Astronomiczny jubileusz Torunia. Obserwatorium w Piwnicach i radioteleskop to duma UMK

2024-09-20, 08:49 Monika Kaczyńska/Redakcja

Mija 75 lat od pierwszych obserwacji astronomicznych w Obserwatorium UMK w Piwnicach i 30 lat od uruchomienia tam radioteleskopu RT-4/fot. © UMT 2024, autor: Wojtek Szabelski, licencja: CC BY-NC 4.0

Podwójną okazję do świętowania mają astronomowie z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Mija 75 lat od pierwszych obserwacji astronomicznych w Obserwatorium UMK w Piwnicach i 30 lat od uruchomienia tam radioteleskopu RT-4.

- Jest co świętować. Obserwatorium się rozwinęło, prowadzi się badania naukowe na najwyższym światowym poziomie, o czym świadczą wyniki naukowe i publikacje w najlepszych światowych żurnalach - mówi profesor Krzysztof Katarzyński, dyrektor Instytutu Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- Świętujemy 75 lat obserwatorium, które uruchomione zostało tuż po II wojnie światowej i równocześnie 30 lat od rozpoczęcia inauguracji pracy 32-metrowego radioteleskopu.

- Nasza duma, Radioteleskop RT-4 Kopernik, w skrócie nazywamy RT4 - jest urządzeniem szeroko wykorzystywanym i w ramach obserwacji lokalnych, jak i przez społeczność międzynarodową - dodaje doktor Marcin Gawroński, wicedyrektor Instytutu Astronomii UMK.
Warto wiedzieć, że jest to polskie urządzenie badawcze najszerzej używane przez międzynarodową społeczność naukową.

W ramach świętowania w Instytucie Fizyki w Toruniu odbyła się konferencja naukowa, uczestnicy wybrali się też do Obserwatorium w Piwnicach.

W 1984 roku na terenie Obserwatorium w Piwnicach uruchomiony został 32-metrowy radioteleskop z nowoczesną, wysokiej klasy aparaturą pomiarową. Jego budowa była przedsięwzięciem prowadzonym przez Katedrę Radioastronomii UMK, która obecnie, poza działalnością dydaktyczną, prowadzi prace badawcze i instrumentalne, w których dominuje współpraca międzynarodowa.

Od 1981 r. Katedra należy do światowej sieci obserwatoriów uczestniczących w syntezie globalnego radioteleskopu, tzw. VLBI (Very Long Baseline Interferometry), a dzięki radioteleskopowi w Piwnicach stanowi unikalny ośrodek badawczy. Od niedawna jest także członkiem Europejskiej Sieci Pulsarowej, uczestnicząc w międzynarodowym projekcie znanym jako EuroToP, pełni także rolę Krajowego Ośrodka Radioastronomii (KOR), zaspokajając potrzeby obserwacyjne polskich astronomów w dziedzinie radioastronomii oraz rozwijając współpracę międzynarodową.

Miejscowość: Toruń