A my nie chcemy uciekać stąd — wspomnienie tragedii sprzed 40 lat

2020-11-01, 09:00  Polska Agencja Prasowa
Fot. czasswiecia.pl

Fot. czasswiecia.pl

W nocy z 31 października na 1 listopada 1980 r. wybuchł pożar w szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie w powiecie świeckim. Zginęło w nim 55 pacjentów. Tragedia stała się inspiracją pieśni Jacka Kaczmarskiego i Przemysława Gintrowskiego „A my nie chcemy uciekać stąd”.

Na drugim i trzecim piętrze szpitala mieszczącego się w odebranym werbistom w 1952 r. klasztorze, przebywało ponad 300 pacjentów. Przyczyną pożaru, który wybuchł godzinę przed północą, była nieszczelność przewodu kominowego.

Według relacji świadków, przedstawionych m.in. w filmie dokumentalnym „Szpital w płomieniach” Pawła Łopacińskiego i Leszka Wasiuty, (TVP 2009) — akcję ratunkową prowadzono chaotycznie. Straż pożarna nie miała odpowiedniego sprzętu. Ogień gasiła wyłącznie wodą, której chwilami brakowało. Lekarz pogotowia Janusz Janczewski wspominał, że gdy prosił o asekurację przed wejściem do płonących pomieszczeń, okazało się, że strażacy nie mają żadnej liny asekuracyjnej.

Świadkowie zapamiętali, że przerażeni pacjenci nie chcieli wychodzić z płonących pomieszczeń, nie dawali się wyprowadzać, na widok strażaków reagowali paniką. Pomógł dopiero czyjś pomysł, by na kombinezony strażackie narzucić białe fartuchy personelu medycznego.

Według oficjalnych ustaleń w pożarze zginęło 55 pacjentów, a 26 zostało ciężko poparzonych. O zaniedbania, które miały doprowadzić do wybuchu pożaru oskarżono dyrekcję szpitala. W 1984 r. sprawę umorzono na mocy amnestii.

Zaraz po tragedii środowisko psychiatrów napisało do Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej Sejmu PRL: „każdy, kto zna warunki, w jakich pracuje większość szpitali psychiatrycznych w Polsce, może dziwić się, że tragedia nie pochłonęła więcej ofiar”. W podobnym duchu wypowiadali się lekarze pracujący w Górnej Grupie. Stanisław Króliczewski, p.o. ordynator oddziału XVIII C: „Największą winą nas wszystkich było to, że zgodziliśmy się tam, w takich fatalnych warunkach, pracować” — napisał dr n. med. Ryszard Kujawski na portalu czasswiecia.pl w 2017 r.

46 ofiar pożaru pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu szpitalnym w Świeciu. — Ciężkim sprzętem kopano ten grób, co jest zrozumiałe w zasadzie, ale wrażenie jest okropne" — wspominał dr Janczewski. Przez następne 30 lat był to grób anonimowy — dopiero w 2010 r. umieszczono na nim tablicę z nazwiskami spoczywających w nim ludzi.

Tragiczny pożar szpitala w Górnej Grupie stał się inspiracją i tematem pieśni Przemysława Gintrowskiego do słów Jacka Kaczmarskiego „A my nie chcemy uciekać stąd”. W filmie „Ostatni dzwonek” Magdaleny Łazarkiewicz wykonuje ją Jacek Wójcicki. Będący poetyckim zapisem dramatu utwór odczytywany był również jako metafora totalitarnego systemu zniewolenia.

Szpital w Górnej Grupie był oddziałem szpitala psychiatrycznego w Świeciu. Po 1989 r. ruiny odzyskało zgromadzenie werbistów. Obecnie w odbudowanym budynków mieści się Dom Misyjny Świętego Józefa z oddziałem dla zakonników w podeszłym wieku, głównie misjonarzy. W 40. rocznicę tragedii werbiści z Górnej Grupy zapraszają na Facebooku do wspólnej modlitwy online za dusze ofiar pożaru.

Region

Za rok zaparkuje tam ponad 500 aut. Ruszyła budowa parkingu przy Grudziądzkiej w Bydgoszczy

Za rok zaparkuje tam ponad 500 aut. Ruszyła budowa parkingu przy Grudziądzkiej w Bydgoszczy

2020-11-02, 12:50
Platforma Obywatelska o prezydenckiej propozycji nowelizacji ustawy o planowaniu rodziny

Platforma Obywatelska o prezydenckiej propozycji nowelizacji ustawy o planowaniu rodziny

2020-11-02, 11:45
Prof. Radosław Sajna-Kunowsky: prace nad nową konstytucją sposobem na rozwiązanie kryzysu

Prof. Radosław Sajna-Kunowsky: prace nad nową konstytucją sposobem na rozwiązanie kryzysu

2020-11-02, 09:55
Protest dotarł przed siedzibę Radia Maryja. Wykrzykiwali wulgarne hasła.

Protest dotarł przed siedzibę Radia Maryja. Wykrzykiwali wulgarne hasła.

2020-11-01, 21:30
Dziennikarze Radia PiK zostali nominowani do nagrody IPN

Dziennikarze Radia PiK zostali nominowani do nagrody IPN

2020-11-01, 18:00
Cmentarze są zamknięte, ale pamięć pozostała żywa

Cmentarze są zamknięte, ale pamięć pozostała żywa

2020-11-01, 17:00
Kcynia  łańcuch zamykający cmentarz przecięty

Kcynia — łańcuch zamykający cmentarz przecięty

2020-11-01, 16:00
W poniedziałek zaczyna się budowa szpitala tymczasowego w Ciechocinku

W poniedziałek zaczyna się budowa szpitala tymczasowego w Ciechocinku

2020-11-01, 15:00
Cmentarz świętego Jerzego  od średniowiecza tam spoczywają najzacniejsi toruńczycy

Cmentarz świętego Jerzego — od średniowiecza tam spoczywają najzacniejsi toruńczycy

2020-11-01, 13:00
Pożar koło Gniewkowa  poparzony mężczyzna

Pożar koło Gniewkowa — poparzony mężczyzna

2020-11-01, 12:15
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę