmy się tam, w takich fatalnych warunkach, pracować” — napisał dr n. med. Ryszard Kujawski na portalu czasswiecia.pl w 2017 r.

46 ofiar pożaru pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu szpitalnym w Świeciu. — Ciężkim sprzętem kopano ten grób, co jest zrozumiałe w zasadzie, ale wrażenie jest okropne" — wspominał dr Janczewski. Przez następne 30 lat był to grób anonimowy — dopiero w 2010 r. umieszczono na nim tablicę z nazwiskami spoczywających w nim ludzi.

Tragiczny pożar szpitala w Górnej Grupie stał się inspiracją i tematem pieśni Przemysława Gintrowskiego do słów Jacka Kaczmarskiego „A my nie chcemy uciekać stąd”. W filmie „Ostatni dzwonek” Magdaleny Łazarkiewicz wykonuje ją Jacek Wójcicki. Będący poetyckim zapisem dramatu utwór odczytywany był również jako metafora totalitarnego systemu zniewolenia.

Szpital w Górnej Grupie był oddziałem szpitala psychiatrycznego w Świeciu. Po 1989 r. ruiny odzyskało zgromadzenie werbistów. Obecnie w odbudowanym budynków mieści się Dom Misyjny Świętego Józefa z oddziałem dla zakonników w podeszłym wieku, głównie misjonarzy. W 40. rocznicę tragedii werbiści z Górnej Grupy zapraszają na Facebooku do wspólnej modlitwy online za dusze ofiar pożaru.

Region

Bydgoskim taksówkarzom nie podobają się miejsca oraz wielkość nowych postojów

Bydgoskim taksówkarzom nie podobają się miejsca oraz wielkość nowych postojów

2025-02-05, 18:38
Chorzy na nowotwór potrzebują wsparcia. Psychoonkolog radził, jak im pomóc

Chorzy na nowotwór potrzebują wsparcia. Psychoonkolog radził, jak im pomóc

2025-02-05, 17:40
W Grudziądzu powstała rada kobiet. W jej skład wchodzi piętnaście pań

W Grudziądzu powstała rada kobiet. W jej skład wchodzi piętnaście pań

2025-02-05, 16:40
Pijany 23-letni kierowca wjechał w ogrodzenie. Nocny huk usłyszał policjant

Pijany 23-letni kierowca wjechał w ogrodzenie. Nocny huk usłyszał policjant

2025-02-05, 15:38
O przeszłości znakomicie mówią... etykiety Odkrycie na strychu w Fordonie [zdjęcia]

O przeszłości znakomicie mówią... etykiety! Odkrycie na strychu w Fordonie [zdjęcia]

2025-02-05, 14:46
Poranne zderzenie na ul. Toruńskiej w Bydgoszczy. 12-letni chłopiec trafił do szpitala

Poranne zderzenie na ul. Toruńskiej w Bydgoszczy. 12-letni chłopiec trafił do szpitala

2025-02-05, 13:54
Chcemy, żeby zostali zauważeni. Bydgoscy wolontariusze odwiedzają bezdomnych

„Chcemy, żeby zostali zauważeni”. Bydgoscy wolontariusze odwiedzają bezdomnych

2025-02-05, 12:02
Strzały w podbydgoskim Żołędowie. Posłuchajcie relacji mieszkańców [wideo, zdjęcia]

Strzały w podbydgoskim Żołędowie. Posłuchajcie relacji mieszkańców [wideo, zdjęcia]

2025-02-05, 09:50
Sępólno Krajeńskie będzie miało wreszcie obwodnicę Rozmowa Dnia z burmistrzem

Sępólno Krajeńskie będzie miało wreszcie obwodnicę! „Rozmowa Dnia” z burmistrzem

2025-02-05, 08:59
Zderzenie samochodów osobowych pod Grudziądzem. Jedna osoba poszkodowana

Zderzenie samochodów osobowych pod Grudziądzem. Jedna osoba poszkodowana

2025-02-05, 08:13
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę