Przekład Koranu polskich Tatarów był trzecim na świecie

2017-10-16, 13:50  Polska Agencja Prasowa

Przekład Koranu polskich Tatarów był trzecim na świecie - po łacińskim i włoskim. Takiego odkrycia dokonali naukowcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Grupa kierowana przez dr hab. Joannę Kulwicką-Kamińską planuje wydać unikalne tłumaczenie z XVI wieku.

Na Wydziale Filologicznym UMK działa jedyne na świecie Centrum Badań Kitabistycznych - profesjonalny ośrodek badań tatarskiego piśmiennictwa religijnego. Przekład Koranu naukowcy badali w ramach projektu "Tefsir".

"Udało nam się potwierdzić, że jeden z typów zabytków – tatarski tefsir - jest przekładem Koranu z 2. połowy XVI wieku" – powiedziała PAP Kulwicka-Kamińska. "Nasze odkrycie powoduje, że trzeba zaklasyfikować przekład Koranu na język polski, jako trzeci na świecie po przełożeniu na łacinę i język włoski".

Przekład, co już dziś wiadomo dzięki naukowcom z UMK, ściśle trzyma się ortodoksji. Badacze odczytali już ponad dwa tysiące stron.

Jak wyjaśniła badaczka, w świecie islamu tefsiry są znane jako komentarze do Koranu, u Tatarów zaś mianem tefsir określa się obszerne manuskrypty zawierające pełny tekst Koranu z jego podwierszowym przekładem na język polski, uzupełnionym o warstwę egzegetyczną. "Tatarzy użyli tej nazwy, ponieważ w islamie obowiązuje zakaz tłumaczenia Koranu na języki niekanoniczne" - podkreśliła kierownik projektu.

Zwróciła przy tym uwagę, że do tej pory nie odczytano całego zabytku polskich Tatarów, jakim jest tefsir, oraz nie dokonano jego wieloaspektowej i specjalistycznej analizy.

Dodała, że tatarski przekład Koranu jest "podwójnie zaszyfrowany": przez zapis warstwy orientalnej i słowiańskiej pisownią arabską, oraz przez użycie nazwy tefsir (tefsir z arabskiego to "interpretacja, komentarz").

"Podwójny szyfr dokumentu przez wieki uniemożliwiał to odkrycie" - zaznaczyła Kulwicka-Kamińska.

Naukowcom z UMK udało się dotrzeć do ponad 20 tefsirów i zbadać jeden z najstarszych - tefsir z Olity (1723 r.) oraz jeden z najmłodszych – tefsir Józefowa (1890 r.). Najstarszym znanym zabytkiem jest tefsir miński z 1686 roku. Pierwsze sury (rozdziały) zapisane są po turecku. Dopiero od dziewiętnastej sury jest zapis polski z użyciem arabskiego alfabetu.

Wiadomo, że przekładów musiała dokonywać wykształcona elita stanu duchownego, utrzymująca kontakty z muzułmańskim Wschodem oraz władająca zarówno językami orientalnymi, jak też słowiańskimi.

Projekt "Tefsir" jest finansowany z grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

"W tym roku zaczęliśmy realizację drugiej części grantu, którego celem jest krytyczna edycja tatarskiego przekładu Koranu. Przekłady były anonimowe, co było typowe dla literatur rękopiśmiennych, a tu motywowane również względami religijnymi. Tatarzy, podobnie jak średniowieczni tłumacze, czynili to na chwałę bożą" – powiedziała PAP dr hab. Kulwicka-Kamińska.

W planach jest wydanie publikacji przekładu Koranu w języku staropolskim, a także w przekładzie na współczesny język polski, jako cenny zabytek polskiej kultury narodowej.(PAP)

Region

Po pijanemu ugodził brata nożem. Poszkodowany wybacza, ale śledczy nie odpuszczą

Po pijanemu ugodził brata nożem. Poszkodowany wybacza, ale śledczy nie odpuszczą

2024-10-28, 11:55
Napięte stosunki z Rosją, rozłam w partii Razem - m.in. o tym w Radiokonferencji

Napięte stosunki z Rosją, rozłam w partii Razem - m.in. o tym w „Radiokonferencji"

2024-10-28, 10:45
Udało się odtworzyć twarz wampirki z Pnia. Jej szczątki odkryto w podbydgoskiej wsi

Udało się odtworzyć twarz „wampirki" z Pnia. Jej szczątki odkryto w podbydgoskiej wsi

2024-10-28, 10:42
Partia Razem nadal z Lewicą czy już w opozycji Lider okręgu toruńskiego: Nigdzie nie odchodzę [Rozmowa Dnia]

Partia Razem nadal z Lewicą czy już w opozycji? Lider okręgu toruńskiego: „Nigdzie nie odchodzę" [Rozmowa Dnia]

2024-10-28, 08:57
Włocławska stacja walczy o tytuł Dworca Roku. Trwa internetowe głosowanie

Włocławska stacja walczy o tytuł Dworca Roku. Trwa internetowe głosowanie

2024-10-28, 07:29
Wróciły regularne loty do Dublina. Port w Bydgoszczy zainaugurował sezon zimowy

Wróciły regularne loty do Dublina. Port w Bydgoszczy zainaugurował sezon zimowy

2024-10-27, 21:31
Pobiegli i duzi, i mali W bydgoskim Myślęcinku zaczął się cykl City Trail [zdjęcia, wideo]

Pobiegli i duzi, i mali! W bydgoskim Myślęcinku zaczął się cykl City Trail [zdjęcia, wideo]

2024-10-27, 16:34
Miłośnicy kwiatów mają z czego wybierać. Festiwal Roślin w bydgoskiej Sisu Arenie [zdjęcia, wideo]

Miłośnicy kwiatów mają z czego wybierać. Festiwal Roślin w bydgoskiej Sisu Arenie [zdjęcia, wideo]

2024-10-27, 14:15
Samochód uderzył w drzewo na trasie Inowrocław-Cieślin. Jedna osoba zginęła

Samochód uderzył w drzewo na trasie Inowrocław-Cieślin. Jedna osoba zginęła

2024-10-27, 13:54
Prezydent Torunia o Winnicy: Raczej nie będzie powrotu do koncepcji mieszkaniówki

Prezydent Torunia o Winnicy: Raczej nie będzie powrotu do koncepcji „mieszkaniówki”

2024-10-27, 12:38
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę